ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την πολιτική κατάσταση στην Ουγκάντα

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πολιτική κατάσταση στην Ουγκάντα

(2021/2545(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για την Ουγκάντα,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Αντιπροέδρου της Επιτροπής / Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 20ής Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τις εκλογές στην Ουγκάντα,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση του ΑΠ/ΥΕ, της 12ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με τις επικείμενες γενικές εκλογές στην Ουγκάντα,

– έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις του πρέσβη της ΕΕ, Attilio Pacifici, της 12ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με τη δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών ΜΚΟ,

– έχοντας υπόψη την κοινή τοπική δήλωση των αντιπροσωπειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ουγκάντα και των διπλωματικών αποστολών, στην Ουγκάντα, της Αυστρίας, του Βελγίου, της Δανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιρλανδίας, της Ιταλίας, των Κάτω Χωρών, της Σουηδίας, της Ισλανδίας και της Νορβηγίας, της 26ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με την πρόσφατη βία που σχετίζεται με τις εκλογές στην Ουγκάντα,

– έχοντας υπόψη το ενημερωτικό σημείωμα για τον Τύπο εκ μέρους της εκπροσώπου της Ύπατης Αρμόστριας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, της 8ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με την Ουγκάντα,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, της 29ης Δεκεμβρίου 2020, με τίτλο «Uganda: UN experts gravely concerned by election clampdown» (Ουγκάντα: Εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ εκφράζουν τη βαθιά ανησυχία τους για την καταστολή σε σχέση με τις εκλογές),

– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, της 10ης Δεκεμβρίου 1948, στην οποία η Ουγκάντα είναι συμβαλλόμενο μέρος,

– έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, της 16ης Δεκεμβρίου 1966, το οποίο επικυρώθηκε από την Ουγκάντα στις 21 Ιουνίου 1995,

– έχοντας υπόψη τον Αφρικανικό Χάρτη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δικαιωμάτων των Λαών, της 27ης Ιουνίου 1981,

– έχοντας υπόψη τον Αφρικανικό Χάρτη για τη Δημοκρατία, τις Εκλογές και τη Διακυβέρνηση, της 30ής Ιανουαρίου 2007,

– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, της 10ης Δεκεμβρίου 1984,

– έχοντας υπόψη το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Ουγκάντας του 1995, που τροποποιήθηκε το 2005,

– έχοντας υπόψη την εταιρική σχέση μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, αφενός, και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφετέρου, της 23ης Ιουνίου 2000[1] (συμφωνία του Κοτονού), και ιδίως το άρθρο 8 παράγραφος 4 για την απαγόρευση των διακρίσεων,

– έχοντας υπόψη την Κοινή Στρατηγική ΕΕ-Αφρικής,

– έχοντας υπόψη την τελική έκθεση της αποστολής εκλογικών παρατηρητών της ΕΕ στην Ουγκάντα, της 18ης Φεβρουαρίου 2016,

– έχοντας υπόψη την κοινή τοπική δήλωση της Ομάδας Εταίρων για τη Δημοκρατία και τη Διακυβέρνηση (PDG), της 23ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τη σύλληψη ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ουγκάντα,

– έχοντας υπόψη την Ατζέντα του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030, και τους οικείους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ),

– έχοντας υπόψη το εθνικό ενδεικτικό πρόγραμμα για την Ουγκάντα στο πλαίσιο του 11ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 14 Ιανουαρίου 2021 οι ψηφοφόροι στην Ουγκάντα προσήλθαν στις κάλπες για να εκλέξουν πρόεδρο και βουλευτές εν μέσω σημαντικότατων καταγγελιών για παρατυπίες, και λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 16 Ιανουαρίου 2021, η εκλογική επιτροπή ανακήρυξε νικητή —για έκτη θητεία— τον Πρόεδρο Yoweri Museveni, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία επί 35 έτη, με 59 % των ψήφων, έναντι του κύριου ηγέτη της αντιπολίτευσης Robert Kyagulanyi Ssentamu, γνωστού και ως Bobi Wine, ο οποίος έλαβε 35 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αποτελέσματα των εκλογών ήταν δύσκολο να επαληθευτούν, διότι η εκλογική επιτροπή δεν ακολούθησε την προκαθορισμένη διαδικασία καταμέτρησης·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορεία προς τις προεδρικές εκλογές του 2020 στην Ουγκάντα αμαυρώθηκε από τη βία, με συστηματική καταστολή και εκφοβισμό κατά υποψηφίων της αντιπολίτευσης, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ), υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εμπειρογνωμόνων σε θέματα εκλογών και δημοσιογράφων, ώστε να μην μπορέσουν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπερβολική χρήση βίας από τις αρχές επιβολής του νόμου και τις υπηρεσίες ασφαλείας αμαύρωσε σοβαρά την εκλογική διαδικασία·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το φθινόπωρο του 2020, οι αρχές έχουν εντείνει την καταστολή της πολιτικής αντιπολίτευσης πριν από τις εκλογές, ενώ οι υπηρεσίες ασφαλείας συνέλαβαν τους κύριους υποψηφίους της αντιπολίτευσης, Bobi Wine, Patrick Oboi Amuriat και τον αντιστράτηγο Henry Tumukunde, διέκοψαν συγκεντρώσεις τους και περιόρισαν την κάλυψη των εκλογών από τα μέσα ενημέρωσης·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο προεδρικός υποψήφιος του αντιπολιτευόμενου κόμματος Φόρουμ για τη Δημοκρατική Αλλαγή, Patrick Oboi Amuriat, συνελήφθη πολλές φορές πριν από τις εκλογές, ενώ η προεκλογική του συγκέντρωση της 9ης Νοεμβρίου 2020 διαλύθηκε με τη χρήση δακρυγόνων, και στις 6 Ιανουαρίου 2021 η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά οχημάτων της συνοδείας του·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση της προεκλογικής εκστρατείας έγινε ιδιαίτερα εμφανής στις 18 και 19 Νοεμβρίου, όταν οι δυνάμεις ασφαλείας διαδηλώσεις που ζητούσαν την απελευθέρωση του προεδρικού υποψηφίου Bobi Wine, ο οποίος βρισκόταν εκείνη την περίοδο υπό κράτηση, με αποτέλεσμα να σημειωθούν τουλάχιστον 54 θάνατοι διαδηλωτών σε τουλάχιστον επτά επαρχίες στη χώρα, εκατοντάδες συλλήψεις, καθώς και εξαφανίσεις ατόμων·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά τις εκλογές ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης Bobi Wine τέθηκε σε de facto κατ’ οίκον περιορισμό, με τις δυνάμεις ασφαλείας να περικυκλώνουν την κατοικία του για 11 ημέρες·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, την 1η Φεβρουαρίου 2021, ο Bobi Wine υπέβαλε ένσταση στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ουγκάντας κατά των αποτελεσμάτων των εκλογών, καταγγέλλοντας εκτεταμένη απάτη, με μέλη του στρατού να προσθέτουν ψηφοδέλτια στις κάλπες, να ψηφίζουν αντί άλλων ατόμων και να εμποδίζουν τους ψηφοφόρους να εισέλθουν στα εκλογικά τμήματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Πρόεδρος Museveni έχει αντιμετωπίσει προσφυγές στο Ανώτατο Δικαστήριο μετά τις τελευταίες τέσσερις εκλογές·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 7 Ιανουαρίου ο Bobi Wine υπέβαλε αναφορά στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), με την οποία κατηγορεί τον Πρόεδρο Museveni και εννέα ακόμη ανώτερους αξιωματούχους για πολλαπλές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη στις εν λόγω εκλογές σε μεγάλο βαθμό δεν υπήρξαν διεθνείς αποστολές παρατηρητών και εκλογικών εμπειρογνωμόνων, καθότι οι αρχές της Ουγκάντας δεν χορήγησαν διαπίστευση στις αποστολές, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές επίσης δεν έχουν εφαρμόσει συστάσεις από προηγούμενες αποστολές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είχε προσφερθεί να στείλει μικρή ομάδα εκλογικών παρατηρητών, αλλά η προσφορά δεν έγινε δεκτή· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΗΠΑ ακύρωσαν την αποστολή παρατήρησης των γενικών εκλογών στην Ουγκάντα, επειδή απορρίφθηκαν οι περισσότερες από τις αιτήσεις διαπίστευσης της αποστολής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελική έκθεση της αποστολής εκλογικών παρατηρητών της ΕΕ για το 2016 περιείχε περίπου 30 συστάσεις, μεταξύ των οποίων τονιζόταν η ανάγκη για ένα πιο ανεξάρτητο εκλογικό σώμα και η εξάλειψη της υπερβολικής χρήσης βίας από τις υπηρεσίες ασφαλείας, και εκ των οποίων δεν εφαρμόστηκε καμία από τις αρχές της Ουγκάντας·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση περιόρισε την πρόσβαση στο διαδίκτυο πριν από τις εκλογές και άρχισε να επιβάλλει φόρο μέσων κοινωνικής δικτύωσης στους χρήστες που αγοράζουν πακέτα δεδομένων, και λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν υπάρξει καταγγελίες για φραγή της πρόσβασης σε πλατφόρμες διαδικτυακών μηνυμάτων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης πριν από τις εκλογές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε ορισμένους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης παραμένει περιορισμένη·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 χρησιμοποιήθηκε επίσης ως πρόσχημα για καταστολή, με αποτέλεσμα να επιβληθούν δυσανάλογοι περιορισμοί στις συγκεντρώσεις και τις δραστηριότητες της αντιπολίτευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ουγκάντα έχει αναφέρει περίπου 40 000 κρούσματα COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ύπατη Αρμόστρια του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα έχει εκφράσει την ανησυχία της για το γεγονός ότι τα μέτρα για τη νόσο COVID-19 χρησιμοποιήθηκαν για την περιστολή των πολιτικών ελευθεριών και της πολιτικής συμμετοχής κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 26 Δεκεμβρίου 2020, η Ουγκάντα ανέστειλε την προεκλογική εκστρατεία σε περιοχές όπου η αντιπολίτευση ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής, συμπεριλαμβανομένων των Mbarara, Kabarole, Luwero, Kasese, Masaka, Wakiso, Jinja, Kalungu, Kazo, Kampala και Tororo, λόγω μέτρων προστασίας σε σχέση με τη νόσο COVID-19·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε αρκετές περιπτώσεις, τα περιοριστικά μέτρα σε σχέση με τη νόσο COVID-19 έχουν ως στόχο επίσης συγκεκριμένες ομάδες, με αποτέλεσμα την υπερβολική βία και τις αυθαίρετες συλλήψεις χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρο, όπως συνέβη για παράδειγμα στις 29 Μαρτίου 2020, με την επιδρομή της αστυνομίας στο Children of the Sun Foundation (COSF), ένα καταφύγιο για νεαρούς αστέγους που αυτοπροσδιορίζονται ως λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι ή τρανς·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Νοέμβριο του 2020, η Εθνική Υπηρεσία για τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις ανέστειλε αυθαίρετα τις δραστηριότητες του νεοσυσταθέντος Εθνικού Εκλογικού Παρατηρητηρίου της Ουγκάντας (NEW-U), μιας ΟΚΠ για την παρακολούθηση των εκλογών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αρχή Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών δέσμευσε τους τραπεζικούς λογαριασμούς διαφόρων ΟΚΠ, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Φόρουμ ΜΚΟ της Ουγκάντας και του Δικτύου Γυναικών της Ουγκάντας (UWONET), επικαλούμενη μη επιβεβαιωμένες κατηγορίες για χρηματοδότηση της τρομοκρατίας·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τα τελευταία χρόνια, οι ΟΚΠ, και ιδίως εκείνες που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις εκλογές, βρίσκονται όλο και περισσότερο στο στόχαστρο των αρχών της Ουγκάντας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 23 Δεκεμβρίου 2020, ο Nicholas Opiyo, κορυφαίος δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υπότροφος Ζαχάρωφ, συνελήφθη μαζί με τρεις άλλους δικηγόρους —τον Herbert Dakasi, τον Anthony Odur και τον Esomu Obure— καθώς και τον Hamid Tenywa, μέλος της Πλατφόρμας Εθνικής Ενότητας (NUP), για κατηγορίες που αφορούν νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, και κατά παράβαση των συνταγματικών εγγυήσεων της Ουγκάντας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Nicholas Opiyo αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση στις 30 Δεκεμβρίου 2020, αλλά εξακολουθεί να αναμένει δίκη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Opiyo αρνείται έντονα τις κατηγορίες, δηλώνοντας ότι τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν νόμιμα για τη στήριξη του έργου της οργάνωσης Chapter Four Uganda στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι εκατοντάδες υποστηρικτές του NUP έχουν απαχθεί από μέλη των υπηρεσιών ασφαλείας κατά τις προεκλογικές περιοδείες, ενώ απροσδιόριστος αριθμός εξ αυτών εξακολουθούν να τελούν υπό αναγκαστική κράτηση ή να αγνοούνται·

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 2 Ιανουαρίου 2020, σε επιστολή του προς το Υπουργείο Οικονομικών, ο Πρόεδρος Museveni διέταξε την αναστολή της λειτουργίας του Μηχανισμού Δημοκρατικής Διακυβέρνησης (DGF)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μηχανισμός DGF χρηματοδοτεί την πλειονότητα των ΜΚΟ στην Ουγκάντα και υποστηρίζεται από πολλά κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων η Αυστρία, η Νορβηγία, οι Κάτω Χώρες, η Σουηδία, η Δανία και η Ιρλανδία· λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός του είναι η ενίσχυση του εκδημοκρατισμού, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και η ενίσχυση της λογοδοσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τίθενται σοβαρά εμπόδια στην υλοποίηση σημαντικών προγραμμάτων με χρηματοδότηση από την ΕΕ·

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Δεκέμβριο του 2020, το Δίκτυο ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τους δημοσιογράφους – Ουγκάντα ανέφερε περισσότερες από 100 περιπτώσεις παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά δημοσιογράφων, συμπεριλαμβανομένων περιστατικών αστυνομικής βίας, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν κυρίως κατά την κάλυψη των εκστρατειών των πολιτικών υποψηφίων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αστυνομία δεσμεύτηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2020 ότι μόνο οι «πιστοποιημένοι δημοσιογράφοι» θα μπορούσαν να καλύψουν την ψηφοφορία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στα τέλη του Νοεμβρίου του 2020, οι αρχές απέλασαν τρεις Καναδούς δημοσιογράφους · λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ουγκάντα βρίσκεται πλέον στην 125η θέση μεταξύ 180 χωρών σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου 2020 των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα·

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 12 Δεκεμβρίου 2020, η κυβέρνηση δέσμευσε τα περιουσιακά στοιχεία τεσσάρων ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται σε προεκλογικές εκστρατείες για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών και των νέων —UWONET, Εθνικό Φόρουμ ΜΚΟ, Διεθνές Κέντρο Γυναικών για την Ειρήνη, και Συμμαχία για την Παρακολούθηση της Εκλογικής Χρηματοδότησης—, με την κατηγορία της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας·

ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 11 Ιανουαρίου 2021, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα καταδίκασε την, όπως τη χαρακτήρισε, «επιδεινούμενη κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουγκάντα» και ανέφερε πολυάριθμες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης, του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και της συμμετοχής, καθώς και περιπτώσεις αυθαίρετης στέρησης ζωής, αυθαίρετων συλλήψεων και κρατήσεων, και βασανιστηρίων·

Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην προεκλογική εκστρατεία και στις δηλώσεις του Προέδρου Museveni εμφανίζεται σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό αντιδυτική ρητορική·

ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ουγκάντα έχει έναν από τους νεότερους και ταχύτερα αναπτυσσόμενους πληθυσμούς στον κόσμο, και πολλοί από τους νέους αυτούς άσκησαν το δικαίωμα ψήφου με ειρηνικό τρόπο· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα εκατομμύριο νέοι επιλέξιμοι ψηφοφόροι δεν εγγράφηκαν από την εθνική εκλογική επιτροπή της Ουγκάντας, η οποία ισχυρίστηκε ότι δεν διέθετε τους απαραίτητους υλικούς πόρους για την εγγραφή τους·

ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέσω του 11ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης, η ΕΕ παρέχει στην Ουγκάντα 578 εκατομμύρια EUR, και συγκεκριμένα για τη στήριξη της προώθησης της χρηστής διακυβέρνησης, για τη βελτίωση των υποδομών, για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και για τη στήριξη της γεωργίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ουγκάντα λαμβάνει επίσης 112,2 εκατομμύρια EUR από το Καταπιστευματικό Ταμείο Έκτακτης Ανάγκης της ΕΕ για την Αφρική·

ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο της ειρηνευτικής αποστολής της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία (AMISOM), υπάρχει συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και της ανάπτυξης μεταξύ της Ουγκάντας και της ΕΕ, των ΗΠΑ και άλλων χωρών·

ΚΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, η Ουγκάντα βρίσκεται στην 159η θέση μεταξύ 189 χωρών, ενώ, σύμφωνα με τη Διεθνή Διαφάνεια, η Ουγκάντα βρίσκεται στην 137η θέση μεταξύ 180 χωρών βάσει του δείκτη αντίληψης της διαφθοράς·

ΚΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ουγκάντα έχει έναν από τους αυστηρότερους νόμους παγκοσμίως κατά της ομοφυλοφιλίας, και λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις και βία κατά των ατόμων ΛΟΑΤΚ+·

ΚΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πρώην αρχηγός πολιτοφυλακής και πρώην παιδί στρατιώτης Dominic Ongwen από την Ουγκάντα κρίθηκε ένοχος για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στο ΔΠΔ, με την απόφαση-ορόσημο της 4ης Φεβρουαρίου 2021, σύμφωνα με την οποία καταδικάστηκε για 61 ατομικές κατηγορίες δολοφονίας, βιασμού, σεξουαλικής δουλείας, απαγωγής και βασανιστηρίων, εγκλήματα τα οποία διαπράχθηκαν όταν ήταν διοικητής του Στρατού Αντίστασης του Κυρίου (LRA), μιας βίαιης αίρεσης που διεξήγαγε μια αιματηρή εκστρατεία βίας στην Ουγκάντα και τις γειτονικές χώρες, από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 έως και πριν από λίγα χρόνια·

1. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η εκλογική διαδικασία δεν ήταν δημοκρατική και διαφανής· καταδικάζει την υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία και τις ένοπλες δυνάμεις κατά τις προεδρικές εκλογές και την αυξανόμενη παρέμβασή τους στην πολιτική διαδικασία· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι απαγορεύτηκε σε ανεξάρτητους, τοπικούς και διεθνείς παρατηρητές εκλογών να επιβλέπουν τις εκλογές, με αποτέλεσμα να μην καταστεί δυνατή η αξιολόγησή τους με βάση διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα· υπογραμμίζει τη θεμελιώδη σημασία των ελεύθερων και δίκαιων εκλογών, οι οποίες αποτελούν προϋπόθεση για τη βιώσιμη και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη· επικροτεί, στο πλαίσιο αυτό, τον λαό της Ουγκάντας, και ιδίως τους νέους, για το θάρρος και τον ενθουσιασμό που επέδειξαν για τη δημοκρατία κατά τη διάρκεια αυτής της προεκλογικής εκστρατείας·

2. καταδικάζει τη βία κατά των ηγετών της αντιπολίτευσης στην Ουγκάντα, τη συνεχιζόμενη παρενόχληση τους και τη συστηματική καταστολή τους, καθώς και την καταστολή της κοινωνίας των πολιτών, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των μέσων ενημέρωσης, και την παρεμπόδιση της λειτουργίας των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης και τις διακοπές της λειτουργίας του διαδικτύου·

3. καλεί, ως εκ τούτου, την κυβέρνηση να θέσει τέλος στη συνεχιζόμενη χρήση φονικής και υπερβολικής βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας, και στις αυθαίρετες συλλήψεις, κρατήσεις και επιθέσεις που έχουν ως στόχο πολιτικούς και υποστηρικτές της αντιπολίτευσης, διαδηλωτές, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσιογράφους·

4. καλεί την κυβέρνηση της Ουγκάντας να εξασφαλίσει τη δικαιοσύνη και τη λογοδοσία για όλα τα θύματα διεξάγοντας αμερόληπτες, ενδελεχείς και ανεξάρτητες έρευνες σχετικά με τους πυροβολισμούς και τη βία από την πλευρά των δυνάμεων ασφαλείας, και καλεί επίσης το δικαστικό σώμα της Ουγκάντας να εφαρμόσει με αντικειμενικότητα και ανεξαρτησία το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και να λάβει πλήρως υπόψη τα πραγματικά περιστατικά και τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία· καλεί τις αρχές της Ουγκάντας να δρομολογήσουν αμέσως μια ανεξάρτητη έρευνα, ώστε να λογοδοτήσουν οι υπαίτιοι για τα τραγικά γεγονότα της 18ης και 19ης Νοεμβρίου 2020, όπου τουλάχιστον 54 άνθρωποι έχασαν άσκοπα τη ζωή τους στα χέρια της αστυνομίας μετά τη σύλληψη του Bobi Wine, ενώ υπήρξαν και εκατοντάδες τραυματισμοί, κάτι που έχει αναγνωρίσει και ο ίδιος ο Πρόεδρος Museveni·

5. υπογραμμίζει ότι οι ενστάσεις και οι προσφυγές κατά των αποτελεσμάτων των εκλογών αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο μιας αξιόπιστης εκλογικής διαδικασίας· αναμένει ότι όλες οι προσφυγές και καταγγελίες σε σχέση με τις εκλογές θα αντιμετωπιστούν με ανεξάρτητο και διαφανή τρόπο, βάσει των διαθέσιμων συνταγματικών και νομικών μέσων·

6. καλεί την κυβέρνηση να απελευθερώσει αμέσως και άνευ όρων όλους όσους έχουν συλληφθεί και κρατούνται αποκλειστικά για συμμετοχή σε ειρηνικές πολιτικές συγκεντρώσεις ή για την άσκηση του δικαιώματός τους στην ελευθερία της έκφρασης και του δικαιώματος του συνεταιρίζεσθαι, συμπεριλαμβανομένου του υποτρόφου Ζαχάρωφ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το 2016, Nicholas Opiyo, και να αποσύρει όλες τις κατηγορίες εναντίον τους· υπενθυμίζει στην κυβέρνηση της Ουγκάντας να σέβεται την ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικά και με ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης κυκλοφορίας όλων των πολιτικών παραγόντων και των υποστηρικτών τους, και καταγγέλλει τη συνεχιζόμενη καταστολή της κοινωνίας των πολιτών· καλεί την κυβέρνηση να διασφαλίσει ότι θα γίνουν σεβαστά, στον υψηλότερο δυνατό βαθμό, τα δικαιώματα του κ. Opiyo σε δίκαιη δίκη και νομότυπη διαδικασία·

7. υπενθυμίζει στις αρχές της Ουγκάντας την υποχρέωσή τους να εγγυώνται, να προστατεύουν και να προάγουν τα θεμελιώδη δικαιώματα —συμπεριλαμβανομένων των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων των πολιτών της χώρας— τη δίκαιη εκπροσώπηση ανεξαρτήτως εθνοτικής καταγωγής, την ελευθερία του λόγου και την ελευθερία του συνέρχεσθαι, και να επιβεβαιώσουν τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν στη χώρα η πολιτική αντιπολίτευση, οι παράγοντες της κοινωνίας των πολιτών, οι δημοσιογράφοι και τα μέσα ενημέρωσης· καλεί τις αρχές να άρουν τυχόν περιορισμούς που ενδέχεται να περιορίζουν το δικαίωμα των πολιτών στην ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς, την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι·

8. υπενθυμίζει στην κυβέρνηση της Ουγκάντας τη σημασία της ελευθερίας της έκφρασης και τον ρόλο των ελεύθερων και πλουραλιστικών μέσων ενημέρωσης σε μια δημοκρατική κοινωνία· σημειώνει με ανησυχία ότι οι δημοσιογράφοι που κάλυπταν τις εκλογές υποβάλλονταν συστηματικά σε εκφοβισμό και βία· αναμένει από τις αρχές της Ουγκάντας να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον στο οποίο οι δημοσιογράφοι θα μπορούν να εκτελούν το έργο τους χωρίς εμπόδια·

9. καλεί τις αρχές της Ουγκάντας να διασφαλίσουν την ασφαλή και απεριόριστη πρόσβαση στο διαδίκτυο για όλους, μεταξύ άλλων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις πλατφόρμες διαδικτυακών μηνυμάτων, καθώς διαφορετικά τίθενται σοβαρά εμπόδια στην ελευθερία της πληροφόρησης, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης·

10. προτρέπει τις αρχές της Ουγκάντας να θέσουν τέλος στην αυθαίρετη αναστολή των δραστηριοτήτων της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και στις συλλήψεις ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών και στη δέσμευση των περιουσιακών τους στοιχείων· καταδικάζει απερίφραστα, στο πλαίσιο αυτό, τις απόπειρες περιορισμού της χρηματοδότησης της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως μέσω του διατάγματος του Προέδρου Museveni για αναστολή της λειτουργίας του μηχανισμού DGF, ο οποίος αποτελεί ένα κοινό ταμείο πολλών εκατομμυρίων ευρώ που συντονίζεται από την ΕΕ και τους εθνικούς αναπτυξιακούς εταίρους για τη στήριξη ομάδων που εργάζονται για την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την εμβάθυνση της δημοκρατίας και τη βελτίωση της λογοδοσίας στην Ουγκάντα·

11. αναμένει από την κυβέρνηση της Ουγκάντας να σταματήσει αμέσως να χρησιμοποιεί την πανδημία COVID-19 ως πρόσχημα για τη θέσπιση νόμων και πολιτικών που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και για την αναστολή εγγυήσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταξύ άλλων με τον αδικαιολόγητο περιορισμό των δικαιωμάτων στην ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και στην ελευθερία της έκφρασης, ο οποίος έχει ως κύριο στόχο τα άτομα ΛΟΑΤΚ+· καλεί τις αρχές της Ουγκάντας να σεβαστούν τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια του λαού της χώρας και να περιορίσουν αυστηρά την άσκηση των εξουσιών έκτακτης ανάγκης στην προστασία της δημόσιας υγείας·

12. επικρίνει έντονα τους αυστηρούς νόμους της Ουγκάντας κατά της ομοφυλοφιλίας και ζητεί να αναθεωρηθούν επειγόντως, σε συνδυασμό με μια στρατηγική για την καταπολέμηση των διακρίσεων και της βίας κατά των ατόμων ΛΟΑΤΚ+·

13. επιμένει ότι η αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Ουγκάντα πρέπει να συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την κατάσταση των ατόμων ΛΟΑΤΚ+ και να στηρίζει ενεργά τις ΟΚΠ, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα άτομα ΛΟΑΤΚ+ επιτόπου·

14. τονίζει εκ νέου τη δέσμευση και την ετοιμότητα της ΕΕ να συνεργαστεί με τις αρχές της Ουγκάντας και να παράσχει συνδρομή για την υλοποίηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων στους τομείς της δημοκρατίας και της διακυβέρνησης· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η επιτυχία αυτής της συνεργασίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την προθυμία της Ουγκάντας να εφαρμόσει στην πράξη τις εν λόγω μεταρρυθμίσεις· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η συστηματική χρήση κρατικής καταστολής και βίας θα μπορούσε να επηρεάσει ουσιαστικά τη μελλοντική σχέση της ΕΕ με την Ουγκάντα· καλεί την ΕΕ να επωφεληθεί από την πολιτική μόχλευση που παρέχουν τα προγράμματα αναπτυξιακής βοήθειας, και συγκεκριμένα τα προγράμματα δημοσιονομικής στήριξης, για να ενισχύσει την προάσπιση και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουγκάντα·

15. επιμένει ότι η ΕΕ και άλλοι διεθνείς παράγοντες πρέπει να διατηρήσουν και να ενισχύσουν την ολοκληρωμένη και συντονισμένη προσέγγισή τους όσον αφορά την Ουγκάντα, η οποία περιλαμβάνει την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και την ενίσχυση του δικαστικού συστήματος και του κράτους δικαίου, και παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να θέτουν τα ζητήματα αυτά μέσω δημόσιων και διπλωματικών διαύλων· επαναλαμβάνει ότι οι κυρώσεις κατά ατόμων και οργανώσεων υπεύθυνων για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουγκάντα πρέπει να εγκρίνονται σε επίπεδο ΕΕ στο πλαίσιο του νέου μηχανισμού κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, του λεγόμενου νόμου Magnitsky της ΕΕ·

16. συνιστά να ενισχυθεί ο έλεγχος της δημοσιονομικής διαχείρισης και της δημοσιονομικής διαφάνειας της Ουγκάντας· ζητεί από την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να συνεχίσουν να διενεργούν συστηματικές αξιολογήσεις των προγραμμάτων δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ όταν υπάρχει κίνδυνος υπεξαίρεσης κονδυλίων προκειμένου οι αρχές της Ουγκάντας να τα χρησιμοποιήσουν σε δραστηριότητες που ενδέχεται να προωθούν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να στοχεύουν ακτιβιστές·

17. επιδοκιμάζει την απόφαση στην υπόθεση κατά του πρώην διοικητή του LRA, Dominic Ongwen, ο οποίος κρίθηκε ένοχος για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας από το ΔΠΔ, και θεωρεί ότι η απόφαση αυτή αποτελεί σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της δικαιοσύνης και της λογοδοσίας για τις θηριωδίες που διέπραξε ο LRA·

18. εξακολουθεί να ανησυχεί για τη συνολική κατάσταση της ασφάλειας στην περιοχή και υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, το σημαντικό έργο της AMISOM· τονίζει ότι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι της θα επιτευχθούν μόνο εάν όλοι οι εμπλεκόμενοι δώσουν το παράδειγμα όσον αφορά τον σεβασμό του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών·

19. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Ουγκάντας, στην Πρόεδρο του Κοινοβουλίου της Ουγκάντας, και στην Αφρικανική Ένωση και τα θεσμικά της όργανα.