ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/52 της Επιτροπής της 22ας Νοεμβρίου 2021 για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών benfluralin, dimoxystrobin, fluazinam, flutolanil, mancozeb, mecoprop-P, mepiquat, metiram, oxamyl και pyraclostrobin

B9-0162/2021

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/52 της Επιτροπής της 22ας Νοεμβρίου 2021 για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών benfluralin, dimoxystrobin, fluazinam, flutolanil, mancozeb, mecoprop-P, mepiquat, metiram, oxamyl και pyraclostrobin

(2021/2552(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/52 της Επιτροπής της 22ας Νοεμβρίου 2021 για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών benfluralin, dimoxystrobin, fluazinam, flutolanil, mancozeb, mecoprop-P, mepiquat, metiram, oxamyl και pyraclostrobin[1],

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου[2], και ιδίως το άρθρο 17 πρώτο εδάφιο και το άρθρο 21,

– έχοντας υπόψη τη γνώμη που εξέδωσε, την 10η Δεκεμβρίου 2018, η μόνιμη επιτροπή φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών,

– έχοντας υπόψη τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2015/408 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2015, για την εφαρμογή του άρθρου 80 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και τον καθορισμό καταλόγου υποψηφίων προς υποκατάσταση[3],

– έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ.° 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή[4],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα[5],

– έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

– έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η dimoxystrobin καταχωρίστηκε στο παράρτημα I της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου[6] στις 1 Οκτωβρίου 2006 με την οδηγία 2006/75/ΕΚ της Επιτροπής[7] και θεωρήθηκε ότι εγκρίθηκε δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία ανανέωσης της έγκρισης της dimoxystrobin με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 844/2012 της Επιτροπής[8] βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2013·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η περίοδος έγκρισης της δραστικής ουσίας dimoxystrobin, η οποία αρχικά προβλεπόταν να λήξει στις 30 Σεπτεμβρίου 2016, είχε ήδη παραταθεί κατά 16 μήνες με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1136/2013 της Επιτροπής[9], και στη συνέχεια κατά περαιτέρω περιόδους ενός έτους με τους εκτελεστικούς κανονισμούς (ΕΕ ) 2018/84[10], (ΕΕ) 2018/1796[11] και (ΕΕ) 2019/2094[12] της Επιτροπής, και έχει στο μεταξύ παραταθεί εκ νέου κατά ένα έτος με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/52, ο οποίος παρατείνει την περίοδο έγκρισης έως τις 31 Ιανουαρίου 2022·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δεν εξήγησε στον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/52 τους λόγους για τις παρατάσεις, δηλώνοντας απλώς ότι: «Επειδή η αξιολόγηση των εν λόγω ουσιών έχει καθυστερήσει για λόγους ανεξάρτητους από τη θέληση των αιτούντων, οι εγκρίσεις αυτών των δραστικών ουσιών ενδέχεται να λήξουν προτού ληφθεί απόφαση σχετικά με την ανανέωσή τους»·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 είναι η εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας τόσο της υγείας των ανθρώπων και των ζώων όσο και του περιβάλλοντος, και ταυτόχρονα η εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων, των βρεφών και των παιδιών·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να εφαρμόζεται η αρχή της προφύλαξης, και ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 προβλέπει ότι τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα θα πρέπει να περιέχουν ουσίες μόνον όταν έχει αποδειχθεί ότι αυτές ωφελούν σαφώς τη φυτική παραγωγή και δεν αναμένεται να έχουν επιβλαβείς συνέπειες στην υγεία των ανθρώπων ή των ζώων ή να έχουν μη αποδεκτές επιδράσεις στο περιβάλλον·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 προβλέπει ότι, για λόγους ασφάλειας, η περίοδος της έγκρισης των δραστικών ουσιών θα πρέπει να περιορίζεται χρονικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η περίοδος έγκρισης θα πρέπει να είναι ανάλογη προς τους πιθανούς κινδύνους που ενέχει η χρήση αυτών των ουσιών, αλλά, στην περίπτωση των δραστικών ουσιών που υπόκεινται στον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/52, είναι σαφές ότι δεν υπάρχει τέτοια αναλογικότητα·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα και την ευθύνη να ενεργούν σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, όταν έχει εντοπιστεί ο κίνδυνος επιβλαβών επιπτώσεων στην υγεία αλλά εξακολουθεί να υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα, με τη θέσπιση μέτρων διαχείρισης των κινδύνων που είναι απαραίτητα για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ανθρώπινης υγείας·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ειδικότερα, το άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 προβλέπει ότι η Επιτροπή μπορεί να επανεξετάσει την έγκριση μιας δραστικής ουσίας ανά πάσα στιγμή, ιδίως όταν, βάσει νέων επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων, θεωρεί ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η ουσία δεν πληροί πλέον τα κριτήρια έγκρισης που προβλέπονται στο άρθρο 4 του εν λόγω κανονισμού, και ότι η επανεξέταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε απόσυρση ή τροποποίηση της έγκρισης της ουσίας·

Ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2015 η dimoxystrobin καταχωρίστηκε στον κατάλογο των υποψηφίων για υποκατάσταση ουσιών με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2015/408, διότι η οξεία δόση αναφοράς (ARfD) της εν λόγω δραστικής ουσίας είναι πολύ χαμηλότερη από την αντίστοιχη της πλειονότητας των εγκεκριμένων δραστικών ουσιών εντός της ομάδας ουσιών στην οποία ανήκει, και διότι θεωρείται ως έχουσα ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής που μπορούν να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στον άνθρωπο·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το σημείο 3.6.5 του παραρτήματος II του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009, δεν είναι δυνατόν να επιτραπεί δραστική ουσία όταν θεωρείται ότι έχει ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής που μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στον άνθρωπο, εκτός εάν η έκθεση των ανθρώπων στην εν λόγω δραστική ουσία, το αντιφυτοτοξικό ή το συνεργιστικό σε φυτοπροστατευτικό προϊόν είναι αμελητέα υπό ρεαλιστικές προτεινόμενες συνθήκες χρήσης, δηλαδή όταν το προϊόν χρησιμοποιείται σε κλειστά συστήματα ή υπό άλλες συνθήκες που αποκλείουν την επαφή με ανθρώπους και όταν τα κατάλοιπα της εν λόγω δραστικής ουσίας σε τρόφιμα και ζωοτροφές δεν υπερβαίνουν την προκαθορισμένη τιμή σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου[13]·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απαράδεκτο να τίθενται σε κίνδυνο η δημόσια υγεία και το περιβάλλον επειδή εξακολουθεί να επιτρέπεται στην Ένωση η χρήση ουσίας που είναι γνωστό ότι πληροί τα κριτήρια αποκλεισμού για δραστικές ουσίες που είναι μεταλλαξιογόνες, καρκινογόνες και/ή τοξικές για την αναπαραγωγή, ή έχουν ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής, κριτήρια που έχουν θεσπιστεί για την προστασία της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αιτούντες μπορούν να παρέχουν ελλιπή δεδομένα και να ζητούν περισσότερες παρεκκλίσεις και ειδικούς όρους, προκειμένου να παρατείνουν εσκεμμένα τη διαδικασία επαναξιολόγησης, με σκοπό να εκμεταλλευτούν το αυτόματο σύστημα που έχει ενσωματωθεί στις μεθόδους εργασίας της Επιτροπής, το οποίο παρατείνει αμέσως τις περιόδους έγκρισης των δραστικών ουσιών όταν δεν έχει ολοκληρωθεί η επαναξιολόγηση του κινδύνου, πράγμα που δημιουργεί απαράδεκτους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, δεδομένου ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής συνεχίζεται η έκθεση στην επικίνδυνη ουσία·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, το Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή και τα κράτη μέλη «να διασφαλίσουν ότι η διαδικαστική παράταση της περιόδου έγκρισης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού, δεν θα χρησιμοποιείται για δραστικές ουσίες που είναι μεταλλαξιογόνες, καρκινογόνες, τοξικές για την αναπαραγωγή, και ως εκ τούτου ανήκουν στην κατηγορία 1Α ή 1Β, ή δραστικές ουσίες που έχουν ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής και είναι επιζήμιες για τον άνθρωπο ή τα ζώα, όπως είναι επί του παρόντος η φλουμιοξαζίνη, η θειακλοπρίδη, η χλωροτολουρόνη και η διμοξυστροβίνη»·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει ήδη αντιταχθεί στην προηγούμενη παράταση της περιόδου έγκρισης της ουσίας dimoxystrobin στο ψήφισμά του της 18ης Δεκεμβρίου 2019[14] και ότι η Επιτροπή δεν έχει δώσει πειστική απάντηση στο εν λόγω ψήφισμα και δεν έχει επίσης αποδείξει επαρκώς ότι μια ακόμη παράταση δεν θα υπερέβαινε τις εκτελεστικές της αρμοδιότητες·

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά την προηγούμενη παράταση, το 2019, των περιόδων έγκρισης 10 δραστικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένης της ουσίας dimoxystrobin, σύμφωνα με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2019/2094, η έγκριση μόνο μίας από τις εν λόγω ουσίες δεν ανανεώθηκε, ενώ, σύμφωνα με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/52, οι περίοδοι έγκρισης των υπόλοιπων εννέα ουσιών παρατάθηκαν εκ νέου, πολλές από τις οποίες για τρίτη ή τέταρτη φορά και δύο για έκτη φορά·

1. εκτιμά ότι ο εκτελεστικός κανονισμός (EΕ) αριθ. 2021/52 υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009·

2. εκτιμά ότι ο εκτελεστικός κανονισμός (EΕ) αριθ. 2021/52 δεν τηρεί την αρχή της προφύλαξης·

3. εκτιμά ότι η απόφαση για την παράταση της περιόδου έγκρισης της ουσίας dimoxystrobin δεν είναι σύμφωνη με τα κριτήρια ασφάλειας που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 και δεν βασίζεται ούτε σε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η εν λόγω ουσία μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια, ούτε σε αποδεδειγμένη επείγουσα ανάγκη για την εν λόγω ουσία στον τομέα της παραγωγής τροφίμων στην Ένωση·

4. καλεί την Επιτροπή να καταργήσει τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2021/52 και να υποβάλει νέο σχέδιο στην επιτροπή που θα λαμβάνει υπόψη τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τις επιβλαβείς ιδιότητες όλων των σχετικών ουσιών, ιδίως εκείνων που αφορούν την ουσία dimoxystrobin·

5. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για τη μη ανανέωση της ουσίας dimoxystrobin κατά την προσεχή συνεδρίαση της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών·

6. καλεί την Επιτροπή να κοινοποιήσει στο Κοινοβούλιο τους ειδικούς λόγους για τους οποίους η αξιολόγηση των ουσιών έχει καθυστερήσει για λόγους που εκφεύγουν του ελέγχου των αιτούντων, ποια συγκεκριμένα τελικά σημεία βρίσκονται ακόμη υπό αξιολόγηση και γιατί η διενέργεια της εν λόγω αξιολόγησης διαρκεί τόσο πολύ·

7. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να υποβάλλει σχέδια εκτελεστικών κανονισμών για την παράταση των περιόδων έγκρισης μόνο για ουσίες για τις οποίες η τρέχουσα κατάσταση της επιστήμης δεν αναμένεται να οδηγήσει σε πρόταση της Επιτροπής για μη ανανέωση της έγκρισης της εκάστοτε δραστικής ουσίας·

8. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να αποσύρει τις εγκρίσεις για ουσίες για τις οποίες υπάρχουν αποδείξεις ή εύλογες αμφιβολίες ότι δεν θα πληρούν τα κριτήρια ασφάλειας που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009·

9. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ορθή και έγκαιρη επαναξιολόγηση των εγκρίσεων των δραστικών ουσιών για τις οποίες είναι τα κράτη μέλη που παρέχουν στοιχεία, και να διασφαλίσουν ότι οι τρέχουσες καθυστερήσεις θα επιλυθούν αποτελεσματικά το συντομότερο δυνατόν·

10. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.