ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη σύλληψη του Alexei Navalny

B9‑0095/2021

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη σύλληψη του Alexei Navalny

(2021/2513(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την κατάσταση στη Ρωσία: η δηλητηρίαση του Alexei Navalny[1],

– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών,

– έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα,

– έχοντας υπόψη το Σύνταγμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ιδίως το κεφάλαιο 2 και ειδικότερα το άρθρο 29 για την προστασία της ελευθερίας του λόγου, καθώς και τις διεθνείς υποχρεώσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τις οποίες έχει αναλάβει η Ρωσία ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και του ΟΗΕ,

– έχοντας υπόψη την ανταλλαγή απόψεων με τον Alexei Navalny και άλλους κορυφαίους πολιτικούς της δημοκρατικής αντιπολίτευσης από τη Ρωσία, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 27 Νοεμβρίου 2020,

– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας σε συνέχεια της κράτησης του Alexei Navalny στη Μόσχα στις 17 Ιανουαρίου 2021,

– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις ηγετών κρατών μελών της ΕΕ σχετικά με την κράτηση του Alexei Navalny κατά την άφιξή του στη Μόσχα,

– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τους Υπερασπιστές Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 9 Δεκεμβρίου 1998,

– έχοντας υπόψη το παγκόσμιο καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα το οποίο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 7 Δεκεμβρίου 2020,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Alexei Navalny, ηγετικό στέλεχος της ρωσικής αντιπολίτευσης, δικηγόρος, μπλόγκερ και ακτιβιστής κατά της διαφθοράς, έχει αποκαλύψει πολυάριθμες υποθέσεις διαφθοράς στις οποίες εμπλέκονται επιχειρήσεις και Ρώσοι πολιτικοί, και έχει αναδειχθεί σε έναν από τους πιο αποτελεσματικούς ηγέτες της ρωσικής αντιπολίτευσης·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Alexei Navalny στο παρελθόν έχει συλληφθεί, φυλακιστεί και καταδικαστεί, προκειμένου να αναγκαστεί να εγκαταλείψει την πολιτική και δημόσια δράση του· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει κηρύξει ορισμένες από τις διαδικασίες αυτές καταχρηστικές και αντίθετες προς την αρχή της δίκαιης δίκης·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Alexei Navalny έπεσε σε κώμα στις 20 Αυγούστου 2020 ενώ ήταν επιβάτης σε εγχώρια ρωσική πτήση, μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο στη ρωσική πόλη Ομσκ και μεταφέρθηκε αεροπορικώς στη Γερμανία όπου έλαβε ιατρική περίθαλψη στην κλινική Charité·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόπειρα δολοφονίας του Alexei Navalny πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο πριν από τις τοπικές και περιφερειακές εκλογές της Ρωσίας στις 13 Σεπτεμβρίου 2020, στις οποίες είχε ταχθεί υπέρ μιας στρατηγικής «έξυπνης ψήφου» για την ήττα υποψηφίων του καθεστώτος του Πούτιν·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 15 Οκτωβρίου 2020, η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε κυρώσεις σε έξι Ρώσους αξιωματούχους και σε μία οντότητα που εμπλέκονται στην απόπειρα δηλητηρίασης του Alexei Navalny· ότι οι κυρώσεις συνίστανται σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την άφιξή του στη Μόσχα στις 17 Ιανουαρίου 2021, αφού πέρασε τους προηγούμενους έξι μήνες στη Γερμανία όπου έλαβε ιατρική περίθαλψη και στη συνέχεια βρισκόταν σε ανάρρωση, ο Alexei Navalny τέθηκε υπό κράτηση από τις αρχές στον αερολιμένα·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ρωσικές αρχές ισχυρίζονται ότι συνελήφθη επειδή δεν συμμορφώθηκε με διαταγή ρωσικού δικαστηρίου που τον υποχρέωνε να υποβάλει αναφορά στις αρμόδιες ρωσικές σωφρονιστικές αρχές κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής του από απόπειρα δολοφονίας που είχε ενορχηστρωθεί από τις ρωσικές αρχές, όπως αποδείχθηκε από την έρευνα Bellingcat·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 18 Ιανουαρίου 2021, οι ρωσικές αρχές άσκησαν νέα ποινική δίωξη κατά του Alexei Navalny, κατηγορώντας τον για απάτη σχετικά με τη μεταφορά χρημάτων σε διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τη Δευτέρα 18 Ιανουαρίου 2021, εισαγγελείς ζήτησαν από το δικαστήριο τη φυλάκιση του Alexei Navalny για 30 ημέρες·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Memorial, αναγνωρισμένη ρωσική ένωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπάρχουν περισσότεροι από 300 πολιτικοί και θρησκευτικοί κρατούμενοι στη Ρωσική Ομοσπονδία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ επιδεικνύει αλληλεγγύη προς όλους τους αντιφρονούντες και τον ρωσικό λαό, οι οποίοι, παρά την απειλή για την ελευθερία και τη ζωή τους και την πίεση που δέχονται από το Κρεμλίνο και τις ρωσικές αρχές, εξακολουθούν να αγωνίζονται για την ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τον Δεκέμβριο 2020, η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει στην εργαλειοθήκη της το παγκόσμιο καθεστώς κυρώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το γνωστό ως ευρωπαϊκός νόμος Magnitsky, το οποίο έχει ως στόχο πρόσωπα και οντότητες που είναι υπεύθυνα, εμπλέκονται ή συνδέονται με σοβαρές παραβιάσεις και καταχρήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως·

1. καταδικάζει απερίφραστα τη σύλληψη του Alexei Navalny κατά την επιστροφή του στη Μόσχα και ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωσή του· καταδικάζει για μία ακόμα φορά την απόπειρα κατά της ζωής του και περαιτέρω εκφράζει τη βαθύτατη ανησυχία του για τη συρρίκνωση του χώρου της αντιπολίτευσης, των αντιφρονούντων και της κοινωνίας των πολιτών στη Ρωσική Ομοσπονδία·

2. καταδικάζει απερίφραστα τη σύλληψη περίπου 60 δημοσιογράφων και υποστηρικτών του Alexei Navalny που ήταν παρόντες στο αεροδρόμιο για να τον υποδεχθούν·

3. πιστεύει ότι η σύλληψη του Alexei Navalny αποτελεί εξαιρετικά ανησυχητική εξέλιξη, η οποία επιδεινώνει περαιτέρω την ήδη τεταμένη σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η οποία προκλήθηκε από συνεχείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, εκστρατείες παραπληροφόρησης, ενέργειες παρέμβασης στην εκλογική διαδικασία άλλων χωρών, καθώς και από τη δημιουργία και τη στήριξη συγκρούσεων σε χώρες εταίρους της ανατολικής γειτονίας·

4. θεωρεί ότι ο Alexei Navalny δεν είναι μόνο εξέχων ηγέτης της δημοκρατικής αντιπολίτευσης, αλλά και ηθικός ηγέτης για όλους τους Ρώσους, οι οποίοι απεχθάνονται την εκτεταμένη διαφθορά και την ατιμωρησία όσων βρίσκονται στην εξουσία· υποστηρίζει ότι η αποφασιστικότητα και η γενναιότητά του αποτελούν φάρο ελπίδας για όλους εκείνους στη Ρωσία που πιστεύουν ότι η ελευθερία, η δημοκρατία, ο πολιτικός πλουραλισμός και η λογοδοσία είναι δυνατό να υπάρξουν στη χώρα τους·

5. θεωρεί ότι η σύλληψη του Alexei Navalny αποτελεί σαφή προσπάθεια παράκαμψης και εξάλειψης από την πολιτική σκηνή του μοναδικού προσώπου που κατόρθωσε τα τελευταία χρόνια να αποτελέσει πραγματική πρόκληση για τις αρχές, και συνεχίζει να το πράττει πριν από τις βουλευτικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το φθινόπωρο του 2021· πιστεύει ότι με τον τρόπο αυτό το καθεστώς αποκαλύπτει την περιφρόνησή του προς τον λαό του, επιδιώκει αμείλικτα να παραμείνει στην εξουσία και στερεί από τον λαό κάθε ευκαιρία δημοκρατίας και ελευθερίας·

