ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης στο πλαίσιο της COVID-19

B9‑0338/2020

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης στο πλαίσιο της COVID-19

(2020/2760(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τα άρθρα 165 και 166 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

– έχοντας υπόψη το άρθρο 5 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και το πρωτόκολλο αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 14 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

– έχοντας υπόψη τη διοργανική διακήρυξη για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων[1],

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ης Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Επίτευξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025» (COM(2020)625),

 

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ης Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση 2021-2027: Επαναπροσδιορίζοντας την εκπαίδευση και την κατάρτιση για την ψηφιακή εποχή» (COM(2020)0624)

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα» (COM(2020)0274),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Ιανουαρίου 2018, σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (COM(2018)0022),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Νοεμβρίου 2017, με τίτλο «Ισχυροποίηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού» (COM(2017)0673),

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Απριλίου 2020, σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της[2],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, με τίτλο «Εκπαίδευση στην ψηφιακή εποχή: προκλήσεις, ευκαιρίες και διδάγματα για τον σχεδιασμό πολιτικής της ΕΕ»[3],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του, της 12ης Ιουνίου 2018, σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης στην ΕΕ[4],

– έχοντας υπόψη τις ερωτήσεις προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης στο πλαίσιο της COVID-19 (O-000052/2020 – B9-0020/2020 και O-000053/2020 – B9-0021/2020),

– έχοντας υπόψη το άρθρο 136 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

– έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, η πρόσβαση σε ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση και διά βίου μάθηση αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα και είναι απαραίτητη για την απόκτηση και τη διατήρηση δεξιοτήτων, την πλήρη και ενεργό συμμετοχή στην κοινωνία και την αποτελεσματική πρόσβαση σε μια εξελισσόμενη αγορά εργασίας·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την UNESCO, σχεδόν 1,6 δισεκατομμύρια εκπαιδευόμενοι σε περισσότερες από 190 χώρες – το 94 % του παγκόσμιου πληθυσμού εκπαιδευομένων – επηρεάστηκαν από το κλείσιμο των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στο αποκορύφωμα της κρίσης COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από το 60 % των εκπαιδευομένων σε ολόκληρο τον κόσμο εξακολουθούν να επηρεάζονται· λαμβάνοντας υπόψη ότι λιγότερο του 25 % των χωρών χαμηλού εισοδήματος παρείχαν κάποια μορφή εξ αποστάσεως μάθησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις πιο ανεπτυγμένες χώρες η πρόσβαση στην ψηφιακή εκπαίδευση ανήλθε σε ποσοστό περίπου 90 %, πράγμα που σημαίνει, ωστόσο, ότι το 10 % των μαθητών έμεινε πίσω[5]·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές διαφορές σε επίπεδο ΕΕ, καθώς, σε ορισμένα κράτη μέλη, έως και το 32 % των μαθητών δεν είχαν πρόσβαση στην εκπαίδευση για αρκετούς μήνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, για πολλούς εκπαιδευόμενους, αυτή η έλλειψη πρόσβασης οφειλόταν στην απουσία ψηφιακού εξοπλισμού, σε ανεπαρκείς ψηφιακές δεξιότητες ή σε προϋπάρχοντα μειονεκτήματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ακόμη και στις περιπτώσεις που οι εκπαιδευόμενοι είχαν πρόσβαση στην ψηφιακή εκπαίδευση, συχνά χρειάστηκε να μάθουν χωρίς στήριξη από εκπαιδευτικούς, συνομήλικους ή χωρίς στήριξη στο σπίτι και, ορισμένες φορές, στο πλαίσιο ενός ασταθούς οικογενειακού περιβάλλοντος·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 έχει προκαλέσει ίσως τη σοβαρότερη διατάραξη των παγκόσμιων συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στην ιστορία, καθώς απειλείται με έλλειψη μάθησης μια ολόκληρη γενιά σπουδαστών, και ότι ενδέχεται να εξαλείψει δεκαετίες προόδου· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η έλλειψη μάθησης είναι πιθανό να μειώσει τα μελλοντικά επίπεδα εισοδήματος της εν λόγω γενιάς και θα επηρεάσει επίσης ενδεχομένως αρνητικά την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και την ανταγωνιστικότητα για την Ένωση στο σύνολό της· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ίδια γενιά αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να εισέλθει σε μια αγορά εργασίας η οποία έχει πληγεί σοβαρά από την οικονομική κρίση που προκάλεσε η νόσος COVID-19·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εκπαιδευτικά ιδρύματα διαδραματίζουν πολύ ευρύτερο κοινωνικό και καθοδηγητικό ρόλο και συμβάλλουν στη σωματική και ψυχική υγεία των εκπαιδευομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αποδείχθηκε πως η έλλειψη άμεσης αλληλεπίδρασης εκπαιδευτικών-μαθητών συχνά επηρεάζει την ευεξία και την ψυχική υγεία των εκπαιδευομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει υπογραμμίσει τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν οι εκπαιδευτικοί στην εκπαίδευση και την κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπαιδευτικοί και το λοιπό εκπαιδευτικό προσωπικό συχνά επιβαρύνονται υπερβολικά, γεγονός που καταδεικνύει την ανάγκη για μεγαλύτερη στήριξή τους και μεγαλύτερη αναγνώριση του έργου τους·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση έχει επιταχύνει τη στροφή προς την ψηφιακή μάθηση και έχει τονώσει την καινοτομία στην εκπαίδευση, για παράδειγμα με τη βελτίωση των ευκαιριών ηλεκτρονικής μάθησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδύσεις στις εταιρείες τεχνολογιών μάθησης τα τελευταία χρόνια έχουν ενισχύσει τις λύσεις διαδικτυακής εκπαίδευσης και ηλεκτρονικής μάθησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συμπράξεις μεταξύ επιχειρήσεων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων διαδραματίζουν ρόλο στην προώθηση της καινοτομίας στον τομέα της εκπαίδευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το εκπαιδευτικό ίδρυμα θα πρέπει να παραμείνει ο τελικός φορέας λήψης αποφάσεων σχετικά με το εκπαιδευτικό περιεχόμενο·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ταυτόχρονα, η ξαφνική στροφή προς τη μαζική διαδικτυακή μάθηση και την εξ αποστάσεως μάθηση που πυροδοτήθηκε από την κρίση έχει αποκαλύψει τεράστια κενά στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της πολιτικής για την ψηφιακή εκπαίδευση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μεταξύ των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση κατέδειξε επίσης την ανάγκη για μεγαλύτερη συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τις πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιακή μετάβαση εν μία νυκτί συνέβη σε ένα πλαίσιο όπου το 43 % των Ευρωπαίων δεν διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες[6]· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ, αφενός, του κράτους μέλους στο οποίο ζουν οι άνθρωποι και του τόπου όπου ζουν εντός του κάθε κράτους μέλους, της κοινωνικοοικονομικής τους κατάστασης, της ηλικίας τους, του εισοδήματός τους, του επιπέδου εκπαίδευσής τους και της απασχόλησής τους, και, αφετέρου, του βαθμού της ψηφιακής τους επάρκειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η χρήση νέων τεχνολογιών επηρεάζουν την αγορά εργασίας, καθώς απαιτούν υψηλότερα επίπεδα ψηφιακού γραμματισμού·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία εκπροσωπεί μια ευκαιρία επανεξέτασης του μέλλοντος της εκπαίδευσης·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή σκοπεύει να δημιουργήσει τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης έως το 2025·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συμφωνία που επετεύχθη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027 θα επιφέρει σοβαρές περικοπές σε εμβληματικά εκπαιδευτικά προγράμματα όπως το Erasmus+· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ζητήσει έναν φιλόδοξο προϋπολογισμό για τα εκπαιδευτικά προγράμματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα οικονομική κρίση δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε περικοπές των δημόσιων δαπανών για την εκπαίδευση·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η εκπαιδευτική πολιτική αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών, με την Ένωση να διαδραματίζει υποστηρικτικό και συντονιστικό ρόλο·

1. χαιρετίζει τη δημιουργικότητα και την επινοητικότητα που επιδεικνύουν τα ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και ιδίως το διδακτικό και εκπαιδευτικό προσωπικό τους, καθώς και οι σπουδαστές και οι γονείς όσον αφορά την προσαρμογή στη διαδικτυακή και εξ αποστάσεως μάθηση, ιδίως υπό το φως των ταχέως μεταβαλλόμενων συνθηκών και της περιόδου αβεβαιότητας· επικροτεί, ομοίως, τα θετικά παραδείγματα που δίνουν οι πολίτες, η κοινωνία των πολιτών, και οι πάροχοι μη τυπικής εκπαίδευσης όσον αφορά την προσαρμογή των εκπαιδευτικών πρακτικών τους και την ανάπτυξη πρωτοβουλιών που έχουν βοηθήσει τη συνέχιση της μάθησης· ζητεί να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την κλιμάκωση και την αύξηση της προβολής αποτελεσματικών πρωτοβουλιών, καθώς και για την προώθηση βέλτιστων πρακτικών σε όλους τους εκπαιδευτικούς τομείς· καλεί την Επιτροπή να παράσχει μια πλατφόρμα για την ανταλλαγή ορθών πρακτικών από τα κράτη μέλη και, στο πλαίσιο αυτό, να διερευνήσει δυνατότητες για νέες πρωτοβουλίες, όπως η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού διαδικτυακού πανεπιστημίου·

2. υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η αιφνίδια ψηφιακή μετάβαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση έχει, επίσης, αποκαλύψει ένα ψηφιακό χάσμα όσον αφορά την πρόσβαση σε ψηφιακές υποδομές και συσκευές, την ποιότητα της διαδικτυακής διδασκαλίας και τις δεξιότητες των σπουδαστών, των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών·

3. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι έχουμε ακόμη στην Ευρώπη μαθητές και σπουδαστές χωρίς πρόσβαση στην ψηφιακή εκπαίδευση· επαναλαμβάνει την ανάγκη να βελτιωθεί η συνδεσιμότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ιδίως στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, και να αυξηθεί η πρόσβαση σε ψηφιακό εξοπλισμό· επισημαίνει την πρωτοποριακή καινοτομία στον τομέα των εκπαιδευτικών υπολογιστών, ταμπλετών και λογισμικού στην Ευρώπη·

4. εκφράζει την ανησυχία του για τα κενά στις ψηφιακές δεξιότητες των εκπαιδευτικών και των σπουδαστών, τα οποία παρεμποδίζουν την αποτελεσματική ψηφιακή εκπαίδευση· υπενθυμίζει, ως εκ τούτου, την ανάγκη επένδυσης σε ευκαιρίες αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επαγγελματικής εξέλιξης για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές σε ολόκληρη την Ευρώπη, ώστε να διασφαλιστεί ότι όχι μόνο διαθέτουν, αλλά μπορούν επίσης να διδάξουν, ψηφιακές δεξιότητες· επισημαίνει, εν προκειμένω, την αξία της κινητικότητας των εκπαιδευτικών και της ανταλλαγής γνώσεων ως βασικού εργαλείου και καλεί την Επιτροπή να στηρίξει περαιτέρω τις εν λόγω δραστηριότητες·

5. επισημαίνει ότι η κρίση έχει επηρεάσει τους διάφορους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης σε διαφορετικό βαθμό, με τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να αντεπεξέρχονται συχνά καλύτερα χάρη στις υποδομές, τους πόρους και την εμπειρία με ψηφιακά εργαλεία που ήδη διέθεταν· επισημαίνει ότι η διατάραξη υπήρξε σοβαρότερη στους τομείς της προσχολικής εκπαίδευσης, της σχολικής εκπαίδευσης, της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, της εκπαίδευσης ενηλίκων και της μη τυπικής εκπαίδευσης, και ζητεί να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την παροχή αποτελεσματικής εξ αποστάσεως μάθησης στους εν λόγω τομείς· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι αναγκαία η επαρκής χρηματοδοτική στήριξη·

6. καλεί την Επιτροπή να συλλέξει, να αξιολογήσει και να δημοσιοποιήσει δεδομένα από όλα τα κράτη μέλη σχετικά με τον αντίκτυπο της πανδημίας στη συμμετοχή των εκπαιδευομένων στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, με ιδιαίτερη έμφαση στις περιπτώσεις που δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν λόγω έλλειψης ψηφιακών μέσων· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να συλλέξει δεδομένα σχετικά με τις ψηφιακές δεξιότητες των εκπαιδευτικών σε όλα τα κράτη μέλη·

7. σημειώνει με ανησυχία ότι τα κενά ψηφιακής εκπαίδευσης έχουν επιδεινώσει τις υφιστάμενες ανισότητες – τόσο μεταξύ όσο και εντός των κρατών μελών – και έχουν δυσανάλογο αντίκτυπο σε όσους ήδη αντιμετωπίζουν κοινωνικά, οικονομικά ή άλλα μειονεκτήματα, σε όσους αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες και αναπηρίες, καθώς και σε όσους ανήκουν σε άλλες ευάλωτες ή μειονοτικές ομάδες· τονίζει ότι το εν λόγω ψηφιακό χάσμα πρέπει να γεφυρωθεί ως άμεση προτεραιότητα·

8. υπενθυμίζει, επιπλέον, τον ζωτικό κοινωνικό ρόλο που διαδραματίζουν τα σχολεία και τα λοιπά εκπαιδευτικά ιδρύματα, για παράδειγμα όσον αφορά την παροχή πρόσβασης σε τακτικά γεύματα και καθοδηγητικής στήριξης· αναγνωρίζει τις αρνητικές επιπτώσεις των περιοριστικών μέτρων στην ψυχική υγεία και ευεξία των εκπαιδευομένων, σε συνάρτηση με το άγχος που συνδέεται με την αξιολόγηση και τη βαθμολόγηση καθώς και την απομόνωση από συνομήλικους·

9. επικροτεί, ως εκ τούτου, τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι εκπαιδευτικοί και τα κράτη μέλη για να εξασφαλίσουν ότι η δια ζώσης μάθηση μπορεί να ξαναρχίσει σε ένα περιβάλλον ασφαλές από την COVID-19· καλεί όλα τα κράτη μέλη να πράξουν ό,τι είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί η δια ζώσης μάθηση για όλους· αναγνωρίζει την πρόκληση που εμπεριέχεται στην επαναλειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη συντονισμού ή ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενά για να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους για την υγεία του προσωπικού και των εκπαιδευομένων και να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητες συνέχισης της δια ζώσης εκπαίδευσης· πιστεύει, ταυτόχρονα, ότι, σε περίπτωση νέου περιορισμού της κυκλοφορίας, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα πρέπει να εξοπλιστούν για την παροχή ποιοτικής ψηφιακής μάθησης σε όλους τους εκπαιδευόμενους και για την αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν την ψυχική υγεία και ευεξία σε συνεργασία με τους γονείς και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς·

10. τονίζει ότι οι κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανισότητες συχνά εδραιώνονται στην πρώιμη παιδική ηλικία και τείνουν να διευρύνονται κατά την ενήλικη ζωή, δεδομένου ότι το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο οδηγεί συνήθως σε χειρότερες προοπτικές απασχόλησης, οι οποίες με τη σειρά τους τείνουν να μειώνουν την πρόσβαση σε ευκαιρίες ενδοεργασιακής κατάρτισης και ανάπτυξης·

11. εκφράζει την ανησυχία του για τα άνισα επίπεδα ψηφιακού αναλφαβητισμού που έφερε στο προσκήνιο η κρίση, καθώς πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά τη βασική προστασία δεδομένων στο διαδίκτυο, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τον γραμματισμό σε θέματα πληροφοριών· επισημαίνει την ιδιαίτερη πρόκληση της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων στο πλαίσιο αυτό· τονίζει ότι είναι σημαντική η διδασκαλία βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων γραμματισμού σε θέματα πληροφοριών μέσω μιας πραγματικής προσέγγισης διά βίου μάθησης, και υπογραμμίζει την ανάγκη να βελτιωθεί η πρόσβαση στη διδασκαλία ψηφιακών δεξιοτήτων για τους ηλικιωμένους και τα άτομα από μειονεκτούσες ομάδες· ζητεί να ενσωματωθούν οι μεγάλης κλίμακας ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες ψηφιακού γραμματισμού στο αναθεωρημένο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση·

12. θεωρεί ότι το κύριο δίδαγμα που πρέπει να αντληθεί από την κρίση είναι ότι η ένταξη και οι ίσες ευκαιρίες, τόσο από πλευράς πρόσβασης όσο και από πλευράς ποιότητας, πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο των μελλοντικών πολιτικών της Ένωσης για την εκπαίδευση και την κατάρτιση·

13. υπογραμμίζει ότι η κρίση κατέδειξε την ανάγκη για μια πολυσυμμετοχική και συνδημιουργική προσέγγιση της εκπαιδευτικής πολιτικής, με τη συμπερίληψη των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών, των εκπαιδευομένων, των φορέων παροχής μη τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, των γονέων, των επιχειρήσεων, της κοινωνίας των πολιτών, των συνδικαλιστικών ενώσεων και των τοπικών αρχών τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση· υπενθυμίζει ότι η μάθηση πραγματοποιείται σε τυπικό, μη τυπικό και άτυπο περιβάλλον και ότι η χάραξη πολιτικής πρέπει να προσανατολίζεται προς αυτή την πολλαπλή προσέγγιση·

14. είναι πεπεισμένο ότι η κρίση προσφέρει μια ευκαιρία για βαθύ προβληματισμό σχετικά με τον μελλοντικό προσανατολισμό της πολιτικής για την εκπαίδευση και την κατάρτιση και τη θέση της στο πλαίσιο του ευρύτερου θεματολογίου για την ανάκαμψη μετά την πανδημία· υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει η εκπαίδευση στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση· υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αναγνωρίζει τον καίριο ρόλο των σχολείων, των ιδρυμάτων κατάρτισης και των πανεπιστημίων στην παροχή κινήτρων για αλλαγή·

15. πιστεύει, περαιτέρω, ότι τώρα είναι η ώρα για επανεξέταση και εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων σπουδών και των μεθόδων μάθησης, καθώς και για επιτάχυνση του ρυθμού αλλαγής· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ενστερνιστούν την ψηφιοποίηση και την καινοτομία και να ενσωματώσουν νέες και αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η τεχνολογία αλυσίδας συστοιχιών (blockchain), οι λύσεις προσαρμοστικής μάθησης και η παιχνιδοποίηση στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισής τους με έξυπνο και επικεντρωμένο στον μαθητή τρόπο· υπογραμμίζει την ανάγκη να μελετηθεί ο αντίκτυπος των καινοτόμων τεχνολογιών στην εκπαίδευση και να προωθηθούν τα παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο· υπενθυμίζει τη σημασία των νομικών και δεοντολογικών αρχών που διέπουν τη διανοητική ιδιοκτησία στο πλαίσιο του ψηφιακού εκπαιδευτικού περιεχομένου· τονίζει ότι η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών θα πρέπει να ενσωματωθεί στην εκπαίδευση από μικρή ηλικία, με την κατάλληλη εποπτεία ενηλίκων και επαγγελματιών και τα υψηλότερα πρότυπα προστασίας των δεδομένων και των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας·

16. τονίζει ότι δεν υπάρχει υποκατάστατο της άμεσης αλληλεπίδρασης μεταξύ εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων και ότι μόνο η δια ζώσης μάθηση μπορεί να διασφαλίσει αποτελεσματικά την απόκτηση διαπροσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων· θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι, ενώ η πανδημία είναι πιθανό να επιφέρει τη στροφή σε ένα πιο υβριδικό μοντέλο εκπαίδευσης που συνδυάζει τη δια ζώσης μάθηση στην τάξη με λύσεις ηλεκτρονικής μάθησης, η δια ζώσης μάθηση πρέπει να παραμείνει στο επίκεντρο της εκπαίδευσης και της κατάρτισης· υπενθυμίζει τη σημασία της μελέτης των ανθρωπιστικών επιστημών και πιστεύει ότι είναι ουσιαστικής σημασίας για τη συμπλήρωση των μαθημάτων STEAM και των επιχειρηματικών δεξιοτήτων·

17. θεωρεί ότι η βελτίωση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών και μια πιο φιλόδοξη πολιτική της Ένωσης για την εκπαίδευση και την κατάρτιση θα είχαν βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της αντίδρασης στην κρίση της COVID-19, και προτρέπει την Ένωση να διαδραματίσει έναν πιο ενεργό συντονιστικό ρόλο στο μέλλον·

18. καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να προτείνει ένα τολμηρό πλαίσιο πολιτικής για τη μελλοντική ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική, και να μετατρέψει τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης από ένα χαλαρό όραμα βάσει γενικών αρχών σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα εργασίας με ένα σύνολο μετρήσιμων στόχων, συμπεριλαμβανομένης της υλοποίησης της αυτόματης αμοιβαίας αναγνώρισης των προσόντων, των διπλωμάτων και των περιόδων μάθησης στο εξωτερικό που θα πρέπει να καταστεί πραγματικότητα στην Ένωση έως το 2025 το αργότερο· παροτρύνει την Επιτροπή να υιοθετήσει μια εξίσου τολμηρή προσέγγιση στο αναβαθμισμένο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση, και να μεταβεί από μια σειρά ανόμοιων δράσεων σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τις ψηφιακές δεξιότητες και την εκπαίδευση· επιμένει ότι η Επιτροπή πρέπει να μεριμνήσει για την ενεργό συμμετοχή του Κοινοβουλίου σε όλα τα στάδια της χάραξης πολιτικής·

19. επιμένει ότι η μελλοντική ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική πρέπει να οικοδομηθεί γύρω από ένα συνδυασμένο πλαίσιο πολιτικής που θα διασφαλίζει ότι οι σχετικές πρωτοβουλίες πολιτικής – όπως το ευρωπαϊκό θεματολόγιο δεξιοτήτων, ο Ευρωπαϊκός Χώρος Εκπαίδευσης, το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση, οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία και η Εγγύηση για τα Παιδιά – λειτουργούν συμπληρωματικά και υποστηρίζουν σαφείς γενικούς στόχους πολιτικής· θεωρεί ότι η εκπαιδευτική διάσταση πρέπει να αποτελέσει μέρος του διαλόγου με τους πολίτες, για παράδειγμα στο πλαίσιο της μελλοντικής Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης·

20. σημειώνει ότι η πρόοδος προς την κατεύθυνση ενός Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης έχει προχωρήσει σημαντικά περισσότερο από ό,τι παρόμοιες διαδικασίες σε άλλους τομείς της εκπαίδευσης· παροτρύνει, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να επικεντρώσει τις προσπάθειές της σε άλλους τομείς της εκπαίδευσης, ιδίως στην προσχολική εκπαίδευση, στη σχολική εκπαίδευση, στην εκπαίδευση ενηλίκων και στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση μέσω μιας προσέγγισης δια βίου μάθησης·

21. υπενθυμίζει ότι το πρόγραμμα Erasmus+ είναι το κύριο χρηματοδοτικό μέσο για τη στήριξη της οικοδόμησης του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης· υπογραμμίζει την αξία των εργαλείων που αναπτύχθηκαν με τη στήριξη του Erasmus+ για την παραγωγή και την ανταλλαγή διδακτικών πόρων, για παράδειγμα μέσω της ηλεκτρονικής αδελφοποίησης (e-Twinning), και για την ανάπτυξη ενοτήτων κατάρτισης εκπαιδευτικών, για παράδειγμα μέσω της Πύλης Σχολικής Εκπαίδευσης· πιστεύει ότι τα εργαλεία αυτά θα πρέπει να επεκταθούν, να χρηματοδοτηθούν καλύτερα και να προωθηθούν ενεργά εντός της εκπαιδευτικής κοινότητας, προκειμένου να επιφέρουν μια πραγματική διαφορά στη διαδικτυακή διδασκαλία και μάθηση· υπενθυμίζει τη στήριξή του στο πρόγραμμα Erasmus+ για τη συμπλήρωση, αλλά όχι για την αντικατάσταση, της κινητικότητας με εργαλεία εικονικής μάθησης και συνεργασίας· επισημαίνει την πολύτιμη συμβολή ορισμένων δοκιμαστικών σχεδίων και προπαρασκευαστικών ενεργειών (ΔΣΠΕ) στον τομέα της εκπαίδευσης που πρότεινε το Κοινοβούλιο, και ζητεί την ενσωμάτωση επιτυχημένων ΔΣΠΕ σε πολιτικές και προγράμματα·

22. τονίζει, επιπλέον, τη δυνητική συμβολή των πρωτοβουλιών «Κέντρα Επαγγελματικής Αριστείας», «DiscoverEU» και «Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια» στον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι η πρόταση της Επιτροπής για το αναθεωρημένο ΠΔΠ τον Μάιο του 2020 – η οποία μειώθηκε ακόμη περισσότερο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούλιο του 2020 – απογυμνώνει το πρόγραμμα Erasmus+ από την αναγκαία χρηματοδότηση για την υλοποίηση αυτών των εμβληματικών πρωτοβουλιών χωρίς να επηρεάζει τα βασικά μέρη του προγράμματος, ιδίως την επέκταση των ευκαιριών μαθησιακής κινητικότητας και την επιδίωξη να καταστεί το πρόγραμμα πιο ανοιχτό σε όλους·

23. επισημαίνει ότι μια σειρά χρηματοδοτικών προγραμμάτων της Ένωσης μπορούν να υποστηρίξουν την εκπαιδευτική πολιτική· καλεί την Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα σε στοχευμένες επενδύσεις στην ψηφιακή υποδομή και τον ψηφιακό εξοπλισμό για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τους εκπαιδευόμενους προκειμένου να καταστεί δυνατή η εξ αποστάσεως και διαδικτυακή μάθηση, με ειδική αναφορά στις ψηφιακές συσκευές και την πρόσβαση στο διαδίκτυο στις απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές· επισημαίνει ότι ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη», ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τον σκοπό αυτό·

24. υπογραμμίζει ότι τα εκπαιδευτικά συστήματα υψηλής ποιότητας αποτελούν τη βάση για την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, και υπενθυμίζει ότι η εύρυθμη λειτουργία των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης απαιτεί υψηλά επίπεδα δημόσιων επενδύσεων· επισημαίνει, εν προκειμένω, ότι οι φιλόδοξες πολιτικές χωρίς την αντίστοιχη χρηματοδότηση στερούνται αξιοπιστίας· εκφράζει τη βαθιά λύπη του για το γεγονός ότι ειδικά τα προγράμματα που στηρίζουν τις πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης, ιδίως το Erasmus+, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο +, έχουν υποστεί δημοσιονομικές περικοπές στην πολιτική συμφωνία για το επόμενο ΠΔΠ που επετεύχθη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουλίου· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για τριπλασιασμό του προϋπολογισμού του Erasmus+ σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό του στο πλαίσιο του ΠΔΠ 2014-2020· καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν φιλόδοξη χρήση των κονδυλίων που θα διατεθούν μέσω του σχεδίου ανάκαμψης για να τονώσουν τις επενδύσεις στην εκπαίδευση· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση·

25. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.