ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση των παραρτημάτων II, III και IV του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τα ανώτατα όρια καταλοίπων για τις ουσίες aclonifen, acrinathrin, Bacillus pumilus QST 2808, chlorantraniliprole, ethirimol, lufenuron, penthiopyrad, picloram και Pseudomonas sp. στέλεχος DSMZ 13134 μέσα ή πάνω σε ορισμένα προϊόντα

B9‑0223/2021

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση των παραρτημάτων II, III και IV του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τα ανώτατα όρια καταλοίπων για τις ουσίες aclonifen, acrinathrin, Bacillus pumilus QST 2808, chlorantraniliprole, ethirimol, lufenuron, penthiopyrad, picloram και Pseudomonas sp. στέλεχος DSMZ 13134 μέσα ή πάνω σε ορισμένα προϊόντα

(D070113/03 – 2021/2590(RPS))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση των παραρτημάτων II, III και IV του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τα ανώτατα όρια καταλοίπων για τις ουσίες aclonifen, acrinathrin, Bacillus pumilus QST 2808, chlorantraniliprole, ethirimol, lufenuron, penthiopyrad, picloram και Pseudomonas sp. στέλεχος DSMZ 13134 μέσα ή πάνω σε ορισμένα προϊόντα (D070113/03),

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Φεβρουαρίου 2005, για τα ανώτατα όρια καταλοίπων φυτοφαρμάκων μέσα η πάνω στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές φυτικής και ζωικής προέλευσης και για την τροποποίηση της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου[1], ιδίως δε το άρθρο 5 παράγραφος 1 και το άρθρο 14 παράγραφος 1 στοιχείο α),

– έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/128/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με την κοινή θέση του Συμβουλίου που αφορά τον καθορισμό πλαισίου κοινοτικής δράσης με σκοπό την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων[2],

– έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη γνώμη που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (εφεξής EFSA) στις 15 Ιουλίου 2020 και δημοσιεύθηκε στις 18 Αυγούστου 2020[3],

– έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη γνώμη που εκδόθηκε από την EFSA στις 18 Νοεμβρίου 2016 και δημοσιεύθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2017[4],

– έχοντας υπόψη την επιστημονική μελέτη που εκδόθηκε από την EFSA στις 30 Σεπτεμβρίου 2008 και δημοσιεύθηκε στις 22 Ιουνίου 2009[5],

– έχοντας υπόψη τη γνώμη που εξέδωσε, στις 4 Δεκεμβρίου 2020, η μόνιμη επιτροπή φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 5α παράγραφος 3 στοιχείο β) της απόφασης 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή[6],

– έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2, 3 και 4 στοιχείο γ) του Κανονισμού του,

– έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία lufenuron είναι ένα φυτοφάρμακο με βάση βενζοϋλουρίες που αναστέλλει την παραγωγή χιτίνης στα έντομα και χρησιμοποιείται ως φυτοφάρμακο και μυκητοκτόνο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της ουσίας lufenuron από την Ένωση έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2019 και ότι δεν υποβλήθηκε αίτηση ανανέωσης στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου[7]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία lufenuron δεν είναι πλέον εγκεκριμένη για χρήση στην Ένωση, αλλά εξάγεται ως αγροδιατροφικό φυτοφάρμακο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μελέτη του γερμανικού οργανισμού περιβάλλοντος[8], η ουσία lufenuron κατατάσσεται στις ανθεκτικές, βιοσυσσωρευτικές και τοξικές ουσίες σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζονται στο παράρτημα XIII του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 19072006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου[9]·

B. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο άρθρο 191 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) η αρχή της προφύλαξης ορίζεται ως μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ένωσης·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 168 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι «κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης, εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας του ανθρώπου»·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2009/128/ΕΚ αποσκοπεί στην επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων στην Ένωση μειώνοντας τους κινδύνους και των επιπτώσεις της χρήσης φυτοφαρμάκων στην υγεία του ανθρώπου και των ζώων, καθώς και στο περιβάλλον, μέσω της προώθησης εναλλακτικών προσεγγίσεων·

E. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση της Στοκχόλμης, των Ηνωμένων Εθνών, για τους έμμονους οργανικούς ρύπους και η συνεδρίαση της επιτροπής εξέτασης των έμμονων οργανικών ρύπων του 2012[10] αναγνωρίζουν ότι η ουσία lufenuron έχει μεγάλες πιθανότητες να εντάσσεται στους έμμονους οργανικούς ρύπους·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο — Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων»[11] προωθεί την «παγκόσμια μετάβαση σε βιώσιμα αγροδιατροφικά συστήματα» όχι μόνο εντός των συνόρων της Ένωσης αλλά και εκτός αυτής, και έχει ως στόχο να «λάβει υπόψη τις περιβαλλοντικές πτυχές κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων για ανοχές κατά την εισαγωγή φυτοφαρμάκων που δεν είναι πλέον εγκεκριμένα στην ΕΕ, τηρουμένων των προτύπων και των υποχρεώσεων του ΠΟΕ»·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής προτάθηκε μετά την υποβολή αίτησης για τον καθορισμό ανοχών κατά την εισαγωγή της ουσίας lufenuron που χρησιμοποιείται στη Βραζιλία για την καλλιέργεια γκρέιπφρουτ και ζαχαροκάλαμων, σύμφωνα με την οποία απαιτούνται υψηλότερα ανώτατα όρια καταλοίπων (εφεξής ΑΟΚ) προκειμένου να αποφευχθούν μη δασμολογικοί φραγμοί στην εισαγωγή των εν λόγω καλλιεργειών·

H. λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια της ουσίας lufenuron βάσει της αρχής της προφύλαξης, ελλείψει επαρκών δεδομένων σχετικά με τις επιπτώσεις της εν λόγω ουσίας στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη γνώμη που εξέδωσε στις 15 Ιουλίου 2020, η EFSA επισημαίνει ότι: «Σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005, η εταιρεία Syngenta Crop Protection AG υπέβαλε αίτηση στην αρμόδια εθνική αρχή της Πορτογαλίας (κράτος μέλος αξιολόγησης, εφεξής ΚΜΑ) για τον καθορισμό ανοχών κατά την εισαγωγή της δραστικής ουσίας lufenuron σε διάφορες καλλιέργειες και προϊόντα ζωικής προέλευσης με βάση τις εγκεκριμένες χρήσεις της εν λόγω ουσίας στη Βραζιλία, τη Χιλή και το Μαρόκο. Το ΚΜΑ συνέταξε έκθεση αξιολόγησης σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005, η οποία υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διαβιβάστηκε στην Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 24 Μαΐου 2019»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΚΜΑ πρότεινε να αυξηθούν τα ΑΟΚ για την ουσία lufenuron στα γκρέιπφρουτ (x30) και στα ζαχαροκάλαμα (x2) από τη Βραζιλία, καθώς και σε βασικά προϊόντα ζωικής προέλευσης·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στα συμπεράσματά της που περιλαμβάνονται στη γνωμοδότησή της στις 15 Ιουλίου 2020, η EFSA δικαιολογεί την αύξηση των ΑΟΚ για την ουσία lufenuron αποκλειστικά και μόνο λόγω της ανάγκης συμμόρφωσης με τα πρότυπα στη Βραζιλία, ενώ δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις μακροπρόθεσμες σωρευτικές επιπτώσεις της ουσίας lufenuron όσον αφορά την τοξικότητα στο αναπαραγωγικό σύστημα, την αναπτυξιακή νευροτοξικότητα και τις πιθανότητες εμφάνισης ανοσοτοξικών επιδράσεων μετά από παρατεταμένη πρόσληψη της·

1. αντιτίθεται στην έκδοση του σχεδίου κανονισμού της Επιτροπής·

2. θεωρεί ότι το εν λόγω σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής δεν είναι συμβατό με τον σκοπό και το περιεχόμενο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005·

3. θεωρεί ότι το εν λόγω σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 396/2005· σημειώνει ότι, σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη 5 του εν λόγω κανονισμού, τα ΑΟΚ θα πρέπει να καθορίζονται στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο προκειμένου να προστατεύονται οι ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά και τα έμβρυα·

4. σημειώνει ότι, σύμφωνα με το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής, τα υφιστάμενα ΑΟΚ για την ουσία lufenuron θα αυξηθούν από 0,01 mg/kg σε 0,30 mg/kg για τα γκρέιπφρουτ και από 0,01 mg/kg σε 0,02 mg/kg για τα ζαχαροκάλαμα·

5. σημειώνει ότι πρόσφατη επιστημονική μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ουσία lufenuron μπορεί να προκαλέσει τερατογενέσεις και ιστοπαθολογικές αλλαγές στο ήπαρ και τα νεφρά αρουραίων, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι έγκυες και τα έμβρυα τους ενδέχεται να κινδυνεύουν[12]·

6. σημειώνει ότι η έκθεση σε εντομοκτόνα προκαλεί βιοχημικές αλλοιώσεις, όπως οξειδωτικό στρες, και ότι η περιβαλλοντική έκθεση της μητέρας σε χημικούς ρύπους αναγνωρίστηκε πρόσφατα ως η δεύτερη συνηθέστερη αιτία θανάτου βρεφών στις αναπτυσσόμενες χώρες[13]·

7. επαναλαμβάνει ότι δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς οι διαγενεακές επιπτώσεις της έκθεσης σε φυτοφάρμακα και ότι σπάνια μελετώνται οι επιπτώσεις της έκθεσης των ανθρώπων σε φυτοφάρμακα κατά την περίοδο κύησης· υπογραμμίζει ότι υπάρχουν ολοένα και περισσότερα στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις της επανειλημμένης έκθεσης σε νεαρή ηλικία·

8. προτείνει τα ΑΟΚ για την ουσία lufenuron να παραμείνουν στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο

9. θεωρεί ότι η απόφαση για αύξηση των ΑΟΚ για την ουσία lufenuron δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι ο κίνδυνος για τις εγκύους και τα έμβρυα τους και για την ασφάλεια των τροφίμων είναι αποδεκτός·

10. ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο κανονισμού της και να υποβάλει νέο σχέδιο στην επιτροπή, τηρώντας την αρχή της προφύλαξης·

11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.