ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τον μετριασμό των επιπτώσεων των σεισμών στην Κροατία

B9‑0059/2021

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον μετριασμό των επιπτώσεων των σεισμών στην Κροατία

(2021/2504(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

– έχοντας υπόψη το άρθρο 174, το άρθρο 175, τρίτη παράγραφος, και το άρθρο 212 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης[1], όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (EΕ) αριθ. 661/2014[2] και τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/461[3],

– έχοντας υπόψη την απόφαση 1313/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης[4], όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1475[5] και την απόφαση (ΕΕ) 2019/420[6],

– έχοντας υπόψη την τροποποιημένη πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Ιανουαρίου 2020 για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία, και για το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και των Θεωρήσεων (COM/2020/0023),

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου[7], όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1839[8], τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/2135[9], τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/825[10], τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1199[11], τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/2305[12], τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046[13], τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1719[14], τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/711[15], τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/460[16], τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/558[17], τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/1041[18], τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/1542[19],

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/369 του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2016, για την παροχή στήριξης έκτακτης ανάγκης εντός της Ένωσης[20], όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/521[21],

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2020 με τίτλο «Κύμα ανακαινίσεων για την Ευρώπη – οικολογικά κτίρια, θέσεις εργασίας, καλύτερη ζωή» (COM(2020)0662),

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 375/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, για τη συγκρότηση του Ευρωπαϊκού Σώματος Εθελοντών Ανθρωπιστικής Βοήθειας (πρωτοβουλία εθελοντών ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ)[22], ο οποίος διορθώθηκε με διορθωτικό στον κανονισμό της 24ης Απριλίου 2014,

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1257/96 του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου σχετικά με την ανθρωπιστική βοήθεια[23], όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1882/2003[24], τον κανονισμό (ΕΚ) 219/2009[25] και τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1243[26],

– έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, και ιδίως το σημείο 11[27],

– έχοντας υπόψη την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Οκτωβρίου σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας στην Κροατία και την Πολωνία σχετικά με φυσική καταστροφή και για την πληρωμή προκαταβολών στην Κροατία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία σχετικά με κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας (COM(2020)0960),

– έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου, της 30ής Οκτωβρίου 2020, για την έγκριση της θέσης του Συμβουλίου σχετικά με το σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 9 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2020[28],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου επί του σχεδίου διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 9/2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2020 που συνοδεύει την πρόταση κινητοποίησης του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας στην Κροατία και την Πολωνία σχετικά με φυσική καταστροφή και για την πληρωμή προκαταβολών στην Κροατία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία σχετικά με κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας[29],

– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 28ης Νοεμβρίου 2008 για την ενίσχυση των δυνατοτήτων πολιτικής προστασίας μέσω ευρωπαϊκού συστήματος αμοιβαίας συνδρομής με βάση σπονδυλωτή προσέγγιση της πολιτικής προστασίας,

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Νοεμβρίου 2007 σχετικά με τον περιφερειακό αντίκτυπο των σεισμών[30],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιουνίου 2008 σχετικά με τη βελτίωση της ικανότητας της Ένωσης στην αντιμετώπιση καταστροφών[31]

– έχοντας υπόψη τη συμφωνία του Παρισιού, η οποία υπεγράφη στις 12 Δεκεμβρίου 2015,

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι μεγάλοι καταστροφικοί σεισμοί έπληξαν την Κροατία καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020, ένας εκ των οποίων μεγέθους 5,5 ρίχτερ έπληξε τις κομητείες Ζάγκρεμπ και Krapina-Zagorje στις 22 Μαρτίου 2020, άλλοι δύο μεγέθους 5,2 και 6,4 ρίχτερ έπληξαν την κομητεία Sisak-Moslavina στις 28 και 29 Δεκεμβρίου 2020, και ο τελευταίος, μεγέθους 5.0 ρίχτερ έπληξε την ίδια κομητεία στις 6 Ιανουαρίου 2021· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σοβαρότητα αυτών των σεισμών είχε ως αποτέλεσμα να προκληθούν ζημιές ακόμη και πολύ μακρύτερα από τα επίκεντρα των σεισμών·

B. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεισμός του Μαρτίου 2020 είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο και τον τραυματισμό 26 ατόμων και προκάλεσε τεράστιες κοινωνικοοικονομικές και υλικές ζημίες στην πόλη του Ζάγκρεμπ και πέραν αυτής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πιο πρόσφατοι σεισμοί στην κεντρική Κροατία τον Δεκέμβριο 2020 και τον Ιανουάριο 2021 προκάλεσαν τον θάνατο επτά ατόμων και τον τραυματισμό 26 ατόμων, και οδήγησαν σε σοβαρές υλικές ζημίες στις γειτονικές πόλεις και χωριά, αφήνοντας πολλούς αστέγους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σεισμοί αυτοί προκάλεσαν περαιτέρω άγχος και μακροχρόνιες ψυχολογικές επιπτώσεις εν μέσω της πανδημίας COVID-19·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιφέρεια, οι πόλεις και τα χωριά που επλήγησαν από τους τελευταίους σεισμούς απαιτούν επείγουσα και ταχεία ανασυγκρότηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σεισμοί έφεραν πολλούς κατοίκους των πληγεισών περιοχών στο χείλος της απελπισίας ·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σημαντικός αριθμός κατοικιών που κατασκευάστηκαν μετά τον πόλεμο της δεκαετίας του 1990 κατέρρευσε κατά τη διάρκεια των πρόσφατων σεισμών, αποκαλύπτοντας τις παρατυπίες και τη διαφθορά της διαδικασίας μεταπολεμικής  ανασυγκρότησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προσπάθειες βιώσιμης ανασυγκρότησης πρέπει να συντονίζονται και να παρακολουθούνται κατάλληλα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές και κοινωνικές απώλειες, με παράλληλο σεβασμό της διαφάνειας, των βέλτιστων πρακτικών και με συμμόρφωση των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις·

E. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιοχές που επλήγησαν από τους πιο πρόσφατους σεισμούς είναι ως επί το πλείστον αγροτικές, λιγότερο ανεπτυγμένες ήδη φτωχές και κοινωνικά μειονεκτούσες περιοχές, που συχνά παραμελούνται από τις εθνικές αρχές στη στρατηγική και τα προγράμματά τους για την οικονομική ανάπτυξη·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τοπική και περιφερειακή οικονομία στις πληγείσες περιοχές εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γεωργική παραγωγή· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τοπικές γεωργικές εγκαταστάσεις, όπως κτίρια, μηχανήματα, εξοπλισμός και αγροτεμάχια, έχουν υποστεί σοβαρές ζημίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι συνέπειες  από τους σεισμούς υπέστησαν και πολλά ζώα, συμπεριλαμβανομένων των εκτρεφόμενων ζώων και των κατοικίδιων ·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σεισμοί εμπόδισαν σημαντικά τη λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών και ιδρυμάτων στις πληγείσες περιοχές, όπως σχολεία και νοσοκομεία·

H. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Νοέμβριο του 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε κονδύλιο ύψους 683,7 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΤΑΕΕ) για την αντιμετώπιση των συνεπειών του σεισμού του Μαρτίου 2020 στο Ζάγκρεμπ· λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορα άλλα μέσα της ΕΕ, όπως διαρθρωτικά ταμεία και μέσα πολιτικής προστασίας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση μέτρων πρόληψης και των μέτρων αποκατάστασης μετά τους σεισμούς·

1. εκφράζει την αλληλεγγύη και την συμπάθειά του προς όλα τα άτομα που επλήγησαν από τους σεισμούς και τις οικογένειές τους·

2. χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι μονάδες διάσωσης, οι δυνάμεις πολιτικής προστασίας, οι εθελοντές, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι διεθνείς οργανισμοί και άλλοι σχετικοί φορείς στις πληγείσες περιοχές, προκειμένου να σωθούν ζωές, να περιοριστούν οι ζημιές και να εξασφαλιστούν οι βασικές δραστηριότητες για τη διατήρηση ενός αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου· εκφράζει την ικανοποίησή του για όλες τις πρωτοβουλίες που οδήγησαν στη στήριξη και την παροχή βοήθειας σε όσους έχουν ανάγκη·

3. εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές θα αυξηθούν και θα ενταθούν με την κλιματική αλλαγή·

4. επαινεί την αλληλεγγύη των κρατών μελών και άλλων χωρών που παρέχουν στήριξη με τη μορφή αμοιβαίας συνδρομής κατά τη διάρκεια αυτής της κατάστασης έκτακτης ανάγκης·

5. καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με τις κροατικές αρχές, να σχεδιάσουν έναν ταχύ τρόπο διανομής της αναγκαίας οικονομικής βοήθειας και παροχής επιπλέον βοήθειας, για να εξασφαλιστεί η ταχεία αποκατάσταση των πληγεισών περιοχών και να παρασχεθεί βοήθεια σε όλους όσοι την έχουν ανάγκη·

6. καλεί την Επιτροπή να διαθέσει τα κατάλληλα εργαλεία στο πλαίσιο των ταμείων συνοχής και των περιφερειακών ταμείων για δράσεις ανασυγκρότησης· τονίζει τη σημασία δημιουργίας συνεργειών μεταξύ όλων των διαθέσιμων μέσων της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πόροι θα χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά για τις δραστηριότητες ανασυγκρότησης και όλες τις άλλες αναγκαίες ενέργειες·

7. καλεί τις κροατικές αρχές να αξιολογήσουν ταχέως και ενδελεχώς τις συνολικές ζημίες σε όλες τις σεισμόπληκτες περιοχές, προκειμένου να ξεκινήσουν οι εργασίες ανακαίνισης και ανασυγκρότησης το συντομότερο δυνατόν·

8. τονίζει ότι η διαδικασία ανασυγκρότησης πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις εμπειρίες του παρελθόντος, να διεξάγεται με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα και διαφάνεια και να περιλαμβάνει την παρακολούθηση από εμπειρογνώμονες· τονίζει την ανάγκη διασφάλισης  της ασφάλειας, της σταθερότητας και  μελλοντικών προοπτικών υπέρ των  πληγέντων, προκειμένου να  μπορέσουν να συνεχίσουν να ζουν στην περιοχή, και οι περιοχές που επλήγησαν  να παύσουν να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση λόγω των αρνητικών επιπτώσεων της μείωσης του πληθυσμού·

9. καλεί τις κροατικές εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να φροντίσουν ώστε οι δραστηριότητες ανασυγκρότησης να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις για ανθεκτικά στον σεισμό κτίρια και υποδομές, καθώς και να εφαρμόσουν τις βέλτιστες επαγγελματικές πρακτικές και εμπειρογνωσία από άλλα κράτη μέλη·

10. επισημαίνει τον τρόπο με τον οποίο οι πρόσφατοι σεισμοί αποκάλυψαν ότι η μεταπολεμική ανοικοδόμηση και ανασυγκρότηση κατά τη δεκαετία του 1990 δεν έγινε πάντα με συμμόρφωση με τα ορθά  οικοδομικά πρότυπα· καλεί, ως εκ τούτου, τις κροατικές εθνικές αρχές να διενεργήσουν έρευνα σχετικά με την εκστρατεία ανασυγκρότησης μετά τον πόλεμο, προκειμένου να διερευνηθούν όλες οι παρατυπίες στη διαδικασία και οι σχέσεις με τη διαφθορά, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα κατοικίες χαμηλής ποιότητας που υπέστησαν ζημίες κατά τους πρόσφατους σεισμούς·

11. τονίζει ότι μεγάλο μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινδυνεύει από σεισμούς· παροτρύνει, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να εστιάσει στην εφαρμογή, σε επίπεδο ΕΕ, μέτρων πρόληψης, εκπαίδευσης, έρευνας, διαχείρισης κινδύνων, προστασίας και αλληλεγγύης, καθώς και μέτρων για την αντιμετώπιση και την αποκατάσταση ζημιών από σεισμούς·

12. χαιρετίζει τη στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής για την πρόληψη του κινδύνου καταστροφών, την ανθεκτικότητα, την ενέργεια και τη σεισμική αναβάθμιση κατά την τρέχουσα δημοσιονομική περίοδο· προτρέπει τις κροατικές αρχές να συμπεριλάβουν τα μέτρα αυτά στον  σχεδιασμό και προγραμματισμό τους για τα κονδύλια του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 αναλόγως και να ζητήσουν την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ· καλεί επίσης την Επιτροπή να επιδεικνύει ευελιξία στον προγραμματισμό και την τροποποίηση των εθνικών επιχειρησιακών προγραμμάτων όταν πρόκειται για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών·

13. καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΕ και τις κροατικές αρχές, να φροντίσουν για τη διανομή της αναγκαίας οικονομικής βοήθειας και την παροχή επιπλέον βοήθειας, για να εξασφαλιστεί η ταχεία αποκατάσταση των πληγεισών περιοχών · καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη, κατά την έγκριση της οικονομικής βοήθειας, το γεγονός ότι η Κροατία καταπολεμά επίσης μια πανδημία, και την ενθαρρύνει να απλουστεύσει περαιτέρω τη διαδικασία έγκρισης, προκειμένου να καταστεί δυνατή η παροχή αποτελεσματικής και ταχείας βοήθειας για την αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών του πληθυσμού·

14. τονίζει ότι είναι σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα στον εμβολιασμό κατά της νόσου COVID-19 των κατοίκων των πληγεισών περιοχών· παροτρύνει την κροατική κυβέρνηση να  διοχετεύσει μεγάλο μέρος της προμήθειας εμβολίων στην κομητεία Sisak-Moslavina, προκειμένου να προστατευθεί άμεσα η υγεία όλων των κατοίκων, των φροντιστών και των εργαζομένων στην περιοχή·

15. σημειώνει ότι οι σεισμοί έχουν σοβαρότατες βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην οικονομία των περιφερειών, με δυσμενείς συνέπειες στις υποδομές, την απασχόληση, τη φυσική και πολιτισμική κληρονομιά, το περιβάλλον και τον τουρισμό, και, ως εκ τούτου, συνολικό αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική και κοινωνική συνοχή·

16. καλεί την Επιτροπή, και τα κράτη μέλη, να ενισχύσουν την έρευνά τους προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή ένα σύστημα που θα διασφαλίζει καλύτερη ετοιμότητα για την πρόληψη και τη διαχείριση παρόμοιων κρίσεων και θα ελαχιστοποιεί τις επιπτώσεις παρόμοιων καταστροφών· ζητεί την ενίσχυση των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης στα κράτη μέλη και τη δημιουργία και ενίσχυση δεσμών μεταξύ των διαφόρων συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης·

17. τονίζει τη σημασία του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών προστασίας των πολιτών σε όλη την Ευρώπη σε αντίξοες καταστάσεις και την ελαχιστοποίηση των συνεπειών των εκτάκτων περιστάσεων·

18. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, την κυβέρνηση της Κροατίας, καθώς και στις περιφερειακές και τοπικές αρχές των περιοχών που επλήγησαν.