ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων

B9‑0073/2020

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων

(2019/2870(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 2 και το άρθρο 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

– έχοντας υπόψη τα άρθρα 8, 151, 153 και 157 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, και ειδικότερα τις διατάξεις σχετικά με την ισότητα των φύλων,

– έχοντας υπόψη τα άρθρα 22 και 25 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,

– έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ιδίως τις αρχές 2, 3, 6, 9 και 15,

– έχοντας υπόψη την Ατζέντα του 2030 του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), ιδίως τους στόχους 1, 5, 8 και 10 και τους αντίστοιχους επί μέρους στόχους και δείκτες,

– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του 1951 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) για την ισότητα των αμοιβών και τη Σύμβαση της ΔΟΕ του 2019 για τη βία και την ηθική παρενόχληση,

– έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής, της 7ης Μαρτίου 2014, σχετικά με την ενίσχυση της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσω της διαφάνειας[1],

– έχοντας υπόψη τη στρατηγική της Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2010-2015 (CΟΜ(2010)0491),

– έχοντας υπόψη τη στρατηγική δέσμευση της Επιτροπής υπέρ της ισότητας των φύλων 2016-2019,

– έχοντας υπόψη το ενωσιακό σχέδιο δράσης 2017-2019 της Επιτροπής για την αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων (COM(2017)0678),

– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής για το 2019 σχετικά με την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στην ΕΕ,

– έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης[2], και την οδηγία (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές και την κατάργηση της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου[3],

– έχοντας υπόψη τον πίνακα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, και ιδίως τη σχετική έκθεση για το 2019,

– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 7ης Μαρτίου 2011 σχετικά με το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Ισότητα των Φύλων 2011-2020[4],

– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2015 για την ισότητα εισοδηματικών ευκαιριών ανδρών και γυναικών: μείωση της συνταξιοδοτικής ανισότητας των φύλων,

– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2019 για τη γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων: κυριότερες πολιτικές και μέτρα,

– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 10ης Δεκεμβρίου 2019 για την ισότητα των φύλων στις οικονομίες της ΕΕ: μελλοντική πορεία,

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Μαΐου 2012 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή για την εφαρμογή της αρχής της ίσης αμοιβής εργαζόμενων ανδρών και γυναικών για ίση εργασία ή εργασία ίσης αξίας[5],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Μαΐου 2016 σχετικά με τη φτώχεια: η διάσταση του φύλου[6],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιανουαρίου 2017 σχετικά με έναν ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων[7],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Ιουνίου 2017 σχετικά με την ανάγκη ανάπτυξης μιας στρατηγικής της ΕΕ για την εξάλειψη και την πρόληψη του συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών[8],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα στην ΕΕ[9],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Νοεμβρίου 2017 σχετικά με την καταπολέμηση των ανισοτήτων ως μοχλό για την ενίσχυση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της ανάπτυξης[10],

– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί μία από τις κοινές και θεμελιώδεις αρχές που κατοχυρώνονται στα άρθρα 2 και 3 παράγραφος 3 της ΣΕΕ, στο άρθρο 8 της ΣΛΕΕ και στο άρθρο 23 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 157 της ΣΛΕΕ ορίζει ρητά ότι κάθε κράτος μέλος εξασφαλίζει την εφαρμογή της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών για όμοια εργασία ή για εργασία της αυτής αξίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική ανεξαρτησία αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αυτοπραγμάτωση των γυναικών και των ανδρών και ότι η διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης σε οικονομικούς πόρους είναι ζωτικής σημασίας για τη διαδικασία επίτευξης της ισότητας των φύλων·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή αριθ. 2 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων ορίζει ότι «η ίση μεταχείριση και οι ίσες ευκαιρίες για γυναίκες και άνδρες πρέπει να διασφαλίζονται και να προωθούνται σε όλους τους τομείς, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, τους όρους και τις συνθήκες απασχόλησης και την εξέλιξη της σταδιοδρομίας» και ότι «γυναίκες και άνδρες έχουν δικαίωμα σε ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας»·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στη σύσταση της Επιτροπής του 2014 σκιαγραφείται ένα σύνολο βασικών μέτρων που θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη διαφάνεια και να ενισχύσουν την αρχή της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν το δικαίωμα των εργαζομένων να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τα επίπεδα των αμοιβών, την υποβολή αναφορών σχετικά με τις αμοιβές, τους λογιστικούς ελέγχους, τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, τις στατιστικές και τα διοικητικά δεδομένα και την προστασία των δεδομένων, την αποσαφήνιση της έννοιας της εργασίας ίσης αξίας, τα συστήματα επαγγελματικής αξιολόγησης και κατάταξης, την υποστήριξη των φορέων ισότητας, τη συνεπή παρακολούθηση και επιβολή μέτρων αποκατάστασης και δραστηριότητες ευαισθητοποίησης·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε όλη την ΕΕ, οι αποδοχές των γυναικών είναι δυσανάλογα χαμηλότερες από τις αποδοχές των ανδρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία από την Επιτροπή, το χάσμα μεταξύ των φύλων στην ωριαία αμοιβή στην ΕΕ είναι 16 %, μολονότι παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων αυξάνεται στο 40 % αν ληφθούν υπόψη τα ποσοστά απασχόλησης και η συνολική συμμετοχή στην αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ μόνο το 8,7 % των ανδρών στην ΕΕ εργάζεται με καθεστώς μερικής απασχόλησης, το ένα τρίτο των γυναικών στην ΕΕ (31,3 %) εργάζεται υπό το καθεστώς αυτό· λαμβάνοντας υπόψη την ειδική αντίστροφη συσχέτιση που υπάρχει μεταξύ της αυξημένης παρουσίας γυναικών σε ένα επάγγελμα και του επιπέδου των μισθών, όπως μαρτυρά η μείωση των μέσων μισθών σε επιχειρήσεις στις οποίες τουλάχιστον το 65 % των εργαζομένων είναι γυναίκες·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το μισθολογικό χάσμα ορίζεται ως η διαφορά μεταξύ των μέσων ακαθάριστων ωριαίων αποδοχών των ανδρών και των γυναικών, εκπεφρασμένη ως ποσοστό των μέσων ακαθάριστων ωριαίων αποδοχών των ανδρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δύο τρίτα περίπου του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων δεν μπορούν να εξηγηθούν από τις διαφορές μεταξύ των φύλων όσον αφορά χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας όπως η ηλικία, η εμπειρία και η εκπαίδευση, η επαγγελματική κατηγορία ή ο χρόνος εργασίας και άλλα ευδιάκριτα χαρακτηριστικά, στοιχείο που αποκαλύπτει έναν σαφή παράγοντα διακρίσεων, ενώ οι διακρίσεις λόγω φύλου διατέμνονται επίσης με πολλαπλές μορφές διακρίσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια διατομεακή προσέγγιση είναι ζωτικής σημασίας για να γίνουν κατανοητές οι πολλαπλές μορφές διακρίσεων που επιδεινώνουν το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων για τις γυναίκες οι οποίες συνδυάζουν διάφορες ταυτότητες, καθώς και η διασύνδεση του παράγοντα «φύλο» με άλλους κοινωνικούς παράγοντες·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική χειραφέτηση των γυναικών έχει καίρια σημασία για την εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάληψη δράσης στον τομέα αυτό δεν είναι μόνο ζήτημα δικαιοσύνης, αλλά και οικονομική επιταγή, καθώς η οικονομική ζημία που απορρέει από το χάσμα μεταξύ των φύλων ως προς την απασχόληση ανέρχεται σε περίπου 370 δισεκατομμύρια EUR ετησίως[11]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η άνιση πληρωμή των γυναικών περιορίζει την ικανότητά τους να επιτύχουν την οικονομική τους ανεξαρτησία και, επομένως, την ικανότητά τους να ζουν υπό πλήρη αυτονομία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Έρευνας για την πολιτική για τις γυναίκες, το ποσοστό φτώχειας μεταξύ των εργαζόμενων γυναικών θα μπορούσε να μειωθεί από 8,0 % σε 3,8 %, εάν οι γυναίκες λάμβαναν την ίδια αμοιβή με τους άνδρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι 2,5 εκατομμύρια από τα 5,6 εκατομμύρια παιδιά που ζουν σήμερα στη φτώχεια, θα γλίτωναν από την κατάσταση αυτή αν γεφυρωνόταν το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το χάσμα μεταξύ των φύλων όσον αφορά τις ακαθάριστες μηνιαίες αποδοχές μεταξύ των εργαζομένων ηλικίας 15-24 ετών (7 %) ήταν τουλάχιστον υποπενταπλάσιο σε σχέση με το χάσμα μεταξύ των εργαζομένων ηλικίας 65 ετών και άνω (μισθολογικό χάσμα 38 %)· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει επίσης το «μισθολογικό χάσμα μητρότητας», που συνίσταται σε μισθολογικό χάσμα μεταξύ των γυναικών με ή χωρίς εξαρτώμενα παιδιά, καθώς και μεταξύ μητέρων και πατέρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φτώχεια επιπολάζει κυρίως σε οικογένειες όπου οι γυναίκες είναι οι μόνες που κερδίζουν τα προς το ζην, με το 35 % των μόνων μητέρων στην ΕΕ να αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας, σε σύγκριση με το 28 % των μόνων πατέρων το 2017[12]·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα της κοινωνίας μας και ότι την επωμίζονται κατά μέγα μέρος οι γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανισορροπία αυτή αντικατοπτρίζεται στο μισθολογικό και συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μητρότητα και η φροντίδα των παιδιών και των ηλικιωμένων, των ασθενών ή ανάπηρων μελών της οικογένειας και άλλων εξαρτώμενων ατόμων αποτελούν πρόσθετη, ή ορισμένες φορές, πλήρη απασχόληση, την οποία αναλαμβάνουν σχεδόν αποκλειστικά οι γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό αντικατοπτρίζεται στον διαχωρισμό στην αγορά εργασίας και στο υψηλότερο ποσοστό γυναικών που εργάζονται υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης, με χαμηλότερες ωριαίες αποδοχές, διακοπές στη σταδιοδρομία και λιγότερα έτη απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία αυτή συχνά ούτε αμείβεται ούτε εκτιμάται επαρκώς από την κοινωνία, παρά το γεγονός ότι έχει τεράστια κοινωνική σημασία και συμβάλλει στην κοινωνική ευημερία·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότερες από τις μισές γυναίκες με αναπηρία που είναι σε ηλικία εργασίας είναι οικονομικά ανενεργές· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε όλα τα κράτη μέλη το ποσοστό σοβαρής υλικής στέρησης των γυναικών με αναπηρία είναι υψηλότερο από αυτό των γυναικών χωρίς αναπηρία·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προεκτάσεις του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων περιλαμβάνουν ένα χάσμα μεταξύ των φύλων 37 % όσον αφορά το εισόδημα από συντάξεις· πρόκειται για μια κατάσταση που θα εξακολουθήσει να υφίσταται επί δεκαετίες και για ένα άνισο επίπεδο οικονομικής ανεξαρτησίας μεταξύ γυναικών και ανδρών, όπου μία στις πέντε εργαζόμενες γυναίκες στην ΕΕ ανήκει στην κατώτερη μισθολογική κατηγορία, σε σύγκριση με έναν στους δέκα άνδρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μείωση του συνταξιοδοτικού χάσματος αποτελεί επίσης ζήτημα αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων και τα αίτιά του έχουν καταστροφικές συνέπειες για τις γυναίκες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, με αποκορύφωμα ένα συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων το οποίο σήμερα είναι υπερδιπλάσιο του μισθολογικού χάσματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος φτώχειας αυξάνεται ραγδαία κατά τη διάρκεια του βίου, πράγμα που αποκαλύπτει τις σταδιακά σωρευόμενες επιπτώσεις των μισθολογικών ανισοτήτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φτώχεια μεταξύ των ατόμων ηλικίας 75 ετών και άνω είναι σταθερά συγκεντρωμένη στις γυναίκες, κυρίως λόγω του αντικτύπου των μη αμειβόμενων καθηκόντων φροντίδας που συνδέονται με το φύλο, των διαφορών στις αμοιβές και στον χρόνο εργασίας, με συνακόλουθες μειωμένες συντάξεις, διαφορετικές ηλικίες συνταξιοδότησης για άνδρες και γυναίκες σε ορισμένα κράτη μέλη, και του γεγονότος ότι περισσότερες ηλικιωμένες γυναίκες ζουν μόνες·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2006/54/ΕΚ έχει συμβάλει στη βελτίωση της κατάστασης των γυναικών στην αγορά εργασίας αλλά δεν έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές στη νομοθεσία για την εξάλειψη των διαφορών στις αμοιβές μεταξύ των φύλων σε πολλά κράτη μέλη·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφάνεια στις αμοιβές μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στη διασφάλιση ουσιαστικής προόδου στην αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, καθώς συμβάλλει στο να αποκαλυφθεί η υποτίμηση της εργασίας των γυναικών και να αναδειχθεί ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας λόγω φύλου, μεταξύ άλλων με εργαλεία που παρέχουν αντικειμενικά κριτήρια τα οποία επιτρέπουν μια ουδέτερη από άποψη φύλου αξιολόγηση και συγκρισιμότητα της αξίας της εργασίας σε διάφορες θέσεις και τομείς εργασίας·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μέθοδοι επαγγελματικής αξιολόγησης απαλλαγμένες από έμφυλες προκαταλήψεις έχουν καίρια σημασία για να καθίσταται δυνατή η σύγκριση των θέσεων εργασίας με κριτήριο τη σημασία και την πολυπλοκότητά τους, ώστε να καθορίζεται το επίπεδο μιας θέσης εργασίας σε σύγκριση με μια άλλη σε έναν συγκεκριμένο τομέα ή οργανισμό, ανεξάρτητα από το αν τα άτομα που κατέχουν τις εν λόγω θέσεις είναι γυναίκες ή άνδρες·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος φτώχειας και ο μικρότερος βαθμός αυτονομίας που προκαλούν το μισθολογικό και συνταξιοδοτικό χάσμα λόγω φύλου εκθέτει περαιτέρω τις γυναίκες στην έμφυλη βία, ιδίως στην ενδοοικογενειακή βία, γεγονός που καθιστά δυσχερέστερη την απομάκρυνσή τους από μια βάναυση σχέση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ψυχολογική ή σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας ή παρενόχληση με σοβαρές επιπτώσεις στις προσωπικές και επαγγελματικές προσδοκίες βιώνει σχεδόν το 35 % των γυναικών παγκοσμίως, με επιβλαβείς συνέπειες στην αυτοεκτίμηση και τη διαπραγματευτική τους θέση για μια πιο δίκαιη αμοιβή·

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αίτια του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων είναι πολυάριθμα και περιλαμβάνουν τόσο διαρθρωτικούς όσο και πολιτιστικούς παράγοντες, δηλαδή, αφενός, αγορές εργασίας και τομείς εργασίας διαχωρισμένους με βάση το φύλο, έλλειψη δυνατοτήτων εξισορρόπησης της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής και υπηρεσίες όπου οι γυναίκες που αποτελούν τον κύριο φροντιστή παιδιών και άλλων εξαρτώμενων ατόμων, διαιώνιση «γυάλινων οροφών» που δεν επιτρέπουν στις γυναίκες να φτάνουν στα ανώτατα επίπεδα σταδιοδρομίας και, ως εκ τούτου, σε ανώτατους μισθούς και, αφετέρου, έμφυλα στερεότυπα σχετικά με τους ρόλους και τις προσδοκίες των γυναικών, έμφυλες προκαταλήψεις στις μισθολογικές δομές και τον τρόπο καθορισμού των μισθών, βαθιά ριζωμένες προσδοκίες για τον ρόλο των γυναικών ως μητέρων που οδηγούν σε διακοπές σταδιοδρομίας, διακοπές εργασίας ή μετάβαση σε εργασία μερικής απασχόλησης, καθώς και έλλειψη διαφάνειας στις αμοιβές·

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αίτια του μισθολογικού και συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ των φύλων είναι πολυάριθμα, διαρθρωτικά και συχνά αλληλένδετα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αίτια αυτά μπορούν να διαιρεθούν σε δύο συνιστώσες, μία η οποία φαινομενικά «εξηγείται» από τις διαφορές στα χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας των γυναικών και των ανδρών, και μια άλλη που παραμένει φαινομενικά «ανεξήγητη» με βάση τα χαρακτηριστικά αυτά, τα οποία ωστόσο αποτελούν την κυρίαρχη συνιστώσα της διαφοράς των αμοιβών μεταξύ των φύλων σε όλες σχεδόν τις χώρες παγκοσμίως·

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι διαφορές στα χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας των γυναικών και των ανδρών περιλαμβάνουν την ηλικία, την εμπειρία και την εκπαίδευση, τον επαγγελματικό τομέα ή τον χρόνο εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αποτυπώνονται στο γεγονός ότι οι γυναίκες εργάζονται υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης, βρίσκονται αντιμέτωπες με τη γυάλινη οροφή της επιχείρησης, εργάζονται σε γυναικοκρατούμενους και χαμηλότερα αμειβόμενους τομείς και θέσεις ή συχνά καλούνται να αναλάβουν την πρωταρχική ευθύνη για τη φροντίδα των οικογενειών τους λόγω έμφυλων κοινωνικών προτύπων που οδηγούν σε χρονικά διαστήματα απομάκρυνσης από την απασχόληση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρύτερη «ανεξήγητη» συνιστώσα μπορεί να αποδοθεί στα έμφυλα στερεότυπα, στις διακρίσεις ως προς τις αμοιβές και στη συχνή υποτίμηση της εργασίας όπου κυριαρχεί η παρουσία γυναικών, που μπορεί να είναι είτε άμεση είτε έμμεση και παραμένει ένα κρυφό φαινόμενο το οποίο χρήζει αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης·

ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 60 % των πτυχιούχων στην ΕΕ, εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται δυσανάλογα στις θετικές επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανική και τα μαθηματικά (STEM) και στις ψηφιακές σταδιοδρομίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ανισότητα στα επαγγέλματα να προσλαμβάνει νέες μορφές και, παρά τις επενδύσεις στην εκπαίδευση, οι νέες γυναίκες να εξακολουθούν να έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους νέους άνδρες να είναι οικονομικά ανενεργές·

1. υπενθυμίζει ότι η ίση αμοιβή για ίση εργασία ή εργασία ίσης αξίας αποτελεί μία από τις ιδρυτικές αρχές της ΕΕ και ότι τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να εξαλείψουν τις διακρίσεις λόγω φύλου σε σχέση με όλες τις πτυχές και τους όρους αμοιβής για ίδια εργασία ή για εργασία της αυτής αξίας· θεωρεί ιδιαίτερα λυπηρό το γεγονός ότι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων για εργασία ίσης αξίας εξακολουθεί να υφίσταται, με ελάχιστη βελτίωση του μέσου όρου της ΕΕ την τελευταία δεκαετία·

2. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει μια φιλόδοξη νέα στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων, με βάση την προηγούμενη στρατηγική και τη στρατηγική δέσμευση, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει δεσμευτικά μέτρα για το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων και τη διαφάνεια των αμοιβών, καθώς και σαφείς στόχους και διαδικασίες παρακολούθησης για την προώθηση και τη μέτρηση της προόδου προς την επίτευξη της ισότητας των φύλων, ιδίως όσον αφορά τις συναφείς αποδοχές των φύλων και το συνταξιοδοτικό χάσμα και την προώθηση της ισοτιμίας γυναικών και ανδρών ως αμειβόμενων και φροντιστών·

3. ζητεί την άμεση αναθεώρηση και τη φιλόδοξη επικαιροποίηση του σχεδίου δράσης για το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων έως το τέλος του 2020, το οποίο θα πρέπει να θέσει σαφείς στόχους για τα κράτη μέλη ώστε να μειωθεί το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων τα επόμενα χρόνια και να διασφαλιστεί ότι οι στόχοι αυτοί λαμβάνονται υπόψη στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις· επισημαίνει ιδίως την ανάγκη να συμπεριληφθεί στο νέο σχέδιο δράσης μια διατομεακή προοπτική· καλεί την Επιτροπή να δώσει, στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης, ιδιαίτερη προσοχή στους παράγοντες που οδηγούν στο συνταξιοδοτικό χάσμα και να αξιολογήσει την ανάγκη λήψης ειδικών μέτρων για τη μείωση αυτού του χάσματος σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο·

4. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση τόσο της Προέδρου της Επιτροπής όσο και της Επιτρόπου για την Ισότητα να αναλάβουν δράση για την εισαγωγή δεσμευτικών μέτρων για την μισθολογική διαφάνεια εντός των πρώτων 100 ημερών της θητείας της Επιτροπής· θεωρεί ότι η επικείμενη οδηγία θα πρέπει να ισχύει τόσο για τον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα και για το συνολικό πακέτο αποδοχών, συμπεριλαμβανομένων τυχόν συστατικών στοιχείων του, και να έχει ευρύ πεδίο εφαρμογής, λαμβανομένων δεόντως υπόψη των ιδιαιτεροτήτων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ)· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης συγκεκριμένων μέτρων με βάση τη σύσταση του 2014· πιστεύει ακράδαντα ότι τα μέτρα αυτά είναι αναγκαία για τον εντοπισμό περιπτώσεων μισθολογικών διακρίσεων, προκειμένου οι εργαζόμενοι να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις και να αναλαμβάνουν δράση όπου απαιτείται· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τον ρόλο των κοινωνικών εταίρων και των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε όλα τα επίπεδα (εθνικό, τομεακό, τοπικό και εταιρικό) στην προσεχή νομοθεσία για τη διαφάνεια των αμοιβών·

5. καλεί την Επιτροπή να συμπληρώσει την πρωτοβουλία αυτή με την εισαγωγή κατευθυντήριων γραμμών για ουδέτερα ως προς το φύλο συστήματα αξιολόγησης και κατάταξης των θέσεων εργασίας και για τον καθορισμό σαφών κριτηρίων για την αξιολόγηση της αξίας της εργασίας·

6. καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει την τρέχουσα επανεξέταση της λειτουργίας και της εφαρμογής της νομοθεσίας της Ένωσης για τις ίσες αμοιβές και της αρχής της ίσης αμοιβής ως βάση για τη δράση της και να υποβάλει έγκαιρη αναθεώρηση της οδηγίας 2006/54/ΕΚ για να επικαιροποιήσει και να βελτιώσει την υφιστάμενη νομοθεσία σχετικά με την αρχή της ισότητας των αμοιβών στην πράξη, να βελτιώσει την εφαρμογή της νομοθεσίας σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) και να συμπεριλάβει την απαγόρευση κάθε διάκρισης λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή αλλαγής φύλου· ζητεί να βελτιωθεί η πρόσβαση στη δικαιοσύνη και να θεσπιστούν ισχυρότερα δικονομικά δικαιώματα για να καταπολεμηθούν οι μισθολογικές διακρίσεις·

7. υπενθυμίζει ότι στην έκθεση της Επιτροπής του 2017 σχετικά με την εφαρμογή της σύστασης της Επιτροπής για την ενίσχυση της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσω της διαφάνειας (COM(2017)0671) διαπιστώνεται ότι τα μέτρα δεν ήταν αποτελεσματικά και ότι η εφαρμογή τους ήταν ανεπαρκής· χαιρετίζει, ως εκ τούτου, τη δέσμευση της Προέδρου της Επιτροπής, στις πολιτικές κατευθύνσεις της για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2019-2024, ότι η αρχή της ίσης αμοιβής για ίση εργασία θα είναι η θεμελιώδης αρχή μιας νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ισότητα των φύλων, καθώς και την παραδοχή ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί κρίσιμη συνιστώσα της οικονομικής ανάπτυξης, και ζήτημα θεμελιωδών δικαιωμάτων και δικαιοσύνης·

8. επαναλαμβάνει την έκκλησή του να γίνει πράξη ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων, ο οποίος προωθεί τη σύγκλιση προς τα πάνω, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, προκειμένου να εξασφαλιστούν ίση μεταχείριση και ίσες ευκαιρίες για γυναίκες και άνδρες, και να διατηρηθεί το δικαίωμα στην ίση αμοιβή για όμοια εργασία ή για εργασία ίσης αξίας· τονίζει ότι η γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των φύλων θα πρέπει να αποτελεί ειδικό στόχο στη στρατηγική που θα διαδεχθεί τη στρατηγική «Ευρώπη 2020»·

9. καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την οριστική κάλυψη του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων εφαρμόζοντας απαρέγκλιτα την αρχή της ισότητας των αμοιβών, διασφαλίζοντας ότι οι μισθοί για τους εργαζομένους με μερική απασχόληση είναι σύμφωνοι με το ισοδύναμο πλήρους απασχόλησης και θεσπίζοντας νομοθεσία που θα ενισχύει τη διαφάνεια των αμοιβών και θα βελτιώνει τη νομική σαφήνεια για τον εντοπισμό έμφυλων προκαταλήψεων και διακρίσεων στις δομές των αμοιβών, καταπολεμώντας τον διαχωρισμό, κάθετο ή οριζόντιο, και τις προκαταλήψεις των εργοδοτών στις αποφάσεις πρόσληψης και προαγωγής·

10. καλεί ακόμη τα κράτη μέλη να επενδύσουν επαρκώς στην παροχή, την προσβασιμότητα, την οικονομική προσιτότητα και την ποιότητα επίσημων υπηρεσιών προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας, χρησιμοποιώντας τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία σύμφωνα με τους στόχους της Βαρκελώνης, και να επενδύσουν σε υπηρεσίες μακροχρόνιας περίθαλψης και φιλικές προς την οικογένεια ρυθμίσεις εργασίας για τη διασφάλιση της ίσης και συνεχούς συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας με την παροχή επαρκούς ευελιξίας που θα συμβάλει στην επίτευξη υψηλότερων ποσοστών απασχόλησης μεταξύ των γυναικών· επαναλαμβάνει ότι, για την καταπολέμηση του κινδύνου της φτώχειας για τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς και για την αντιμετώπιση των αιτίων του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν την κατάλληλη μέριμνα για τις ηλικιωμένες γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων μέτρων όπως μόρια για περιόδους φροντίδας, επαρκείς κατώτατες συντάξεις, παροχές επιζώντων και δικαιώματα οικογενειακής άδειας για άνδρες, με στόχο να προληφθεί το φαινόμενο της εκθήλυνσης της φτώχειας· καλεί το Συμβούλιο να θεσπίσει στόχους για τη φροντίδα των ηλικιωμένων και των ατόμων με εξαρτώμενα πρόσωπα παρόμοιους με τους στόχους της Βαρκελώνης για την παιδική φροντίδα·

11. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πολιτικές που προωθούν την απασχόληση των γυναικών και την οικονομική τους ανεξαρτησία, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών που προάγουν την ένταξη στην αγορά εργασίας γυναικών από περιθωριοποιημένες ομάδες· καλεί τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν τον έμφυλο κατακερματισμό της αγοράς εργασίας μέσω επενδύσεων στην τυπική, άτυπη και μη τυπική εκπαίδευση και τη διά βίου μάθηση και επαγγελματική κατάρτιση για τις γυναίκες, ώστε να εξασφαλιστεί ότι έχουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας απασχόληση και ευκαιρίες για επαγγελματικό αναπροσανατολισμό και αναβάθμιση δεξιοτήτων για μελλοντικές αλλαγές της αγοράς εργασίας· ζητεί, ειδικότερα, μεγαλύτερη προώθηση της επιχειρηματικότητας, των κλάδων STEM, της ψηφιακής εκπαίδευσης και των χρηματοοικονομικών γνώσεων των κοριτσιών από μικρή ηλικία, προκειμένου να καταπολεμηθούν τα υφιστάμενα εκπαιδευτικά στερεότυπα και να διασφαλιστεί η είσοδος περισσότερων γυναικών σε αναπτυσσόμενους και καλά αμειβόμενους τομείς·

12. καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ταχεία έγκριση και εφαρμογή της οδηγίας για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την πρόοδό τους ενόψει της έκθεσης που θα εκπονηθεί εν καιρώ και των συνοδευτικών μελετών σχετικά με την εφαρμογή της·

13. επισημαίνει τον αντίκτυπο που έχει η υποεκπροσώπηση των γυναικών στις ηγετικές θέσεις όσον αφορά τις διαφορές στις αμοιβές των φύλων και τονίζει θα πρέπει επειγόντως να προωθηθεί η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλα τα επίπεδα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στον τομέα των επιχειρήσεων και της διαχείρισης· καλεί τα κράτη μέλη να προχωρήσουν στην απεμπλοκή των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο του Συμβουλίου σχετικά με την προταθείσα οδηγία για τις γυναίκες σε διοικητικά συμβούλια, δεδομένου ότι θα μπορούσε να συμβάλει στην εξάλειψη της γυάλινης οροφής·

14. καλεί τόσο την Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη να συλλέξουν αναλυτικά στοιχεία για να αξιολογήσουν καλύτερα και να παρακολουθήσουν την πρόοδο όσον αφορά τη γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, δίνοντας παράλληλα ιδιαίτερη προσοχή σε ομάδες που βιώνουν πολλαπλές και διατομεακές μορφές διακρίσεων, όπως είναι οι γυναίκες με αναπηρία, οι μετανάστριες και οι γυναίκες που ανήκουν σε εθνοτικές ομάδες, οι γυναίκες Ρομά, οι ηλικιωμένες γυναίκες, οι γυναίκες σε αγροτικές και ερημωμένες περιοχές, οι μόνες μητέρες και τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ·

15. καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στην ανάπτυξη νέων πολιτικών για τη γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από τους κοινωνικούς εταίρους να συμμετάσχουν σε συζητήσεις και να εργαστούν από κοινού για την αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος, μεταξύ άλλων μέσω μέτρων θετικής δράσης, καθώς και να συνεργαστούν με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών με στόχο την αποφασιστική ενεργοποίηση της κοινής γνώμης, δεδομένου ότι η γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των δύο φύλων αποτελεί οικουμενική προτεραιότητα·

16. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν το έργο τους για την καταπολέμηση των επισφαλών εργασιακών συνθηκών και της εκθήλυνσης της φτώχειας· επισημαίνει τα υψηλά επίπεδα αδήλωτης εργασίας που επιτελείται από γυναίκες, τα οποία επηρεάζουν αρνητικά το εισόδημα των γυναικών, την κάλυψη και την προστασία κοινωνικής ασφάλισης και καλεί τα κράτη μέλη να κυρώσουν τη σύμβαση της ΔΟΕ του 2011 για τους οικιακούς βοηθούς·

17. αναγνωρίζει ότι η έμφυλη βία και παρενόχληση μπορεί επίσης να επιδεινωθεί από το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων, καθώς τα θύματα καταλήγουν συχνά σε πιο κακοπληρωμένες δουλειές λόγω εχθρικού εργασιακού περιβάλλοντος· καλεί τα κράτη μέλη να υπογράψουν και να κυρώσουν τη σύμβαση της ΔΟΕ του 2019 σχετικά με τη βία και την παρενόχληση, να θεσπίσουν αποτελεσματικά μέτρα για τον ορισμό, την πρόληψη και την απαγόρευση της βίας και της παρενόχλησης στον χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών ασφαλούς και αποτελεσματικής καταγγελίας και επίλυσης διαφορών, υποστήριξης, υπηρεσιών και μέσων έννομης προστασίας·

18. καλεί την Επιτροπή να δώσει το παράδειγμα και να υποβάλει πλήρη ανάλυση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων στα θεσμικά όργανα της ΕΕ κατά την ημέρα της ΕΕ για την Ισότητα των Αμοιβών·

19. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στις κυβερνήσεις των κρατών μελών.