ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη σύλληψη του Alexei Navalny

B9‑0090/2021

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη σύλληψη του Alexei Navalny

(2021/2513(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την υπόθεση του Alexei Navalny, ιδίως το ψήφισμα της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την κατάσταση στη Ρωσία: ο δηλητηριασμός του Alexei Navalny[1],

– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ), εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 18ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με τη σύλληψη του Alexei Navalny κατά την επιστροφή του στη Ρωσία, καθώς και τη δήλωση της 3ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με τον δηλητηριασμό του,

– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του ΑΠ/ΥΕ, της 2ας Σεπτεμβρίου 2020 και της 24ης Αυγούστου 2020, σχετικά με τον δηλητηριασμό του Alexei Navalny,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 18ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με την κράτηση του Alexei Navalny στη Μόσχα,

– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 1ης Οκτωβρίου 2020,

– έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της 12ης Οκτωβρίου 2020 και την πολιτική συμφωνία που επετεύχθη για την επιβολή περιοριστικών μέτρων κατά όσων συνδέονται με την απόπειρα δολοφονίας του Alexei Navalny,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 5 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το άρθρο 7 του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, στα οποία η Ρωσία είναι συμβαλλόμενο μέρος,

– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για την απαγόρευση της ανάπτυξης, παραγωγής, αποθήκευσης και χρήσης χημικών όπλων και για την καταστροφή τους (Σύμβαση για τα χημικά όπλα), στην οποία η Ρωσία είναι συμβαλλόμενο μέρος,

– έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στην οποία η Ρωσία είναι συμβαλλόμενο μέρος, και ιδίως το άρθρο 6,

– έχοντας υπόψη το Σύνταγμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ιδίως το κεφάλαιο 2, καθώς και τις διεθνείς υποχρεώσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τις οποίες έχει αναλάβει η Ρωσία ως μέλος των Ηνωμένων Εθνών, του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ),

– έχοντας υπόψη τη δήλωση των Υπουργών Εξωτερικών της G7, της 8ης Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με τον δηλητηριασμό του Alexei Navalny,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Alexei Navalny, ο πιο γνωστός Ρώσος ακτιβιστής για την καταπολέμηση της διαφθοράς και πολιτικός της αντιπολίτευσης, συνελήφθη κατά την επιστροφή του στη Ρωσία, αφού είχε υποβληθεί σε επείγουσα ιατρική περίθαλψη και αποκατάσταση μετά την απόπειρα δολοφονίας εις βάρος του με τη χρήση απαγορευμένου χημικού νευροτοξικού παράγοντα·

B. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 20 Αυγούστου 2020 ο Alexei Navalny έπεσε σε κώμα ενώ βρισκόταν σε εγχώρια ρωσική πτήση, έλαβε επείγουσα ιατρική περίθαλψη σε νοσοκομείο στη ρωσική πόλη Omsk για την αντιμετώπιση εικαζόμενης δηλητηρίασης, και, όταν τα ρωσικά εργαστήρια δεν επιβεβαίωσαν τη δηλητηρίαση, πραγματοποιήθηκε, κατόπιν αιτήματος της οικογένειάς του, η αεροδιακομιδή του στο νοσοκομείο Charité στο Βερολίνο όπου έλαβε πρόσθετη ιατρική περίθαλψη από τις 22 Αυγούστου έως τις 22 Σεπτεμβρίου·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το νοσοκομείο Charité διέγνωσε σοβαρή δηλητηρίαση και ότι οι τοξικολογικές αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν από διάφορα εξειδικευμένα εργαστήρια στη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Σουηδία, καθώς και από τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ), επιβεβαίωσαν ότι ο Alexei Navalny δηλητηριάστηκε από στρατιωτικής προέλευσης χημικό νευροτοξικό παράγοντα της ομάδας «Novichok», που αναπτύχθηκε από τη Σοβιετική Ένωση και, αργότερα, τη Ρωσική Ομοσπονδία·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα χημικά όπλα, κάθε δηλητηρίαση ατόμου με τη χρήση νευροτοξικού παράγοντα θεωρείται χρήση χημικών όπλων και λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι η χρήση χημικών όπλων από οιονδήποτε υπό οιεσδήποτε συνθήκες συνιστά σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου και των διεθνών προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, η ΕΕ, μαζί με διεθνείς εταίρους, κάλεσε τις ρωσικές αρχές να διεξαγάγουν διεξοδική έρευνα σχετικά με την απόπειρα δολοφονίας του Alexei Navalny με τη χρήση απαγορευμένου χημικού νευροτοξικού παράγοντα, να συνεργαστούν πλήρως με τον ΟΑΧΟ προκειμένου να διασφαλιστεί αμερόληπτη διεθνής έρευνα και να προσαγάγουν τους υπεύθυνους στη δικαιοσύνη· λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι σήμερα δεν έχει διεξαχθεί τέτοια διεξοδική και αμερόληπτη έρευνα από τις ρωσικές αρχές και ότι η Ρωσία έχει απορρίψει ρητά οιεσδήποτε εκκλήσεις για διεξαγωγή έρευνας·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 15 Οκτωβρίου 2020 η ΕΕ, ελλείψει ρωσικής έρευνας ή συνεργασίας με τον ΟΑΧΟ, επέβαλε κυρώσεις κατά έξι Ρώσων και μίας οντότητας που είχαν εμπλοκή στο έγκλημα·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από την ανεξάρτητη ερευνητική πλατφόρμα Bellingcat, με τη συμμετοχή του Alexei Navalny, η αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας συντονίστηκε από τη ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλειας (FSB), η οποία πραγματοποιεί ένα παράνομο σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο πρόγραμμα χημικών όπλων·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι το γεγονός ότι η απόπειρα δολοφονίας του Alexei Navalny έλαβε χώρα κατά την περίοδο πριν από  τις ρωσικές τοπικές και περιφερειακές εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2020 προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία σχετικά με την κατάσταση της δημοκρατίας, των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα ενόψει των βουλευτικών εκλογών το 2021·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 17 Ιανουαρίου 2021 ο Alexei Navalny συνελήφθη κατά την επιστροφή του στη Ρωσία αμέσως μετά την άφιξή του στο αεροδρόμιο Sheremetyevo της Μόσχας, με την κατηγορία ότι η παραμονή του στο εξωτερικό για επείγουσα ιατρική περίθαλψη μετά τη δολοφονική απόπειρα με δηλητηρίαση συνιστά παράβαση των όρων της ποινής με αναστολή που του είχε επιβληθεί το 2014· λαμβάνοντας υπόψη ότι η άμεση σύλληψή του επιβεβαιώνει την υπόθεση ότι οι επιθέσεις στη ζωή και την ελευθερία του συνδέονται με την πολιτική του δέσμευση και την εκστρατεία του κατά της διαφθοράς·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, την επομένη της συλλήψεώς του, ο Alexei Navalny διατάχθηκε να παραμείνει υπό κράτηση επί 30 ημέρες στο πλαίσιο μιας πρόχειρα οργανωμένης ακρόασης στο αστυνομικό τμήμα στο οποίο κρατείτο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομάδα υπεράσπισής του δεν έλαβε καμία προειδοποίηση σχετικά με την ακροαματική διαδικασία και δεν της επετράπη η είσοδος στην αίθουσα του δικαστηρίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εάν γίνει δεκτό το αίτημα της Ομοσπονδιακής Σωφρονιστικής Υπηρεσίας (FSIN) για μετατροπή της ποινής με αναστολή, ο Alexei Navalny αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης 3,5 ετών·

1. ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση του Alexei Navalny και καταδικάζει απερίφραστα την άμεση αυθαίρετη σύλληψή του και τη στερητική της ελευθερίας ποινή που του επεβλήθη στο πλαίσιο δικαστικής διαδικασίας που δεν πληρούσε τα βασικά πρότυπα του κράτους δικαίου, μεταξύ άλλων, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη και το δικαίωμα σε συνήγορο·

2. ζητεί την απελευθέρωση όλων των άλλων ατόμων που συνελήφθησαν κατά την ημέρα και στο πλαίσιο της επιστροφής του Alexei Navalny στη Ρωσία την Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2021, είτε πρόκειται για δημοσιογράφους, συνεργάτες του ή πολίτες που εξέφρασαν την υποστήριξή τους·

3. καταδικάζει απερίφραστα τη σύλληψή του ως μία ακόμη κυνική απόπειρα φίμωσης ενός από τους Ρώσους ακτιβιστές κατά της διαφθοράς με τη μεγαλύτερη επιρροή και ένθερμους πολιτικούς της αντιπολίτευσης, που έχει προσελκύσει έντονα την προσοχή της κοινής γνώμης για το θάρρος του τόσο να αποκαλύψει τη σοβαρή διαφθορά που χαρακτηρίζει το καθεστώς όσο και να επιστρέψει στην πατρίδα του μετά από μια δολοφονική απόπειρα που διαπράχθηκε από άτομα που χρησιμοποίησαν έναν απαγορευμένο χημικό νευροτοξικό παράγοντα, στον οποίο έχουν πρόσβαση μόνο οι ρωσικές στρατιωτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες πληροφοριών·

4. υπενθυμίζει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις οποίες διάφορες ρωσικές δικαστικές διαδικασίες κατά του Alexei Navalny, συμπεριλαμβανομένης της προαναφερόμενης διαδικασίας του 2014, παραβίασαν τα δικαιώματά του, είχαν πολιτικά κίνητρα και είχαν ως στόχο να καταπνίξουν τον πολιτικό πλουραλισμό· απορρίπτει, για τον λόγο αυτό, κατηγορηματικά τη χρησιμοποίηση παλαιότερων δικαστικών αποφάσεων ως προσχήματος για την εκ νέου σύλληψη του Alexei Navalny κατά την επιστροφή του στη Μόσχα αφού είχε λάβει επείγουσα ιατρική περίθαλψη στο εξωτερικό μετά την απόπειρα δολοφονίας εις βάρος του με δηλητηρίαση·

5. επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει απερίφραστα την απόπειρα δολοφονίας του Alexei Navalny, ο οποίος δηλητηριάστηκε από στρατιωτικής προέλευσης χημικό νευροτοξικό παράγοντα της ομάδας «Novichok» και εκφράζει τη βαθύτατη ανησυχία του για την επανειλημμένη χρήση χημικού νευροτοξικού παράγοντα κατά Ρώσων πολιτών, η οποία θυμίζει την υπόθεση του Sergei Skripal το 2018· υπενθυμίζει ότι η χρήση χημικών όπλων υπό οιεσδήποτε συνθήκες συνιστά αξιοκατάκριτο έγκλημα βάσει του διεθνούς δικαίου, ιδίως βάσει της Σύμβασης για τα χημικά όπλα, το οποίο ως εκ τούτου πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διεθνούς έρευνας·

6. εκφράζει την πεποίθησή του ότι η απόπειρα δολοφονίας του Alexei Navalny και η άμεση σύλληψή του κατά την επιστροφή του στη Ρωσία έχουν ως στόχο να αποτρέψουν την περαιτέρω αποκάλυψη της σοβαρής διαφθοράς που χαρακτηρίζει το καθεστώς και να αποτρέψουν την πολιτική αντιπολίτευση στη χώρα γενικά, ιδίως ενόψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών το φθινόπωρο του 2021·

7. καλεί τις ρωσικές αρχές να θέσουν τέλος στην παρενόχληση, τον εκφοβισμό, τη βία και την καταστολή των πολιτικών αντιπάλων τους τερματίζοντας την επικρατούσα ατιμωρησία, η οποία έχει ήδη οδηγήσει στην απώλεια της ζωής πολλών δημοσιογράφων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικών της αντιπολίτευσης, και να διασφαλίσουν ότι μπορούν να ασκούν τις νόμιμες και χρήσιμες δραστηριότητές τους χωρίς φόβο για τη ζωή τους ή για τη ζωή των μελών της οικογένειάς τους ή των φίλων τους·

8. παροτρύνει τη Ρωσική Ομοσπονδία να τηρεί τις αρχές της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου και τονίζει ότι η Ρωσική Ομοσπονδία, ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΑΣΕ, έχει δεσμευθεί να σέβεται τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τα δικαιώματα του ανθρώπου και το κράτος δικαίου, όπως κατοχυρώνονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στο Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα και σε άλλες διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις·

9. εξακολουθεί να παροτρύνει τη ρωσική κυβέρνηση να διερευνήσει με διεξοδικό και διαφανή τρόπο και χωρίς άλλη καθυστέρηση αυτό το έγκλημα κατά ενός Ρώσου πολίτη ο οποίος δηλητηριάστηκε στη ρωσική επικράτεια από χημικό νευροτοξικό παράγοντα στον οποίο έχουν πρόσβαση μόνο οι ρωσικές στρατιωτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες πληροφοριών·

10. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις ρωσικές αρχές να προσαγάγουν ενώπιον της δικαιοσύνης και να καταστήσουν υπόλογους τόσο τους δράστες αυτής της αδίστακτης πράξης όσο και τα πρόσωπα που ευθύνονται για τη διευκόλυνση της διάπραξής της με την παροχή του χημικού νευροτοξικού παράγοντα στους δράστες·

11. υπογραμμίζει το καθήκον της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ως μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, να σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις σχετικές συμφωνίες και συμβάσεις και να συμμορφώνεται πλήρως με τις διεθνείς δεσμεύσεις της, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με τον ΟΑΧΟ για τη διερεύνηση οποιασδήποτε παραβίασης των Συμβάσεων για τα χημικά όπλα·

12. επιδοκιμάζει την επιβολή περιοριστικών μέτρων κατά έξι προσώπων και μίας οντότητας που συμμετείχαν στην απόπειρα δολοφονίας του Alexei Navalny· καλεί το Συμβούλιο να συνεχίσει να ασκεί πίεση στη Ρωσική Ομοσπονδία για να διερευνήσει την απόπειρα δολοφονίας και να καταστήσει τους δράστες υπόλογους· παροτρύνει το Συμβούλιο, σε περίπτωση που δεν απελευθερωθεί ο Alexei Navalny, να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει για να εξασφαλίσει την ταχεία απελευθέρωσή του, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας επιβολής, στο πλαίσιο του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, πρόσθετων στοχευμένων περιοριστικών μέτρων κατά όλων των προσώπων που είχαν άμεση συμμετοχή στις επιθέσεις εναντίον του Alexei Navalny ή φέρουν ευθύνη για αυτές·

13. καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, υπό την ηγεσία του Ύπατου Εκπροσώπου/Αντιπροέδρου, να εξασφαλίσει τη διαρκή συνοχή γύρω από τις πέντε κατευθυντήριες αρχές που διέπουν την πολιτική της ΕΕ έναντι της Ρωσίας και να αναπτύξει μια νέα συνολική στρατηγική για τη Ρωσία, με σταθερή και βασιζόμενη σε αρχές θέση, η οποία θα βασίζεται στην ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου και των προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα αποσκοπεί στην ενίσχυση της ειρήνης και της ασφάλειας και στη στήριξη της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου·

14. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, καθώς και στον πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας.