ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας

B9‑0064/2021

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας

(2021/2508(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη Βενεζουέλα, ιδίως το ψήφισμα της 31ης Ιανουαρίου 2019 σχετικά με την κατάσταση στη Βενεζουέλα[1] και το ψήφισμα της 16ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την κατάσταση στη Βενεζουέλα μετά την παράνομη εκλογή νέου προέδρου και νέου προεδρείου της Εθνοσυνέλευσης (κοινοβουλευτικό πραξικόπημα)[2],,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση στην οποία προέβη στις 6 Ιανουαρίου 2021 ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής/Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) σχετικά με τη Βενεζουέλα, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Διεθνούς Ομάδας Επαφής, της 8ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τις εκλογές για την ανάδειξη της Εθνοσυνέλευσης της Βενεζουέλας που διεξήχθησαν στις 6 Δεκεμβρίου 2020,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση του ΑΠ/ΥΕ, της 7ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τις εκλογές για την ανάδειξη της Εθνοσυνέλευσης της Βενεζουέλας,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση των συμπροέδρων της ομάδας στήριξης της δημοκρατίας και εκλογικού συντονισμού, της 2ας Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τη μη αναγνώριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο των βουλευτικών εκλογών που διεξήχθησαν στη Βενεζουέλα στις 6 Δεκεμβρίου 2020,

– έχοντας υπόψη τις πρόσφατες δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών σχετικά με την κατάσταση στη Βενεζουέλα,

– έχοντας υπόψη τις πρόσφατες δηλώσεις της Ομάδας της Λίμα,

– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις της Διεθνούς Ομάδας Επαφής, της 16ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την υπονόμευση της αξιοπιστίας του εκλογικού σώματος της Βενεζουέλας, και της 24ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την επιδείνωση της πολιτικής κρίσης στη Βενεζουέλα,

– έχοντας υπόψη την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/898 του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2020, για την τροποποίηση της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2017/2074 σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Βενεζουέλα[3], η οποία πρόσθεσε 11 κορυφαίους Βενεζουελανούς αξιωματούχους στον κατάλογο των προσώπων που υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα,

– έχοντας υπόψη τη διεθνή διάσκεψη δωρητών σε αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες και μετανάστες από τη Βενεζουέλα στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, της 26ης Μαΐου 2020,

– έχοντας υπόψη το Σύνταγμα της Βενεζουέλας,

– έχοντας υπόψη το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC),

– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βουλευτικές εκλογές της 6ης Δεκεμβρίου 2020 δεν ανταποκρίθηκαν στα ελάχιστα διεθνή πρότυπα για μια αξιόπιστη διαδικασία και δεν σεβάστηκαν τον πολιτικό πλουραλισμό, τη δημοκρατία, τη διαφάνεια ή το κράτος δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ, από κοινού με άλλους περιφερειακούς οργανισμούς και δημοκρατικές χώρες, δεν αναγνώρισε ούτε τις εκλογές ούτε την Εθνοσυνέλευση που ανεδείχθη μέσω αυτής της παράνομης διαδικασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλες δυνάμεις από τη δημοκρατική αντιπολίτευση στη Βενεζουέλα αρνήθηκαν να συμμετάσχουν σε αυτή την εκλογική παρωδία·

B. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 10 Ιανουαρίου 2019, ο Nicolás Maduro σφετερίστηκε την προεδρική εξουσία ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου, παραβιάζοντας τη συνταγματική τάξη·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τέταρτη κοινοβουλευτική περίοδος της Εθνοσυνέλευσης της Βολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας άρχισε στις 5 Ιανουαρίου 2016, μετά την εκλογική νίκη της Στρογγυλής Τράπεζας για τη Δημοκρατική Ενότητα (Mesa de Unidad Democrática), η οποία επιβεβαιώθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2015, και ότι στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε ο ορισμός του προσωρινού Προέδρου της Βενεζουέλας Juan Guaidó, στις 23 Ιανουαρίου 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκλογές αυτές ήταν οι μόνες νόμιμες από τότε που ο Maduro ανέλαβε παρανόμως την εξουσία, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλε το καθεστώς Maduro για τη διεξαγωγή δόλιων και παράνομων βουλευτικών εκλογών στις 6 Δεκεμβρίου 2020·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 26 Δεκεμβρίου 2020, η Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας, υπό την προεδρία του Juan Guaidó, ενέκρινε τη μερική μεταρρύθμιση του μεταβατικού καθεστώτος που ρυθμίζει τη λειτουργία του κοινοβουλίου, ορίζοντας ότι θεμελιώδεις στόχοι είναι «η προώθηση σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο της διεξαγωγής ελεύθερων και δίκαιων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών με επαληθεύσιμα αποτελέσματα» και ότι η Εθνοσυνέλευση θα ασκήσει καθήκοντα μέσω της εξουσιοδοτημένης επιτροπής έως τις 5 Ιανουαρίου 2022 ή μέχρι τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών·

E. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2017 το Κοινοβούλιο απένειμε το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης στη δημοκρατική αντιπολίτευση και στους πολιτικούς κρατουμένους της Βενεζουέλας·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός της Βενεζουέλας αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου κοινωνική, οικονομική, υγειονομική και δημοκρατική κρίση, με περισσότερους από 5 εκατομμύρια ανθρώπους να έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό, φαινόμενο που επιδεινώνεται από τις επιπτώσεις της COVID-19·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθεστώς Maduro έχει απορρίψει δημόσια την πιθανότητα επείγουσας διεξαγωγής ελεύθερων, δίκαιων, διαφανών και αξιόπιστων προεδρικών, βουλευτικών και τοπικών εκλογών χωρίς αποκλεισμούς, σύμφωνα με τα αιτήματα του ΑΠ/ΥΕ, της Διεθνούς Ομάδας Επαφής και του Κοινοβουλίου·

H. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 31 Ιανουαρίου 2019, το Κοινοβούλιο αναγνώρισε τον Juan Guaidó ως νόμιμο προσωρινό Πρόεδρο της Βολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας σύμφωνα με το Σύνταγμα της Βενεζουέλας· λαμβάνοντας υπόψη ότι και το Συμβούλιο έχει ψηφίσει σχετικά με την αναγνώριση του Juan Guaidó ως προσωρινού Προέδρου, με 25 από τα 27 κράτη μέλη να ψηφίζουν υπέρ·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά δημοκρατικά κράτη έχουν απορρίψει την παράνομη Εθνοσυνέλευση του Maduro, η οποία σχηματίστηκε μετά τις αντιδημοκρατικές εκλογές της 6ης Δεκεμβρίου 2020·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στα λεπτομερή συμπεράσματα της ανεξάρτητης διεθνούς διερευνητικής αποστολής που πραγματοποίησε ο ΟΗΕ στις 15 Σεπτεμβρίου 2020 για την αξιολόγηση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Βενεζουέλα, αναφέρεται ότι η κυβέρνηση και οι δυνάμεις ασφαλείας του καθεστώτος, εν γνώσει του προέδρου Maduro και ορισμένων από τους υπουργούς του, έχουν διαπράξει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, συμπεριλαμβανομένων εκτελέσεων και βασανιστηρίων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση ζητεί να λογοδοτήσουν οι δράστες και να αποδοθεί δικαιοσύνη για τα θύματα, και καλεί άλλες περιοχές δικαιοδοσίας, σύμφωνα με την εθνική τους νομοθεσία, καθώς και το ΔΠΔ, να εξετάσουν το ενδεχόμενο ανάληψης νομικής δράσης κατά των ατόμων που ευθύνονται για παραβιάσεις και εγκλήματα που έχει εντοπίσει το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών (UNHRC)·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Salvador Franco, πολιτικός κρατούμενος και αυτόχθων από την εθνοτική ομάδα Pemón, πέθανε λόγω ασθενείας σε φυλακή της Βενεζουέλας στις 3 Ιανουαρίου 2021, χωρίς να έχει λάβει ιατρική φροντίδα, παρά το γεγονός ότι είχε εκδοθεί δικαστική απόφαση για τη μεταφορά του σε νοσοκομείο·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τις 5 Ιανουαρίου 2021, το καθεστώς έχει εντείνει τις επιθέσεις και τις διώξεις εναντίον των λίγων ελεύθερων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης που παραμένουν στη χώρα, δημεύοντας τα περιουσιακά στοιχεία και τα εργαλεία τους και αναγκάζοντάς τα να παύσουν τη δραστηριότητά τους·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου και με ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τουλάχιστον 23 άνθρωποι έχασαν πρόσφατα τη ζωή τους σε σύγκρουση μεταξύ της αστυνομίας και συμμοριών στην πρωτεύουσα της Βενεζουέλας, το Καράκας, ενώ η κυβέρνηση αντιμετωπίζει διεθνή έλεγχο και διερεύνηση σχετικά με δολοφονίες που έχουν διαπραχθεί από τις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη αποτελεσματικότητας των μηχανισμών για την άσκηση πίεσης που χρησιμοποιούνται σε διεθνές επίπεδο κατά καθεστώτων παράνομου και εγκληματικού χαρακτήρα επιβεβαιώθηκε και στη διερευνητική έκθεση του ΟΗΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω έλλειψη αποτελεσματικότητας είχε ως αποτέλεσμα την εμβάθυνση της πολιτικής και κοινωνικής αστάθειας και τη διάβρωση της νομιμοποίησης των κυβερνητικών θεσμών, ευνοώντας τη δημιουργία ενός αυταρχικού και αντιδημοκρατικού καθεστώτος σε όλους τους κοινωνικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων δυνάμεων που είναι γνωστό ότι αντιτίθενται στο καθεστώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω διάβρωση, με την πάροδο του χρόνου, έχει οδηγήσει στην τρέχουσα κατάσταση της ηγεμονικής αυταρχικής διακυβέρνησης και της κοινωνικής ανομίας στη Βενεζουέλα, μειώνοντας σημαντικά το περιθώριο για μια πραγματική δημοκρατική εναλλακτική λύση·

1. επαναλαμβάνει ότι έως ότου διεξαχθούν στη Βενεζουέλα πραγματικά ελεύθερες, αξιόπιστες, διαφανείς και πλήρως δημοκρατικές εκλογές χωρίς αποκλεισμούς, θα συνεχίσει να θεωρεί την Εθνοσυνέλευση του Δεκεμβρίου 2015, και τον Πρόεδρό της Juan Guaidó, ως το μοναδικό νόμιμο δημοκρατικό αντιπροσωπευτικό πολιτικό όργανο στη Βενεζουέλα· ζητεί από το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν κατηγορηματικά την Εθνοσυνέλευση που εξελέγη το 2015, και τον Πρόεδρό της Juan Guaidó, ως το μοναδικό νόμιμο όργανο που εκπροσωπεί τους Βενεζουελανούς δημοκράτες·

2. δηλώνει ότι δεν θα λάβει υπόψη οποιαδήποτε πολιτική συνέπεια της δόλιας διαδικασίας που έλαβε χώρα στις 6 Δεκεμβρίου 2020, λόγω της έλλειψης δημοκρατικής νομιμοποίησης και της χαμηλής συμμετοχής των πολιτών της Βενεζουέλας στις εκλογές, και δεν θα αναγνωρίσει καμία άλλη απόφαση που θα προκύψει από αυτή την παραπλανητική διαδικασία, συμπεριλαμβανομένου του παράνομου, αβάσιμου και μη δημοκρατικού σχηματισμού ενός νέου νομοθετικού σώματος·

3. υποστηρίζει πλήρως τις έρευνες του ΔΠΔ για τα εκτεταμένα εγκλήματα και πράξεις καταστολής που διαπράττονται από το καθεστώς της Βενεζουέλας· ζητεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίξει την πρωτοβουλία των συμβαλλόμενων κρατών του ΔΠΔ για την έναρξη έρευνας σχετικά με τα εικαζόμενα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που έχουν διαπραχθεί από το καθεστώς Maduro, ώστε να λογοδοτήσουν οι υπαίτιοι·

4. καλεί τον προσωρινό Πρόεδρο Juan Guaidó και την Εθνοσυνέλευση του να διασφαλίσουν πλήρη διαφάνεια, τόσο στη διαχείριση των κονδυλίων όσο και στην πολιτική τους για τις επαφές με τα μέλη του παράνομου καθεστώτος, το οποίο έχει κατηγορηθεί από τον ΟΗΕ για εγκλήματα ύψιστης σοβαρότητας·

5. εκφράζει έντονη ανησυχία για την τρέχουσα συμμετοχή της Βενεζουέλας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ·

6. καλεί τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον ΑΠ/ΥΕ, την Επιτροπή και τις αντιπροσωπείες της ΕΕ να απευθύνουν αμέσως έκκληση στον ΟΗΕ, εξ ονόματος των κρατών μελών, για να ανακαλέσει αμέσως την ιδιότητα του μέλους των αυταρχικών καθεστώτων της Βενεζουέλας, της Κούβας, της Κίνας και της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ· θεωρεί ότι, υπό το φως των καταγγελλόμενων καταχρήσεων και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τα προαναφερόμενα κράτη, μόνο και μόνο η συμμετοχή τους στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ δεν είναι απλώς παράνομη, αλλά υπονομεύει επίσης τις θεμελιώδεις αρχές και αξίες του ΟΗΕ·

7. καλεί τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον ΑΠ/ΥΕ, την Επιτροπή και τις αντιπροσωπείες της ΕΕ να προτείνουν, στην επόμενη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, επανεξέταση του συστήματος ψηφοφορίας του ΟΗΕ, το οποίο, σε αντίθεση με τον αρχικό στόχο του 1945 για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, επιτρέπει και αποδέχεται την ένταξη και την απόδοση ικανότητας λήψης αποφάσεων σε χώρες που χαρακτηρίζονται από τον ίδιο τον οργανισμό ως συστηματικοί παραβάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δράστες εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας·

8. υποστηρίζει ανεπιφύλακτα την έκκληση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για διεξαγωγή ανεξάρτητης και ολοκληρωμένης έρευνας για τους φόνους που διαπράχθηκαν, σε ευθυγράμμιση με τα προηγούμενα ψηφίσματά του·

9. καταδικάζει τον θάνατο του Salvador Franco, πολιτικού κρατούμενου και αυτόχθονα ηγέτη της εθνοτικής ομάδας Pemón, υπό αστυνομική κράτηση και χωρίς ιατρική φροντίδα, ως συνέπεια υποσιτισμού και ασθενειών που σχετίζονται με τις ανθυγιεινές συνθήκες του χώρου κράτησής του·

10. ζητεί την άνευ όρων και άμεση απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων οι οποίοι κρατούνται στη Βενεζουέλα, που ξεπερνούν τους 350, αριθμός που έχει επικυρωθεί από την οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Foro Penal Venezolano και τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών·

11. επαναλαμβάνει τη σημασία της συνεχούς στενής συνεργασίας με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, προκειμένου να δοθεί νέα ώθηση σε μια εκτεταμένη διεθνή διπλωματική προσπάθεια για την επαναφορά της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της ευημερίας στον λαό της Βενεζουέλας· ζητεί περαιτέρω διαβουλεύσεις υψηλού επιπέδου ΕΕ-ΗΠΑ με στόχο μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική προσέγγιση των διεθνών διπλωματικών προσπαθειών, καθώς και ενδελεχή αξιολόγηση της νέας κλιμάκωσης της κατάστασης στη Βενεζουέλα·

12. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον ΑΠ/ΎΕ, τον νόμιμο προσωρινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας και της Εθνοσυνέλευσης της Βολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας Juan Guaidó, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των χωρών της Ομάδας της Λίμα, την Κοινοβουλευτική Συνέλευση ΕΕ – Λατινικής Αμερικής και τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών.