ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής, της 4ης Οκτωβρίου 2019, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων, με σκοπό την προσαρμογή του στην τεχνική και επιστημονική πρόοδο, και για τη διόρθωση του εν λόγω κανονισμού

B9-0071/2020

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής, της 4ης Οκτωβρίου 2019, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων, με σκοπό την προσαρμογή του στην τεχνική και επιστημονική πρόοδο, και για τη διόρθωση του εν λόγω κανονισμού

(C(2019)07227 – 2019/2843(DEA))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής, της 4ης Οκτωβρίου 2019, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων, με σκοπό την προσαρμογή του στην τεχνική και επιστημονική πρόοδο, και για τη διόρθωση του εν λόγω κανονισμού (C(2019)07227),

– έχοντας υπόψη το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων, την τροποποίηση και την κατάργηση των οδηγιών 67/548/ΕΟΚ και 1999/45/ΕΚ και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006[1], και ιδίως το άρθρο 37 παράγραφος 5, το άρθρο 53 παράγραφος 1 και το άρθρο 53α παράγραφος 6,

– έχοντας υπόψη την αρχή της αναλογικότητας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Πρωτόκολλο αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, που έχει προσαρτηθεί στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 111 παράγραφος 3 του Κανονισμού του,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το διοξείδιο του τιτανίου (TiO2) είναι ένα ευρέως διαδεδομένο φυσικό οξείδιο του τιτανίου που υπάρχει σε διάφορες κρυσταλλικές μορφές όπως είναι το ρουτίλιο, ο βρουκίτης και ο ανατάσης·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το TiO2 είναι μια αδρανής, θερμικά σταθερή, άκαυστη και αδιάλυτη ένωση, που δεν χαρακτηρίζεται ως επικίνδυνη από το Παγκοσμίως Εναρμονισμένο Σύστημα των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση και επισήμανση των χημικών προϊόντων·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το TiO2, λόγω της ικανότητάς του να διαχέει το φως και να απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία, έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως ως χρωστική ύλη για περισσότερο από έναν αιώνα, δημιουργώντας μια παγκόσμια αγορά, η αξία της οποίας αναμένεται να υπερβεί τα 25 δισεκατομμύρια EUR το 2025·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το TiO2 χρησιμοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, όπως τα καλλυντικά, τα φάρμακα, τα κεραμικά, τα προϊόντα συσκευασίας, τα δομικά υλικά, τα εξαρτήματα αυτοκινήτων και οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την 14η προσαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 («κανονισμός CLP») στην τεχνική πρόοδο, η Επιτροπή πρότεινε να εναρμονιστεί η ταξινόμηση του TiO2 ως καρκινογόνου ουσίας κατηγορίας 2 για μείγματα σε μορφή σκόνης, παρά τα αποδεικτικά στοιχεία για αναξιοπιστία των δεδομένων της κλίμακας Klimisch, την έντονη αντίθεση πολλών κρατών μελών τα οποία εξέφρασαν ανησυχία για την επιστημονική τεκμηρίωση, και παρά το γεγονός ότι η απόφαση δημιουργεί προηγούμενο που θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες για την ταξινόμηση άλλων ενώσεων σε μορφή σκόνης·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 37 παράγραφος 5 του κανονισμού CLP ορίζει ότι η Επιτροπή εκδίδει χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σχετικά με την καταχώριση της εν λόγω ουσίας, καθώς και τα σχετικά στοιχεία ταξινόμησης και επισήμανσης στον πίνακα 3.1 του τρίτου μέρους του παραρτήματος VI, εφόσον διαπιστώσει ότι η εναρμόνιση της ταξινόμησης και της επισήμανσης της εν λόγω ουσίας είναι «κατάλληλη»· επομένως, ο κανονισμός CLP δεν υποχρεώνει την Επιτροπή να προβεί σε εναρμονισμένη ταξινόμηση, αλλά αντ’ αυτού προβλέπει ότι πρέπει επίσης να εξετάσει εναλλακτικές λύσεις·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 5 του πρωτοκόλλου αριθ. 2 ορίζει, μεταξύ άλλων, ότι «Στα σχέδια νομοθετικών πράξεων λαμβάνεται δεόντως υπόψη η ανάγκη το τυχόν οικονομικό ή διοικητικό βάρος που βαρύνει την Ένωση, τις εθνικές κυβερνήσεις, τις περιφερειακές ή τοπικές αρχές, τους οικονομικούς φορείς και τους πολίτες να είναι το ελάχιστο δυνατό και ανάλογο προς τον επιδιωκόμενο στόχο»·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αξιολόγησης Κινδύνων (RAC) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου[2] («κανονισμός REACH») απέρριψε την κατάταξη στις κατηγορίες 1A και 1B καρκινογόνου δράσης, με την αιτιολογία ότι οι βλαβερές συνέπειες του TiO2 στους πνεύμονες αρουραίων, που εκτέθηκαν σε μεγάλες ποσότητες της ουσίας, δεν αποτελούν εγγενές χαρακτηριστικό της ουσίας αλλά συνδέονται με τη μορφή της σε σκόνη, η οποία είναι επικίνδυνη έπειτα από μακρά περίοδο εισπνοής ακραίων συγκεντρώσεων (250 mg/m³) για περισσότερο από 18 μήνες, λόγω της χαμηλής της διαλυτότητας τους στους πνεύμονες·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το συμπέρασμα αυτό βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε μελέτη που διενεργήθηκε σε αρουραίους[3]· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συντάκτες της εν λόγω μελέτης και η RAC, στο πλαίσιο του κανονισμού REACH, ανέφεραν ότι «δεν υπάρχουν πειστικά επιστημονικά στοιχεία που να θέτουν υπό αμφισβήτηση τη σημασία που έχει για τον άνθρωπο το πνευμονικό αδενοκαρκίνωμα που παρατηρήθηκε στους αρουραίους»· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι αξιόλογοι συμμετέχοντες στη δημόσια διαβούλευση για την προσαρμογή στην τεχνική πρόοδο, όπως η γερμανική ένωση ασφάλισης σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, δήλωσαν ότι δεν έχουν στη διάθεσή τους στοιχεία για κρούσματα καρκίνου των πνευμόνων σε χώρους εργασίας όπου οι εργαζόμενοι εκτίθενται σε διοξείδιο του τιτανίου»[4]· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πρότυπα έκθεσης σε TiO2 στον χώρο εργασίας θα μπορούσαν να θεσπιστούν μέσω εναρμονισμένων ορίων έκθεσης κατά τη διάρκεια της εργασίας (OEL) στο πλαίσιο της νομοθεσίας για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, όπως έχουν προτείνει πολλά κράτη μέλη και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι από την εν λόγω ταξινόμηση της καρκινογόνου δράσης ενδέχεται να υπάρχουν δευτερογενείς συνέπειες για τα προϊόντα που περιέχουν TiO2 σε στερεή και υγρή μορφή, τα οποία, παρότι ελέγχονται αυστηρά για το κατά πόσον είναι ασφαλή, ενδέχεται να στιγματιστούν ως μη ασφαλή· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα μπορούσε να παραπλανήσει τους καταναλωτές και να δημιουργήσει επιχειρηματική αβεβαιότητα·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ταξινόμηση της καρκινογόνου δράσης δεν συνάδει με το σημερινό περιβάλλον καινοτομίας που υπάρχει σε πολλούς επιστημονικούς κλάδους και θα μπορούσε ενδεχομένως να θέσει τέλος στη χρήση του TiO2 σε περιβαλλοντικές εφαρμογές για τον καθαρισμό του αέρα και των υδάτων, την ψύξη της ατμόσφαιρας και τη μείωση της συγκέντρωσης τοξικών και επιβλαβών ουσιών[5][6][7]·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση σε μια κυκλική οικονομία θα μπορούσαν επίσης να επηρεαστούν αρνητικά, καθώς η ταξινόμηση θα θέσπιζε νέες υποχρεώσεις για την επεξεργασία και τη διάθεση αποβλήτων που περιέχουν 1 % ή περισσότερο TiO2 (δηλ. σε πλαστικά, ταπετσαρίες, υπολείμματα χρωμάτων, πορσελάνες και έπιπλα), καθώς θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως επικίνδυνα, ακόμη και όταν δεν υπάρχει δυνητικός κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επί του παρόντος, δεν υπάρχουν εμπορικά βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις που να διασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας και ταυτόχρονα να είναι εξίσου αποτελεσματικές και λειτουργικές με το TiO2·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το TiO2 αξιολογείται σύμφωνα με τον κανονισμό REACH και ότι από τη διαδικασία αυτή θα προκύψει μια πιο ολοκληρωμένη και λεπτομερή αξιολόγηση·

1. διατυπώνει αντιρρήσεις ως προς τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής·

2. θεωρεί ότι ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής δεν έπρεπε να είχε εγκριθεί σύμφωνα με τον κανονισμό CLP, δεδομένου ότι ισχύει για ουσίες που είναι επικίνδυνες λόγω των ατομικών τους ιδιοτήτων ενώ μια πιο ολοκληρωμένη και λεπτομερή αξιολόγηση του TiO2 βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη στο πλαίσιο του κανονισμού REACH·

3. θεωρεί ότι ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής υπερβαίνει τα αναγκαία και αναλογικά μέτρα για την αντιμετώπιση πιθανών κινδύνων για την υγεία που προκύπτουν από την έκθεση σε TiO2 στον χώρο εργασίας και ενέχει τον κίνδυνο στιγματισμού της ουσίας υπό άλλες μορφές ως μη ασφαλούς·

4. καλεί την Επιτροπή να αποσύρει τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό και να εξετάσει εναλλακτικές όπως τα εναρμονισμένα όρια έκθεσης κατά τη διάρκεια της εργασίας στο πλαίσιο της νομοθεσίας για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία·

5. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή και να της ανακοινώσει ότι ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός δεν μπορεί να τεθεί σε ισχύ·

6. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, καθώς και στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.