ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κλιμάκωση των εντάσεων στα Βαρώσια έπειτα από τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας και την επείγουσα ανάγκη για επανέναρξη των συνομιλιών

B9-0359/2020

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου σχετικά με την κλιμάκωση των εντάσεων στα Βαρώσια έπειτα από τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας και την επείγουσα ανάγκη για επανέναρξη των συνομιλιών

(2020/2844(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τη δήλωσή του της 14ης Φεβρουαρίου 2012 σχετικά με την επιστροφή του αποκλεισμένου τμήματος της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους του[1],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2018 για την Τουρκία[2],

– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Αντιπροέδρου / Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ), της 6ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τις εξελίξεις όσον αφορά τα Βαρώσια,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση του ΑΠ/ΥΕ εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 13ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τις εξελίξεις όσον αφορά τα Βαρώσια,

– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση του ΑΠ/ΥΕ και της Επιτρόπου Ferreira, της 20ής  Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την εκλογική διαδικασία στην τουρκοκυπριακή κοινότητα,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση του ΑΠ/ΥΕ, της 15ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με τα Βαρώσια,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση του εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, της 6ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τα Βαρώσια,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, της 9ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την κατάσταση στην Κύπρο,

– έχοντας υπόψη το σχέδιο του ΟΗΕ για την επανένωση της Κύπρου, γνωστό και ως σχέδιο Ανάν, το οποίο απορρίφθηκε με δημοψήφισμα το 2004,

– έχοντας υπόψη τα συναφή ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ), ιδίως τα ψηφίσματα 550 (1984) και 789 (1992),

– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 6 Οκτωβρίου 2020, πέντε ημέρες πριν από τις εκλογές στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, ο υποψήφιος Ερσίν Τατάρ ανακοίνωσε ότι τμήματα του παραλιακού μετώπου των Βαρωσίων και ο κύριος δρόμος της κυπριακής πόλης της Αμμοχώστου θα άνοιγαν εκ νέου από τις 8 Οκτωβρίου 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 8 Οκτωβρίου 2020, τμήματα των Βαρωσίων ήταν ανοιχτά για το κοινό· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ερσίν Τατάρ κέρδισε τον δεύτερο γύρο των εκλογών για την ηγεσία στις 18 Οκτωβρίου 2020·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 1974, λόγω των εντάσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας έπειτα από τη στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, χιλιάδες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εκτοπίστηκαν ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, μεταξύ άλλων από την Αμμόχωστο· λαμβάνοντας υπόψη ότι περιοχή των Βαρωσίων αποκλείστηκε τότε από τον τουρκικό στρατό, παραμένει δε ακατοίκητη και υπό τον άμεσο έλεγχο του τουρκικού στρατού·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ψήφισμα 550 (1984) του ΣΑΗΕ, θεωρεί «τις απόπειρες εποικισμού οποιουδήποτε τμήματος των Βαρωσίων από άτομα άλλα από τους κατοίκους τους απαράδεκτες και ζητεί να μεταβιβαστεί η περιοχή στη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών»· λαμβάνοντας υπόψη ότι με το ψήφισμα 789 (1992) του ΣΑΗΕ ζητείται η περιοχή που βρίσκεται σήμερα υπό τον έλεγχο της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο να επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει τα Βαρώσια·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιστροφή του αποκλεισμένου τμήματος των Βαρωσίων στους νόμιμους κατοίκους της περιοχής θα διευκόλυνε τις προσπάθειες για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει ζητήσει από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να ελέγξει τη νομιμότητα του ανοίγματος του παραλιακού μετώπου των Βαρωσίων υπό το πρίσμα του διεθνούς δικαίου·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 3 Νοεμβρίου 2020, ο Ελληνοκύπριος ηγέτης Νίκος Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ συναντήθηκαν στην πρωτεύουσα Λευκωσία, στο πλαίσιο συνάντησης που συγκάλεσαν τα Ηνωμένα Έθνη, και δήλωσαν ότι είναι αποφασισμένοι να ανταποκριθούν θετικά στη δέσμευση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για επανέναρξη των συνομιλιών σχετικά με το νησί·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 15 Νοεμβρίου 2020, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέφθηκε τα Βαρώσια, στο πλαίσιο των εορτασμών για την 37η επέτειο της μονομερούς ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου·

1. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την απόφαση να ανοίξει τμήμα της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων από τις 8 Οκτωβρίου 2020·

2. ζητεί να ανακληθεί η προαναφερθείσα απόφαση και υπογραμμίζει ότι η συμμόρφωση με τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑΗΕ και η εφαρμογή τους, καθώς και η αποφυγή τυχόν μονομερών ενεργειών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω εντάσεις στο νησί, έχουν εξέχουσα σημασία·

3. καλεί την τουρκική κυβέρνηση να μεταβιβάσει την αποκλεισμένη περιοχή της Αμμοχώστου στη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με το ψήφισμα 550 (1984) του ΣΑΗΕ, και να επιστρέψει τα Βαρώσια στους νόμιμους κατοίκους τους, οι οποίοι πρέπει να επανεγκατασταθούν υπό συνθήκες ασφάλειας και ειρήνης·

4. υπογραμμίζει ότι είναι επείγουσα ανάγκη να διευθετηθεί το μέλλον του νησιού· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόσφατη συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, και την αποφασιστικότητά τους να ξεκινήσουν νέες συνομιλίες για την επανένωση της Κύπρου·

5. καλεί την ΕΕ να διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο στην υποστήριξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων διορίζοντας εκπρόσωπο στην αποστολή καλών υπηρεσιών του ΟΗΕ·

6. επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση με βάση μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με ενιαία διεθνή νομική προσωπικότητα, ενιαία κυριαρχία και ενιαία ιθαγένεια, και με πολιτική ισότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑΗΕ, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το κεκτημένο της ΕΕ·

7. καλεί την αποστολή του ΟΗΕ στην Κύπρο να εντείνει τις προσπάθειές της όσον αφορά την παρακολούθηση των εξελίξεων στα Βαρώσια·

8. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, στην Επιτροπή, στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Τουρκίας.