6. υπογραμμίζει ότι υπάρχει μια συνεχώς αυξανόμενη σύγκλιση των στάσεων και των τακτικών μεταξύ του καθεστώτος στη Ρωσία και της δικτατορίας στη Λευκορωσία· πιστεύει ότι και τα δύο καθεστώτα φοβούνται την αυξανόμενη επιθυμία για αλλαγή μεταξύ των λαών τους, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η εκλογική κλοπή αποτελεί μια πρόσφορη πολιτική λύση για αυτά· θεωρεί ότι η ακούσια συνέπεια είναι η αύξηση της αποφασιστικότητας του λαού να αγωνιστεί για αλλαγή, διότι, εάν είχε την ευκαιρία, θα επέλεγε την ελευθερία, τη δημοκρατία και τον σεβασμό των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

7. υπογραμμίζει την αποφασιστικότητά του να παρακολουθεί στενά την κατάσταση του Alexei Navalny και την ευεξία του, τόσο σωματική όσο και ψυχική, για την οποία είναι αποκλειστικά υπεύθυνες οι ρωσικές αρχές· επαναλαμβάνει την ανάγκη να επεκταθούν οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί μέχρι σήμερα σε σχέση με τη δηλητηρίαση του Alexei Navalny, ώστε να συμπεριληφθούν άτομα που εμπλέκονται στη σύλληψή του και εκείνα που έδωσαν σχετικές διαταγές· θεωρεί, επιπλέον, ότι η ΕΕ δεν θα πρέπει να διστάσει να εφαρμόσει το παγκόσμιο καθεστώς κυρώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε σχέση με την υπόθεση του Alexei Navalny· προτείνει, επιπλέον, το Συμβούλιο και ο Ύπατος Εκπρόσωπος να το χρησιμοποιήσουν για εισαγγελείς και δικαστές που συμμετέχουν σε πολιτικά υποκινούμενες δικαστικές αποφάσεις·

8. συμβουλεύει το Συμβούλιο να θεσπίσει κυρώσεις εναντίον Ρώσων ολιγαρχών που έχουν δεσμούς με το καθεστώς και εναντίον μελών του εσωτερικού κύκλου του Προέδρου Πούτιν που κατέχουν περιουσιακά στοιχεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και απολαύουν της ελευθερίας μετακίνησης προς τα κράτη μέλη· πιστεύει ότι οι κυρώσεις αυτές θα πρέπει να επεκταθούν και στα άμεσα μέλη της οικογένειάς τους· υποστηρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα πρέπει πλέον να αποτελεί έναν φιλόξενο τόπο για τον ρωσικό πλούτο ασαφούς προέλευσης·

9. υπενθυμίζει ότι η δηλητηρίαση και τώρα η σύλληψη του Alexei Navalny είναι η τελευταία από τις πολλές εξελίξεις που ενισχύουν την ανάγκη για την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να προβούν σε διεξοδική επαναξιολόγηση των σχέσεών τους με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των πέντε κατευθυντήριων αρχών και της οικονομικής συνεργασίας· θεωρεί ότι η προώθηση της δημοκρατίας, σε συνδυασμό με την ενίσχυση των οικουμενικών αξιών και αρχών, θα πρέπει να αποτελέσει τον πυρήνα της νέας στρατηγικής της ΕΕ έναντι της Ρωσικής Ομοσπονδίας·

10. ζητεί από τις ρωσικές αρχές να σταματήσουν την πρακτική του εκφοβισμού και της πολιτικής δίωξης των επικριτών τους, συμπεριλαμβανομένων των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, των συντακτών ιστολογίων, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των επιχειρηματιών, των ακτιβιστών και των ανθρώπων από τον κόσμο του πολιτισμού και των τεχνών· υπενθυμίζει ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κυρώσεις σε περαιτέρω περιπτώσεις συστημικής καταπίεσης της αντιπολίτευσης, καθώς και νόθευσης των επικείμενων εκλογών·

11. καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να συντονίσουν τις θέσεις τους έναντι της Ρωσίας και να εκφράζονται με ενιαία φωνή στα διμερή και πολυμερή φόρουμ με τις ρωσικές αρχές· πιστεύει, επιπλέον, ότι η ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσει την αλλαγή κυβέρνησης στην Ουάσιγκτον για να ενισχύσει τη διατλαντική ενότητα στην προστασία της δημοκρατίας και των θεμελιωδών αξιών έναντι απολυταρχικών καθεστώτων· υπενθυμίζει ότι το Κοινοβούλιο στηρίζει τον ρωσικό λαό στον αγώνα του για θεμελιώδεις ελευθερίες, ανθρώπινα δικαιώματα και δημοκρατία·

12. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, καθώς και στον πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας.