ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1553/89 του Συμβουλίου για το ομοιόμορφο οριστικό καθεστώς είσπραξης των ιδίων πόρων που προέρχονται από το φόρο επί της προστιθέμενης αξίας

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1553/89 του Συμβουλίου για το ομοιόμορφο οριστικό καθεστώς είσπραξης των ιδίων πόρων που προέρχονται από το φόρο επί της προστιθέμενης αξίας

(12771/2020 – C9-0364/2020 – 2018/0133(NLE))

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη το σχέδιο του Συμβουλίου (12771/2020),

– έχοντας υπόψη το άρθρο 322 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το άρθρο 106α της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας, σύμφωνα με τα οποία κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9-0364/2020),

– έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων[1],

– έχοντας υπόψη την από 14ης Δεκεμβρίου 2020 απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου, για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ[2] και ιδίως του άρθρου 10,

– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 14ης Μαρτίου 2018 σχετικά με το επόμενο ΠΔΠ: προετοιμασία της θέσης του Κοινοβουλίου για το ΠΔΠ μετά το 2020[3] και σχετικά με τη μεταρρύθμιση του συστήματος των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης[4],

– έχοντας υπόψη το από 30ής Μαΐου 2018 ψήφισμά του σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ιδίους πόρους[5],

– έχοντας υπόψη την από 14ης Νοεμβρίου 2018 προσωρινή έκθεσή του σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 – Η θέση του Κοινοβουλίου ενόψει συμφωνίας[6],

– έχοντας υπόψη το από 10ης Οκτωβρίου 2019 ψήφισμά του σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ιδίους πόρους: ώρα να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των πολιτών[7],

– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις της Επιτροπής και του Συμβουλίου στις 10 Οκτωβρίου 2019, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ιδίους πόρους: ώρα να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των πολιτών,

– έχοντας υπόψη το από 15ης Μαΐου 2020 ψήφισμά του σχετικά με το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, τους ιδίους πόρους και το σχέδιο ανάκαμψης[8],

– έχοντας υπόψη το από 16ης Σεπτεμβρίου 2020 νομοθετικό ψήφισμά του σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης[9],

– έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0049/2021),

 

1. εγκρίνει το σχέδιο του Συμβουλίου όπως τροποποιήθηκε·

2. καλεί το Συμβούλιο, εφόσον προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3. ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει, αν το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο σχέδιό του·

4. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

 

Τροπολογία  1

Σχέδιο κανονισμού

Άρθρο 1 – παράγραφος 8

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Ο κανονισμός για την τροποποίηση του κανονισμού αριθ. 1553/89 για το ομοιόμορφο οριστικό καθεστώς είσπραξης των ιδίων πόρων που προέρχονται από τον φόρο επί της προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων για τη μεταρρύθμιση των ιδίων πόρων την οποία πρότεινε η Επιτροπή στα τέλη Μαΐου του 2018. Η Επιτροπή πρότεινε σημαντικές απλουστεύσεις στον υπολογισμό και την εφαρμογή των ιδίων πόρων που βασίζονται στον ΦΠΑ, τις οποίες είχε ζητήσει εδώ και πολύ καιρό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και για τις οποίες εξέφρασε την ικανοποίησή του σε διάφορα ψηφίσματα και στη νομοθετική γνωμοδότηση του Σεπτεμβρίου του 2020 σχετικά με το σύστημα ιδίων πόρων.

 

Οι συνεισηγητές σημειώνουν ότι το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου παρουσιάζει πολλές τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής. Ειδικότερα, οι διατάξεις σχετικά με το πολυετές «πάγωμα» του σταθμισμένου μέσου συντελεστή ΦΠΑ ανά κράτος μέλος θα απλουστεύσουν και θα εξορθολογίσουν τον υπολογισμό, την εφαρμογή και τον έλεγχο των ιδίων πόρων που βασίζονται στον ΦΠΑ. Ως εκ τούτου, οι συνεισηγητές είναι υπέρ της υποβολής της νομοθετικής γνωμοδότησης χωρίς καθυστέρηση, ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν οι νέοι, απλουστευμένοι ίδιοι πόροι που βασίζονται στον ΦΠΑ (αναδρομικά από τα τέλη Ιανουαρίου 2021) μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία κύρωσης της απόφασης για τους ιδίους πόρους και τεθεί σε ισχύ η νέα ΑΙΠ.

 

Ωστόσο, και χωρίς να θέλουν να επιβραδύνουν τη διαδικασία, οι συνεισηγητές προτείνουν μία τροπολογία στον κανονισμό του Συμβουλίου. Αφορά τη διαγραφή των παραγράφων που θα δημιουργήσουν ταχεία διαδικασία επανεξέτασης. Πρόκειται για την ίδια διάταξη που θα πρέπει επίσης να διαγραφεί στο σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τον νέο κανονισμό για την απόδοση των ιδίων πόρων όσον αφορά τους ιδίους πόρους που βασίζονται στα πλαστικά απόβλητα.

 

 

Πλαίσιο και αιτιολόγηση

Η γερμανική Προεδρία του Συμβουλίου πρότεινε, στον MAR2[10], διαδικασία επανεξέτασης των πληρωμών για τις οποίες διατυπώθηκαν επιφυλάξεις όσον αφορά τους ιδίους πόρους που βασίζονται στα πλαστικά και στον τροποποιημένο κανονισμό για τους ιδίους πόρους που προέρχονται από τον ΦΠΑ. Η εφαρμογή της ίδιας διαδικασίας σε όλους τους ιδίους πόρους έχει ζητηθεί από την πλειονότητα των κρατών μελών.

 

Οι συνεισηγητές αναγνωρίζουν τη χρησιμότητα της δυνατότητας διατύπωσης επιφύλαξης κατά την απόδοση αμφισβητούμενου ποσού. Συμφωνούν επίσης ότι τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει κατ’ αρχήν να έχουν δυνατότητα νομικής προσφυγής για την αμφισβήτηση μεμονωμένων περιπτώσεων.

 

Οι συνεισηγητές θεωρούν την εισαγωγή διάταξης ταχείας επανεξέτασης ως δυνητικά αντιπαραγωγική. Ένας τέτοιος μηχανισμός ενδεχομένως να επιτρέπει στα κράτη μέλη να αμφισβητούν την ευθύνη τους, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει καθυστερήσεις. Ενδέχεται επίσης να έχει «ανασταλτικό αποτέλεσμα» στους τόκους υπερημερίας σε ορισμένες περιπτώσεις, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται δυνητικά ο σκοπός παροχής κινήτρων για τις εν λόγω πληρωμές τόκων.

 

Μόλις η διαδικασία αυτή εισαχθεί για τους ιδίους πόρους που βασίζονται στον ΦΠΑ και στα πλαστικά, θα ασκηθεί πίεση για την εφαρμογή της και στους παραδοσιακούς ιδίους πόρους και μελλοντικά στους νέους ιδίους πόρους. Η διαδικασία επανεξέτασης στο παρόν σχέδιο κανονισμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντιστροφή του «βάρους της απόδειξης» όσον αφορά την ακρίβεια των υπολογισμών και την παροχή των δεδομένων. Η θέση της Επιτροπής θα μπορούσε να αποδυναμωθεί. Ο αριθμός των υποθέσεων ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενδέχεται να πολλαπλασιαστεί.

 

Επομένως, η ρήτρα ταχείας επανεξέτασης θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό των αιτήσεων επανεξέτασης και επακόλουθες διακοπές και διαταράξεις στον «εξοπλισμό» για την απόδοση των ιδίων πόρων. Θα δέσμευε τις διοικητικές ικανότητες και θα απαιτούσε πρόσθετο προσωπικό σε εθνικό επίπεδο και στην Επιτροπή. Οι σχετικές διοικητικές δαπάνες και οι συνέπειες για τους ενδεχόμενους τόκους υπερημερίας θα μπορούσαν να είναι δυσανάλογες. Η ορθή λειτουργία του συστήματος ιδίων πόρων θα μπορούσε να τεθεί σε σοβαρό κίνδυνο. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί από ορισμένους ως δικαιολογία για την απόρριψη της θέσπισης νέων ιδίων πόρων.

 

Ως εκ τούτου, οι συνεισηγητές προτείνουν το άρθρο 1 παράγραφος 8, το οποίο θα αντικαταστήσει το άρθρο 9 του τροποποιημένου κανονισμού.

 

Οι συνεισηγητές προσβλέπουν στη συζήτηση των γενικών αρχών, αλλά και των νομικών και τεχνικών λεπτομερειών του συστήματος ιδίων πόρων με τα λοιπά θεσμικά όργανα στο πλαίσιο του τακτικού διαλόγου που καθιερώθηκε στη διοργανική συμφωνία και στον χάρτη πορείας για τη θέσπιση νέων ιδίων πόρων. Η ευκαιρία των νομοθετικών προτάσεων για νέους ιδίους πόρους με βάση την ψηφιακή εισφορά, το αναθεωρημένο ΣΕΔΕ και έναν μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα έως τα μέσα του 2021 θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την επανεξέταση και ενοποίηση των κανόνων εφαρμογής και απόδοσης δυνάμει του άρθρου 311 παράγραφος 4 και του άρθρου 322 παράγραφος 2 με πνεύμα αποδοτικότητας, αποτελεσματικότητας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

 

Σε γενικές γραμμές, οι συνεισηγητές θεωρούν ότι μια ριζική μεταρρύθμιση του συστήματος ιδίων πόρων μέσω της θέσπισης νέων ιδίων πόρων είναι υψίστης σημασίας για το μέλλον της ΕΕ και την ολοκλήρωση του σχεδίου ανάκαμψης, καθώς θα αποτελούν το μέρος της απόδοσης που θα πρέπει να αποφεύγει να επιβαρύνει τους πολίτες με τα έξοδα αποπληρωμής ή να οδηγεί σε περικοπές στα προγράμματα της ΕΕ. Οι συνεισηγητές τονίζουν ότι οι κανόνες εφαρμογής αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του συστήματος ιδίων πόρων. Θα πρέπει να είναι ισχυροί, αλλά ανοικτοί και ευέλικτοι ώστε να καλύπτουν επίσης πρόσθετους ιδίους πόρους με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Στο πλαίσιο αυτό, οι συνεισηγητές υπενθυμίζουν τη σημασία της διοργανικής συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένου του χάρτη πορείας για την εισαγωγή των ιδίων πόρων. Περιλαμβάνει τα διάφορα στάδια της εισαγωγής νέων ιδίων πόρων, αλλά και τις λεπτομέρειες της συνεργασίας μεταξύ των θεσμικών οργάνων και τις αρχές που θα πρέπει να διέπουν τη μεταρρύθμιση των ιδίων πόρων. Το ποσό των εσόδων από τους νέους πόρους θα πρέπει να είναι επαρκές για την κάλυψη, τουλάχιστον, του κόστους αποπληρωμής του δανεισμού στο πλαίσιο του NGEU.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΡΜΟΔΙΑΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