ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας

B9‑0065/2021

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας

(2021/2508(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη Βενεζουέλα, ιδίως το ψήφισμά της 16ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την κατάσταση στη Βενεζουέλα μετά την παράνομη εκλογή νέου προέδρου και νέου προεδρείου της Εθνοσυνέλευσης (κοινοβουλευτικό πραξικόπημα)[1] και της 10ης Ιουλίου 2020 σχετικά με την ανθρωπιστική κατάσταση στη Βενεζουέλα και τη μεταναστευτική και προσφυγική κρίση[2],

– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ), της 6ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τη Βενεζουέλα και τις εκλογές της 6ης Δεκεμβρίου 2020 για την Εθνοσυνέλευση, και της 7ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τη Βενεζουέλα και τις εκλογές της 6ης Δεκεμβρίου 2020 για την Εθνοσυνέλευση, καθώς και τις προηγούμενες δηλώσεις του εκπροσώπου Τύπου της 4ης και 16ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη Βενεζουέλα,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Διεθνούς Ομάδας Επαφής της 8ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τις εκλογές για την Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας που διεξήχθησαν στις 6 Δεκεμβρίου 2020, και της 16ης Ιουνίου 2020, με την οποία απορρίφθηκε ως παράνομος ο ορισμός της οδηγίας για το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο (CNE) από το Ανώτατο Δικαστήριο (TSJ),

– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ομάδας της Λίμα, της 5ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με την επιδείνωση της πολιτικής κρίσης στη Βενεζουέλα,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου, της 11ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τις πρόσφατες επιθέσεις κατά της Εθνοσυνέλευσης της Βενεζουέλας,

– έχοντας υπόψη την πρώτη έκθεση της Ανεξάρτητης Διεθνούς Διερευνητικής Αποστολής των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη Βολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας, η οποία δημοσιεύτηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2020,

– έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ), της 2ας Δεκεμβρίου 2020, με τίτλο «Fostering Impunity: The Impact of the Failure of the Prosecutors of the International Criminal Court to Open an Investigation Into the Possible Commission of Crimes Against Humanity in Venezuela» (Προώθηση της ατιμωρησίας: Ο αντίκτυπος της παράλειψης του Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου να ανοίξει έρευνα στην πιθανολογούμενη διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας στη Βενεζουέλα), η οποία επιβεβαιώνει ότι υπάρχει εύλογη βάση για να συμπεράνει κανείς ότι το καθεστώς του Nicolás Maduro διαπράττει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη Βενεζουέλα από τις 12 Φεβρουαρίου 2014, και καταδικάζει τον Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για αδράνεια απέναντι σε αυτά τα εγκλήματα,

– έχοντας υπόψη την έκθεση του Ιανουαρίου 2021 του Ινστιτούτου CASLA με τίτλο «Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, συστηματική καταστολή και βασανιστήρια στη Βενεζουέλα: η ευθύνη του κουβανικού καθεστώτος»,

– έχοντας υπόψη την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/898 του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2020, για την τροποποίηση της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2017/2074 σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Βενεζουέλα[3], η οποία πρόσθεσε 11 κορυφαίους Βενεζουελανούς αξιωματούχους στον κατάλογο των προσώπων που υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα,

– έχοντας υπόψη το Σύνταγμα της Βενεζουέλας,

– έχοντας υπόψη το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ),

– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 6 Δεκεμβρίου 2020 διεξήχθησαν παράνομες και αθέμιτες βουλευτικές εκλογές στη Βενεζουέλα, οι οποίες δεν συμμορφώνονταν με τα ελάχιστα διεθνή πρότυπα και δεν σέβονταν βασικές δημοκρατικές αρχές, όπως ο πολιτικός πλουραλισμός, η διαφάνεια και το κράτος δικαίου·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης που αποτελούν τον συνασπισμό Στρογγυλή Τράπεζα για τη Δημοκρατική Ενότητα συμφώνησαν ομόφωνα να μην συμμετάσχουν στις εκλογές, δεδομένου ότι δεν υπήρχαν οι προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών· λαμβάνοντας υπόψη ότι 27 πολιτικά κόμματα υπέγραψαν τη συμφωνία, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων μεγαλύτερων κομμάτων της αντιπολίτευσης Λαϊκή Θέληση, Πρώτα η Δικαιοσύνη, Δημοκρατική Δράση και Νέα Εποχή·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεθνής κοινότητα, η οποία αποτελείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Διεθνή Ομάδα Επαφής, την Ομάδα της Λίμα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, απέρριψε τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών το 2020 λόγω της παντελούς έλλειψης των προϋποθέσεων για να διασφαλιστεί ότι οι εκλογές αυτές θα είναι ελεύθερες και δίκαιες, κατήγγειλε αυτή την εκλογική φάρσα και δεν έχει αναγνωρίσει τα αποτελέσματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι παράνομες εκλογές έχουν περιορίσει περαιτέρω το δημοκρατικό περιθώριο στη χώρα στο απολύτως ελάχιστο και έχουν δημιουργήσει σημαντικά εμπόδια στην επίλυση της πολιτικής κρίσης στη Βενεζουέλα·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 13 Ιουνίου 2020, το παράνομο TSJ όρισε νέα μέλη στην CNE χωρίς να διαθέτει καμία εξουσία βάσει του νόμου προς τούτο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα άρθρα 187 και 296 του Συντάγματος της Βενεζουέλας, οι διορισμοί αυτοί αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητα της Εθνοσυνέλευσης, ενός οργάνου δημοκρατικά εκλεγμένου από τον λαό της Βενεζουέλας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεθνής κοινότητα δεν έχει αναγνωρίσει καμία απόφαση ή διάταγμα που έχει ληφθεί μονομερώς από αυτά τα παράνομα όργανα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αξιωματούχοι που είναι υπεύθυνοι για τις αποφάσεις αυτές συμπεριλήφθηκαν επίσης στον κατάλογο κυρώσεων του Συμβουλίου·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό εκλογικής αποχής ήταν υψηλότερο από 80 % και, ως εκ τούτου, η απόρριψη των εκλογών από τον λαό της Βενεζουέλας είναι προφανής·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Ιούλιο του 2020, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, με επικεφαλής την Michelle Bachelet, διαπίστωσε ότι «οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου μειώνουν τη δυνατότητα δημιουργίας συνθηκών για δημοκρατικές και αξιόπιστες εκλογικές διαδικασίες» και ότι «διορίζουν νέα μέλη στο Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο χωρίς τη συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων»·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 16 Σεπτεμβρίου 2020, η ανεξάρτητη διεθνής διερευνητική αποστολή των Ηνωμένων Εθνών για τη Βολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας εξέδωσε την πρώτη έκθεσή της στην οποία αναφέρεται ότι το κράτος της Βενεζουέλας πρέπει να καλέσει να λογοδοτησουν οι υπεύθυνοι για εξωδικαστικές εκτελέσεις, βίαιες εξαφανίσεις, αυθαίρετες κρατήσεις και βασανιστήρια, και να αποτρέψει την τέλεση περαιτέρω πράξεων αυτού του είδους·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως αποτέλεσμα των πολιτικών εξελίξεων, των εξελίξεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των κοινωνικοοικονομικών εξελίξεων, πολλοί εξακολουθούν να εγκαταλείπουν τη Βενεζουέλα για να ξεφύγουν από τη βία, την ανασφάλεια και τις απειλές, καθώς και από την έλλειψη τροφίμων, φαρμάκων και βασικών υπηρεσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, καθώς πάνω από έξι εκατομμύρια πολίτες της Βενεζουέλας ζουν στο εξωτερικό, στη συντριπτική πλειονότητά τους σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, αυτό έχει καταστεί μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις εκτοπισμού στον κόσμο·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Ιανουάριο του 2021, οι Ελβετοί εισαγγελείς εντόπισαν τραπεζικούς λογαριασμούς που περιείχαν περίπου 10.1 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε ύποπτα κεφάλαια που συνδέονται με το καθεστώς Maduro, τα οποία πιστεύεται ότι προέρχονται από υπεξαίρεση δημόσιων πόρων στη Βενεζουέλα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2019, Ελβετοί εισαγγελείς έχουν βρει περισσότερους από 100 λογαριασμούς σε 30 τράπεζες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθεστώς καταφεύγει, επιπλέον, στην εκμετάλλευση ορυχείων χρυσού, όπου η εξόρυξη και η εκμετάλλευση λαμβάνουν χώρα υπό παράνομες και εγκληματικές συνθήκες που θέτουν σε κίνδυνο τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και το περιβάλλον, με σκοπό την παράνομη πώληση χρυσού στο εξωτερικό ως κρίσιμη πηγή εσόδων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συναλλαγές αυτές πραγματοποιούνται χωρίς κανένα όφελος για τους ίδιους τους ολοένα φτωχότερους Βενεζουελανούς·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο, με το ψήφισμά του της 31ης Ιανουαρίου 2019, αναγνώρισε τον Juan Guaidó ως νόμιμο προσωρινό πρόεδρο της Βολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας σύμφωνα με το Σύνταγμα της Βενεζουέλας·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 26 Δεκεμβρίου 2020, η νόμιμη Εθνοσυνέλευση του 2015 προχώρησε στη θέσπιση νομοθεσίας προκειμένου να παρατείνει τη συνταγματική και διοικητική εντολή της για ένα έτος έως ότου καταστεί δυνατό να διεξαχθούν ελεύθερες, δίκαιες, επαληθεύσιμες και δημοκρατικές εκλογές στη Βενεζουέλα·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πιο πρόσφατη έκθεση που δημοσίευσε το Ινστιτούτο CASLA στις 14 Ιανουαρίου 2021 παρέχει στοιχεία για τον στρατηγικό σχεδιασμό της συστηματικής καταστολής και των συνεχιζόμενων εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας που διαπράττονται από το καθεστώς, και αποκαλύπτει νέες μορφές βασανιστηρίων, την αύξηση της παράνομης μυστικής κράτησης και των κέντρων βασανιστηρίων, καθώς και την παρέμβαση άλλων κρατών στην υποκίνηση και εκτέλεση τέτοιων εγκλημάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω έκθεση επισημαίνει επίσης τις απάνθρωπες συνθήκες υπό τις οποίες κρατούνται σε μυστικά μέρη πολιτικοί κρατούμενοι και εκτίθενται σε συνεχή σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια, οι οποίες δεν πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές των κανόνων για τη μεταχείριση των κρατουμένων που ενέκρινε το πρώτο συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη του εγκλήματος και τη μεταχείριση των δραστών, το οποίο πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη το 1955 και εγκρίθηκε από το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο με τα ψηφίσματά του 663 C (XXIV) της 31ης Ιουλίου 1957 και 2076 (LXII) της 13ης Μαΐου 1977·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν άφθονα στοιχεία για την άμεση εμπλοκή και υποστήριξη των κουβανικών αρχών στη συστηματική καταστολή του λαού της Βενεζουέλας που βοηθά το καθεστώς Maduro να παραμείνει στην εξουσία·

1. απορρίπτει τις παράνομες και αθέμιτες κοινοβουλευτικές εκλογές που διοργάνωσε στις 6 Δεκεμβρίου 2020 το δικτατορικό καθεστώς του Nicolás Maduro και επαναλαμβάνει ότι η εκλογική διαδικασία δεν ήταν σύμφωνη με τους διεθνώς αποδεκτούς όρους και πρότυπα, ούτε με τη νομοθεσία της Βενεζουέλας, ούτε ήταν ελεύθερη και δίκαιη, ούτε αντιπροσώπευε τη βούληση του λαού της Βενεζουέλας·

2. δεν αναγνωρίζει ούτε τη νομιμοποίηση ούτε τη νομιμότητα της Εθνοσυνέλευσης που συγκροτήθηκε σε σώμα στις 5 Ιανουαρίου 2021 με βάση αυτές τις μη δημοκρατικές εκλογές·

3. επιβεβαιώνει τη θέση του να συνεχίσει να αναγνωρίζει την εντολή της νόμιμης Εθνοσυνέλευσης της Βενεζουέλας, που εξελέγη τον Δεκέμβριο του 2015, η οποία ήταν η τελευταία ελεύθερη έκφραση των πολιτών της Βενεζουέλας σε μια εκλογική διαδικασία, καθώς και του νόμιμου Προέδρου της Εθνοσυνέλευσης και του νόμιμου προσωρινού Προέδρου της Βενεζουέλας Juan Guaidó·

4. καλεί το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν επίσης τη συνταγματική συνέχιση της νόμιμης Εθνοσυνέλευσης της Βενεζουέλας που εξελέγη το 2015 και του νόμιμου προσωρινού Προέδρου της Βενεζουέλας Juan Guaidó·

5. ζητεί τη σύσταση ομάδας επαφής μεταξύ βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των δημοκρατικά εκλεγμένων αντιπροσώπων της Εθνοσυνέλευσης, προκειμένου να διευκολυνθούν οι τακτικές επαφές με τις δημοκρατικές δυνάμεις στη Βενεζουέλα·

6. επαναλαμβάνει ότι η μόνη βιώσιμη λύση στην πολυδιάστατη κρίση στη Βενεζουέλα, η οποία έχει αντίκτυπο σε ολόκληρη την περιοχή, είναι μια πολιτική, ειρηνική και δημοκρατική πορεία, με τη διεξαγωγή αξιόπιστων, χωρίς αποκλεισμούς, ελεύθερων, δίκαιων και διαφανών προεδρικών, βουλευτικών, περιφερειακών και τοπικών εκλογών που θα τηρούν τα διεθνή πρότυπα, με εγγυήσεις για ισότιμους όρους ανταγωνισμού και για την απρόσκοπτη συμμετοχή όλων των πολιτικών κομμάτων, οι οποίες θα διεξαχθούν υπό αντικειμενική διεθνή παρακολούθηση· θεωρεί ότι για να διεξαχθούν ειρηνικά αυτές οι εκλογές, η διεθνής κοινότητα πρέπει να συνεργαστεί με τις πολιτικές δυνάμεις της Βενεζουέλας για να αναζητήσει τρόπους παρακολούθησης και αφοπλισμού των ένοπλων μη στρατιωτικών ομάδων και των υπηρεσιών ασφαλείας και πληροφοριών που δρουν εκτός νόμου·

7. επαναλαμβάνει τη βαθιά του ανησυχία για τη σοβαρότητα της ανθρωπιστικής έκτακτης ανάγκης, η οποία συνιστά σοβαρή απειλή για τη ζωή των πολιτών της Βενεζουέλας και επιδεινώνεται περαιτέρω από την πανδημία COVID-19· εφιστά την προσοχή στην εξαιρετικά ανησυχητική μεταναστευτική κρίση και τις δευτερογενείς επιπτώσεις της σε ολόκληρη την περιοχή και εξαίρει τις προσπάθειες και την αλληλεγγύη που επιδεικνύουν οι γειτονικές χώρες·

8. καταδικάζει την πλέον πρόσφατη καταστολή της ελευθερίας της έκφρασης που διαπράττεται από το καθεστώς και το κλείσιμο εφημερίδων και μέσων ενημέρωσης που δεν ευθυγραμμίζονται πολιτικά με το καθεστώς Maduro·

9. καταγγέλλει τις απειλές της αντιπροέδρου της παρανόμως συσταθείσας Εθνοσυνέλευσης Iris Varela, σύμφωνα με την οποία θα διατάξει τη σύλληψη και δίωξη μελών της αντιπολίτευσης και του Προέδρου Juan Guaidó, καθώς και την κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων και την ανάκληση της ιθαγένειάς τους·

10. χαιρετίζει την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου του Ιουνίου 2020 για την επέκταση των στοχευμένων κυρώσεων σε 11 επιπλέον άτομα, η οποία δεν βλάπτει τον πληθυσμό της Βενεζουέλας, και ζητεί να ενταθούν και να επεκταθούν οι εν λόγω κυρώσεις· θεωρεί ότι οι αρχές της ΕΕ πρέπει κατά συνέπεια να περιστείλουν τις μετακινήσεις των προσώπων που περιλαμβάνονται στον εν λόγω κατάλογο, καθώς και των πλησιέστερων συγγενών τους, και να παγώσουν τα περιουσιακά στοιχεία και τις θεωρήσεις τους· ζητεί επίσης την άμεση απαγόρευση του εμπορίου και της κυκλοφορίας του ματωμένου χρυσού από τη Βενεζουέλα στην ΕΕ·

11. υποστηρίζει πλήρως τις έρευνες του ΔΠΔ για τα εκτεταμένα εγκλήματα και πράξεις καταστολής που διαπράττονται από το καθεστώς της Βενεζουέλας· παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίξει την πρωτοβουλία των συμβαλλόμενων κρατών του ΔΠΔ για την έναρξη έρευνας σχετικά με τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που έχουν διαπραχθεί από το καθεστώς Maduro, ώστε να κληθούν οι υπαίτιοι να λογοδοτήσουν·

12. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τον νόμιμο προσωρινό πρόεδρο της Δημοκρατίας και της Εθνοσυνέλευσης της Βολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των χωρών της Ομάδας της Λίμα, την Κοινοβουλευτική Συνέλευση ΕΕ-Λατινικής Αμερικής, και τον γενικό γραμματέα του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών.